جستاری بر مزایا و معایب پناهندگی

بسم الله الرحمن الرحيم

يقول الله تعالى:

((وَالَّذِينَ آَمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آَوَوْا وَنَصَرُوا أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ))؛ « آنها که ایمان آوردند و هجرت نمودند و در راه خدا جهاد کردند، و آنها که پناه دادند و یاری نمودند، آنان مؤمنان حقیقی‌اند؛ برای آنها، آمرزش (و رحمت خدا) و روزی شایسته‌ای است. »سوره انفال آیه 74

رزق و روزیِ شایسته ان است که بدون رنج و سختی و بی هیچ منتی نصیب انسان گردد .گاه امکان دستیابی به روزی بدون تحمل هیچ مشقتی مهیاست، اما با منت گذاری دوست یا کارفرمایی همراه است که این روزی به وسیله ی او به فرد می رسد .

تفاوت رزق کریم و شایسته نسبت به سایر روزی ها تنها بدین محدود نمی شود . کریم، دربر گیرنده ی همه ی کمال هاست. همچون انسان  شایسته و کریم که همه فضایل و شایستگی های اخلاقی را دارا می باشد،  روزیِ شایسته نیز رزقِ کامل و شایسته ای است که از هر نظر متمایز است.

همچنین با توجه به اینکه رزق، گاهی مادی و گاهی معنوی است، روزی شایسته همه ی انواع روزی ، از جمله علوم و دانش های گوناگون  و کمالات روحانی را شامل می شود.

خداوند تبارک و تعالی بخشایش و رزق شایسته ی خود را به مومنین ، مهاجرین و مجاهدین در راه خود وعده داده است.

سخن موج پناهندگیِ اخیر است که همانند آن کمتر در طول تاریخ اتفاق افتاده است.

این کوچ دسته جمعی از سرزمینهای اسلامی به سوی کشورهای غربی به این شکل گسترده، از تصور خارج و در تاریخ بی بدیل است. هجرتی با این مقیاسِ بزرگ پیش از این شاید در جنگ جهانیِ اول روی داده باشد. به هر حال این هجرت گسترده که از راه های پرخطر در حال وقوع است، تنها به دلیل سیاست های غیر انسانیِ کشورهای منطقه و دولتهای بزرگ جهانی است. سوال این است که ایا پیامدهای حاصل از این مهاجرت، برای دولتهای مهاجر پذیر، پناهجویان و کشورهای آنان مثبت می باشد، یا سبب ایجاد مشکلات گوناگون می گردد؟ در این گفتار به دنبال جوابی برای این پرسش هستیم.

در ابتدا کلام ما با خود پناهندگان است ،کسانی که تصمیم بر مهاجرت، در فکر و ذهنشان رخنه کرده و آنان را مدام بر اینکار تشویق و تحریک می کند. سپس از کسانی که مجبور به هجرت شده اند و اکنون در کشوری بیگانه به سر می برند، سخن می گوییم. در بخش دیگر درباره حکومتهای اسلامی و مسولیتشان در قبال پناهجویان سخن خواهیم گفتو در اخر به حکومت های غربی خواهیم پرداخت.

انان که هجرت فکرشان را اشفته کرده است

به آنها می گویم:«به هیچ وجه هجرت نکنید مگر چاره ای جز ان نداشته باشید و در آن کشور جدید بتوانید دین خود، فرزندان و خانواده تان را حفظ کنید. »

شاید بیشتر مردم ناچار به هجرت به سرزمین های دیگر نباشند زیرا که در کشورشان مناطق امنی کماکان برای سکونت وجود دارد همچون نجف و کربلا در عراق و زینبیه و برخی مناطق امن دیگر در سوریه. اینکه فرد مجبور شود در خاک کشور خود دست به مهاجرت زند، هرچند امری است دردناک و همراه با مشکلات و سختی های بسیار، اما ایمان وی و خانواده اش محفوظ خواهد ماند و مهم نیز همین است.

از دیگر نکات مثبتی که سکونت در کشور خود به همراه دارد، آن است که بهانه ای برای منت گذاشتن به دست کفار و غیر مسلمانان نداده است. امير المؤمنين علی عليه السلام می فرماید: ((احتج الى من شئت تكن أسيره واستغن عمن شئت تكن نظيره وأحسن الى من شئت تكن أميره))؛ « محتاج هركه شوی اسیر او خواهی بود؛ بی نیاز از هركه گردی با او برابر خواهی شد؛ و هركه را مورد نیكی و احسان خود قرار دهی فرمانروای او خواهی شد. »الخصال،ج2،ص420

علاوه بر این در ورای سیر صعودی پدیده ی مهاجرت، اهدافی نهفته است که گاهاً در نتیجه پشتیبانیِ کشورهای غربی از گروههای تروریستی که در عراق، سوریه، یمن و برخی کشورهای شمال افریقا میجنگند ،خود را نمایان می سازد. اخیرا سیاستمداران بزرگ امریکا به روشنی اذعان کردند که حکومت امریکا و شخص رئیس جمهور، سبب پدید امدن داعش شده اند. ازجمله این افراد ژنرال «رای اودیرنو» رییس ستاد ارتش آمریکاست که چندی پیش در سخنانی، ایالات متحده را مسئول شکل گیری گروه داعش دانست.

علاوه بر این، مهاجرت موجبات تمسخر بیگانگان را فراهم می سازد. اخیراً در نشریه انگلیسیِ ایندیپندنت نویسنده معروف «روبرت فیسک» خطاب به پناهندگان نوشته بود: ای مسلمانان اگر ما را کافر می دانید پس چرا به ما پناهنده می شوید؟!! قلب هر مسلمان باغیرتی، از چنین سخن زشت و تمسخر آمیزی به درد می اید؛ پس چرا کاری کنیم که آنان زبان به ریشخند ما بگشایند؟ او سپس با غرور مینویسد: اری ما جهان غرب،  بار انسانیت و عدالت را بر دوش می کشیم و برای همین مسلمانانِ مشرق زمین به ما پناه می اورند. به خوبی روشن است که هدف وی از بیان چنین جملات سخره آمیزی، تنها توهین و استهزا به حکومتهای اسلامیِ دست نشانده غرب نیست؛ بلکه هدف تیره نمودن چهره ی اسلام است.

در این میان پرتگاهی خطیر در برابر خانواده های مسلمانِ مهاجر به سوی غرب قرار دارد، زیرا هر کسی نمی تواند دین و ایمان خود و خانواده اش را حفظ کند و بسیاری در این امتحان شکست خورده اند.

موج یاری رسانی به مهاجران

بر اساس برخی گزارشها حجم گسترده ی حمایت و یاری رسانی از سوی کشورهای مهاجر پذیر، موجب شده است انگونه که برخی شبکه های معتبر خبری گزارش می دهند، مهاجران گروه گروه به دین مسیحیت داخل شوند.

«مارتینز» که کشیش یکی از کلیساهای برلین است می گوید: « تعداد حاضرین در کلیسا به طور متوسط 150 نفر بود؛ اما در دو سال اخیر این عدد به 600 نفر افزایش یافته است که بیشتر انها از پناهندگان و مهاجران هستند» این کشیش با ریختن اب بر سر مسلمانان، به انها غسل تعمید میدهد و سپس در طول یک دوره سه ماهه، اداب و رسوم مسیحیت را به آنان می اموزد و به گمان خود در این مدت، ریشه های اسلام را در دل آنان می خشکاند. او در حین غسل تعمید به انها می گوید: ایا شیطان و ساخته های شرور او از شما جدا شدند؟ آیا اسلام از شما جداشد؟ پس مسلمانی که تسلیم او شده، جواب می دهد: بله با شما پیمان میبندم!! سپس کشیش، ان مسلمان را با نام پدر، پسر و روح مقدس غسل تعمید می دهد. از جمله افرادی که به دست این کشیش، مسیحی شده است «محمد علی زنوبی» شهروند ایرانی است که نامش را به مارتین تغییر داده است.

بنابر این به کسانی که در اندیشه ی هجرتند میگویم:«هجرت نکنید» ،با اندیشمندان و عالمان شهرخود مشورت کنید و در این قدم سرنوشت ساز،  از مرجع تقلیدتان قبل از اقدام اجازه بگیرید.

سخنی با اوارگان و پناهجویان 

به مسلمانانی که در کشورهای مهاجرپذیر حضور دارند سه نکته را گوش زد میکنم،

الف-الگو باشید

برای دیگران الگو و سرمشق باشید، تا سبب سرافرازیِ سرزمین و میهن خود در جهان گردید. در اخلاق محمدی، تقوی و پرهیزکاری، کار وتلاش، پاکی و استقامت، محبت و خدمت به مردم نمونه باشید. 

با اخلاق والای خود دیگران را به اسلام دعوت کنید تا جهان غرب، مسلمانان مهاجر عراقی، سوری، ایرانی، افغانی، جزایری، مصری، تونسی، مغربی، یمنی، پاکستانی و ... را باری بر دوش آن کشور نبینند؛ بلکه بر شما واجب است خود را به فضایل اخلاقیِ دینی و انسانی بیارایید.

ب.رسول و مبلغ دینتان باشید

در میان مردم سرزمین های مهاجر پذیر که از اسلام جز چهره ی کریه گروههای افراطی چیزی در نظر ندارند، رسول و مبلغ دینتان باشید . لازمه این امر معرفت دینیِ مسلمان مهاجر برای انعکاس چهره ی دین و اخلاق اهل بیت است و تبلیغ دین چنانکه خداوند تبارک و تعالی در قران کریم سفارش کرده، بایستی اندیشمندانه و به شایستگی انجام شود. ((ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ))؛ «با حکمت و اندرز نیک (مردم را) به راه پروردگارت بخوان» سوره نحل آیه 125

ج – به محض رسیدن به مقصد شروع به دفاع از میهن خود کنید

به محض رسیدن به مقصدی که به ان مهاجرت کرده اید شروع به دفاع از دیار خود کنید؛ زیرا که شما به چشم خود شاهد ظلم، یاغی گری، آزار جنسی زنان، سربریدنها و غیر ان بوده اید؛ جنایاتی که از دیدن انها جوان پیر می شود. خدای ناکرده با سرگرم شدن به لذت های حرام و حتی حلال، از یاد هموطنان خود که در چنگ و دندان درندگان اسیرند، غافل نشوید و به وسیله رسانه ها، سازمانهای حقوق بشری، تشکیل گروه های فشار و رهبریِ تظاهراتهای مسالمت امیز و... اهداف خود را دنبال کنید. 

دو سرمشق درخشان تاریخی

در اینجا توجه برادران مهاجر را به دو الگوی درخشان تاریخی جلب می کنم: یکی از گذشته های بسیار دور که جعفر بن أبي طالب (رضوان الله عليه) برادر بزرگ امیرمومنان علی علیه السلام است و دیگری از تاریخی نزدیک تر به دوران ما.

نخست وزیر تایلند یک شیعه مهاجر است!!!

 در تاریخ نزدیک، درخشان ترین الگو شیخ احمد قمی است. او –که 114 سال عمر کرد-در سال 1582 میلادی از قم به تایلند-که بیشتر ساکنین آن بودایی هستند و بر اساس آمار تنها 10درصد از کل جمعیت 65 میلیونی آن را مسلمانان تشکیل می دهند- هجرت کرد و در بانکوک سکنی گزید. او که در ظاهر روحانیِ ساده ای بود با اخلاق ، رفتار ، علم و مهارتش طی چند سال، انچنان وضع ان سرزمین را دگرگون ساخت که مردم او را تقدیس می کردند. پس از فوت، بر مزارش مسجدی ساختند که زیراتگاه همه مذاهب ان کشور حتی بوداییان شد و وزرای تایلند پس از انتخاب به مزار او رفته و ادای احترام میکنند؛ زیرا که او علیرغم اینکه یک روحانیِ شیعه بود و بر سنگ قبرش نوشته شد که او شیعه دوازده امامی است، برای مردم تایلند به یک اسطوره ِ ملی تبدیل شد. 

شیخ احمد قمی یک مهاجر معمولی بود، اما به خاطر خدمات بزرگ و اقدامات شگفت انگیزش، چهره ای درخشان از دین، ایمان، اخلاق، علم و عمل ارائه داد و به این خاطر پیشوایی برای همه اقوام کشور شد.

وی پس از سکونت در تایلند، ضمن روابط اجتماعیِ شایسته ای که با اهالی ان سرزمین برقرار کرد، توان اداری خود را به نمایش گذاشت و به همین خاطر او را به سمت ریاست گمرک گماشتند. او در این سمت مالیات بر کالاهای وارداتی را کم کرد و از مشکلات مردم در این اداره کاست، پس نزد همگان به لیاقت و پاکی شناخته شد. بالاخره پادشاه او را به مقام نخست وزیریِ تایلند برگزید. شیخ احمد در این مقام نیز خوش درخشید و کشور را به خوبی اداره کرد.

به راستی که جای بسی شگفتی است که یک روحانی شیعه از قم ،به سرزمینی غریب هجرت کند و در مدت زمانی اندک ،نه تنها نخست وزیر بلکه اسطوره ملی ان کشور بودایی شود. 

برخی مورخین در این باره چنین می گویند:

بر مزار شیخی که از قم هجرت کرده، مسجدی بنا شده که در و دیوار ان با زیبا ترین نقوش اسلامی اراسته شده است. این مزار مورد احترام همه فرق اسلامی است؛ حتی بوداییان برای براورده شدن حاجات خود به انجا می روند، همچنانکه رجال سیاسی ان کشور بعد از تعیین سمت، به مزار او رفته، ادای احترام می کنند. 

با مشاهده قبر وی می توان به شأن و جایگاه او در کشور تایلند پی برد، زیرا که بر سنگ قبرش به دو زبان تایلندی و انگلیسی این عبارت نوشته شده است:

«شیخ احمد، نخست وزیر تایلند در دوران شاه نارسون بود که در سال 1543 میلادی در قم متولد شد. او شیعه دوازده امامی بود.»

اما متاسفانه برخی مهاجرین که از کشورهای اسلامی به دیگر کشورها مهاجرت می کنند، نه تنها برای سرزمین خود هیچ گام مثبتی برنمی دارند، بلکه در لذتهای حرام غوطه ور شده و با تنبلی و تن پروری، چهره ای زشت از سرزمین های اسلامی و دین اسلام به نمایش می گذارند.

سخنی با مسولین کشورهای اسلامی

به حکومتهای اسلامی میگویم:

ای حاکمانی که بر کرسی ریاست، بدون تعیین الهی و بدون انتخاب مردم تکیه زده اید، ملت خود را در برابر جهانیان سرافکنده نساخته، آنان را هدف شماتت دشمنان قرار ندهید. در سرزمینهای شما نعمتهای خدادادی زیادی همچون زمین پهناور، اب، نفت و ...  هست، پس چرا این اوارگان که برادران دینی شما هستند را پناه نمی دهید؟!

چرا کشورهای حوزه خلیج فارس، مصر و یا ایران، یک ملیون پناهنده نمی پذیرند، تا انها ناچار نشوند به المان، انگلستان و فرانسه بروند؟

خطاب من به همه کشورهای اسلامی است. چرا یک گام انسانی و اسلامی برنمی دارید، تا چهره انسانی اسلام و تعالیم والای ان در هنگامه جنگها  و اشوبها به نمایش دراید و بدین وسیله منزلت کشورهای اسلامی در میان جهانیان افزایش یابد؟

برخی بهانه می اورند که پناهجویان باری بر اقتصاد کشور هستند، اما این برای فرار از زیر بار مسولیت کافی نیست، زیرا که (وان الله هو الرزاق ذو القوة المتين) رزق و روزی دست خداست. بعلاوه برخی از این کشورها همچون سعودی، میلیاردها دلار برای برافروختن آتش جنگ در کشورهای دیگر - همچون عملیات طوفان قاطع در یمن-هزینه کرده اند. انچه که شهرهای نجف، کربلا، کاظمین و زینبیه در استقبال و اکرام پناهندگان با همه ی امکانات محدود خود انجام دادند، الگویی عملی است برای  سایر کشورها با امکانات گسترده ای که در اختیار دارند.

سخنی با کشورهای غربی

الف.صادرات اسلحه را متوقف کنید

کشورهای غربی با شعارهای حقوق بشری در یاری پناهجویان خودنمایی می کنند، تا جایی که برای نمونه المان شش ملیارد دلار برای کمک به پناهجویان سوری، عراقی و ... اختصاص داد.

به انها می گوییم: صادرات اسلحه به سرزمین های ما و کشورهای دیگر جهان را متوقف کنید، تا دیگر نیاز به کمک شما نداشته باشیم؛ زیرا در پیش گرفتن این سیاست سبب کشته شدن ده ها هزار نفر و اواره شده هزاران انسان دیگر-تنها در طول دو دهه ی اخیر- شده است.

به بهانه دفاع از ازادی و حقوق انسان و در واقع برای حمایت از تروریستها ،کنفرانس و سمینارهای مختلف برگزار می کنید، جلساتی که هیچ اثری جز کشته شدن انسانهای بیگناه ندارد و درمقابل از سرزمینهای مختلف راه انها را برای رسیدن به کشورهای ما باز می کنید و به انها سلاح می دهید، تا انجا که کشورهای ما محل تجمع تروریست هایی با ملیتها و قومیتهای مختلف شده است؛ پس به جای ژزست های فریبنده حقوق بشری، از این اقدامات دست بردارید.

ما در نیت های خیر خواهانه ی مردم کشورهای غربی که از مهاجران استقبال کردند شک نداریم. خطاب ما با حکومتهای انهاست و به انها می گوییم: ما بخشش و سخاوت شما را نمی خواهیم، فقط کمی انصاف داشته باشید و به دنیا، حکومتهای ظالم و تروریستها اسلحه ندهید. ایا سلاحی که در دست داعش و گروه جبهه النصره می باشد، ساخت کارخانه های شما نیست؟ ایا سلاحی که عربستان با ان مردم یمن را می کشد، در امریکا، المان، فرانسه و انگلستان ساخته نشده است؟ بر اساس گزارش ها آمریکا اولین صادرکننده اسلحه درجهان است، روسیه در مکان دوم، چین سوم، آلمان چهارم و فرانسه در جایگاه پنچم قرار دارند پس چطور به شعار انسانیت و حقوق بشر افتخار می کنید!!!

گزارشی که در ذیل می اید ،از ظلمی که کشورهای غربی در حق انسانیت و حقوق بشر کردند پرده برمیدارد:

روسیه صادرات سلاح خود را، در سالهای 2010-2014 نسبت به سالهای 2005-2009 37% افزایش داد و در جایگاه دوم جهان در بین کشورهای صادرکننده اسلحه قرار گرفت. گزارش «sipri»  حاکی از آن است که روسیه به 56 کشور جهان اسلحه صادر کرده است-آنگونه که شخص پوتین اعلام کرد، درآمد حاصل از فروش سلاح در روسیه به رقم 15 میلیارد دلار می رسد-.

این گزارش می افزاید: جایگاه اول صادرات اسلحه در اختیار ایالات متحده است که در سالهای 2010-2014  ،23% رشد داشته و 31% صادرات جهانیِ اسلحه را به این کشور اختصاص داده است، بگونه ای که به 94 دولت سلاح صادر نموده است و اما درباره المان این گزارش می گوید: المان در سکوی چهارم جهانیِ صادرات اسلحه ایستاده است، زیرا در ان بازه زمانی، 34% صادرات اسلحه اش را کاهش داده، در حالیکه در سال 2014 سفارشات بزرگی در زمینه سلاح دریافت کرده است. با این وجود می بینیم رسانه ها بخاطر کمک چند میلیارد دلاریِ این کشور به اوارگان، دنیا را زیر و رو کرده اند. بنابراین 74% صادرات اسلحه در دست امریکا، روسیه، چین، المان و فرانسه است و از این میان 58% مختص امریکا و روسیه است.

تعجب اینجاست که این کشورها سرسختانه در برابر گسترش سلاح ها ی هسته ای ایستاده اند، اما کوچکترین محدودیتی در گسترش سلاحهای غیرهسته ای ایجاد نمی کنند، بلکه خود انها را ساخته و به فروش می رسانند!!!

ب.از حمایت حکام سرکش دست بردارید

از حمایت مستبدین و حاکمان زورگویی که بر کشورهای اسلامی ستم می کنند دست بردارید. ایا شما همان کسانی نیستید که به شیوه های مختلف سیاسی و اقتصادی از انها حمایت می کنید؟ حکومت ال سعود دست پرورده کیست؟ چه کسی انرا پشتیبانی می کند؟ چه کسی انرا مسلح کرده؟ ایا ان فرد شما نیستید؟

ج.از پشتیبانی کورکورانه از رژیم اسراییل دست بردارید

از حمایت کورکورانه از اسراییل، این ویروس پلیدی که انرا در قلب سرزمینهای اسلامی کاشته اید دست بردارید. ایا خود می پذیرید که دولتی به زور در سرزمینهای شما مثلا در کالیفرنیا، لندن یا پاریس تشکیل شود؟ یا انرا نقض حاکمیت ملی خود میدانید. پس به خاطر انسانیت و عدالت، از حمایت این حکومت غاصب و غیرانسانی دست بردارید.

اگر سازمانهای جهانی حقوق بشر بر دولتهای غربی فشار اورند، می توان با یک یا چند توافق نامه به این خواسته ها رسید و یا دست کم سرکشیِ انها را در صادرات سلاح، حمایت از مستبدین و دفاع از اسراییل کاهش داد.

اری برای رسیدن به هدف، باید راه درست را در پیش گرفت که خدای رحمان می فرماید: ((ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا))کهف-89 ؛ همچنین بر ما است که دربرابر دشمنان اسلام خود را قوی کنیم، ((وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ))انفال-60، که یکی از راه های رسیدن به این هدف، جلوگیری از یاری رساندن ظالمان به یکدیگر است.