به گواهی تاريخ، تلاش فراوان دشمنان امام علی(ع)، اصحاب جمل، خوارج و از همه جدي‌تر دستگاه اموی بخصوص شخص معاويه‌بن ابي‌سفيان و پيگيري‌های سياسی او به همراه هزينه نمودن بي‌حد و حصر زر و زور وی براي سياه نمايی چهره آن حضرت بر روی تاريخ، چندان اثری نداشته و قضاوت تاريخ را به بيراهه نکشيده است.
جزئیات1- دوران خلافت امام علی ابن‌ابیطالب (ع) یکی از پیچیده‌ترین دوران‌های صدر اسلام است. حضرتش در سخت‌ترین زمان به خلافت برداشته شد و مجبور به تحمّل مصائب و مشکلات فراوانی گردید که اصولاً ریشه در دوران‌های گذشته داشت.
جزئیاتتحجر، جمود فکری و قشری‌گری مذهبی از آفات بزرگ جوامع دینی به شمار می‌آید. این آفت به عصر و زمانه‌ای خاص محدود نمی‌شود، بلکه همیشه خطر ظهور دگماتیسم فکری در جوامع دینی می‌رود گاه همچون دیروز در چهره «خوارج» و «اخباری‌گری»، و گاه همچون امروز در چهره‌گروههای مختلف تکفیری چون «طالبان»، «القاعده»، «داعش» و…
جزئیاتنبرد با خوارج، متفاوت با جَمَل و صفیّن بود، اما نتیجه و تأثیری که در ایجاد اختلاف در دنیای اسلام داشت، کم از آنها نبود. جمل و صفین ناشی از نوعی قدرت‌طلبی و انحراف بود؛ اما ماجرای خوارج، برخاسته از نوعی انحراف فکری، کجروی دینی و البته برخی از زمینه‌های اجتماعی و تربیتی بود. نوع تلقی خوارج از دین و الگوهای دینی متفاوت با چیزی بود که سایر مسلمانان به‌ویژه امام علی(ع) می‌شناختند.
جزئیاتجاهل متنسک از عالم متهتک خطرناکتر است چون عالم متهتک به خاطر هتاکی هایش از سوی مردم رانده می شود اما جاهل متنسک در بین مردم نفوذ می کند و شهادت حضرت علی نمونه ای است که جاهل متنسک می تواند به وجود آورد.
جزئیاتعلی مطهری: تاریخ نشان می‌دهد که بی‌رحمانه‌ترین جنگ‌ها به وسیله خشک مقدس‌ها صورت گرفته چرا که فکر می‌کنند بهترین کارها را می‌کنند و می‌گویند یک طرف خدا و پیامبر است و طرف دیگر کافران پس هر کاری می‌شود کرد.
جزئیات