با شروع بهار این توصیه شدت می گیرد که برای تأمین آب بدن، هشت لیوان آب بنوشید. توصیه کنندگان بر این باور هستند که آب خوردن -فراتر از حد سیرابی و نیاز بدن- برای سلامتی لازم است؛ اما اینگونه نیست. میزان آب مورد نیاز بدنِ هر فرد بر اساس میزان آبی است که از دست می دهد. مقدار آبی که هر شخص برای نوشیدن نیاز دارد به سه عامل بستگی دارد:
- وزن بدن: افراد سنگین وزن به آب بیشتری هم نیاز دارند.
- دمای محیط: وقتی هوا گرم تر است مردم عرق می کنند و آب بیشتری از دست می دهند.
- میزان فعالیت بدنی: شدت و افزایش ورزش باعث افزایش تعریق و از دست رفتن آب می شود.
بنابراین یک قانون کلی (همچون توصیه ای که به نوشیدن هشت لیوان آب در روز می شود) برای همه وجود ندارد.
اصلا مشخص نیست که این توصیه از کجا آمده است؛ شاید ناشی از تفسیر غلطی است که از توصیه های شورای غذای آمریکا در سال 1945 و سازمان ایمنی غذای اروپا در سال 2017 صورت گرفته است؛ حال آنکه میزان آبی که این دو سازمان توصیه کرده اند، شامل آبی است که از تمام غذاها و سبزیجات مصرفی روزانه جذب بدن می گردد. به عبارت دیگر آبی که در غذا، میوه، نوشابه، آب میوه، سوپ، شیر و قهوه وجود دارد را، باید در زمره همان هشت لیوان آب بگنجانیم. بنابراین بیشتر میزان آبی که توصیه به نوشیدنش شده، از طریق غذا حاصل می شود و نیاز به نوشیدن هشت لیوان آب نیست.
تعادل آب در بدن پستانداران، از طریق کلیه ها انجام می شود؛ به این شکل که با بروز اختلال در این تعادل، ظرف 40 ثانیه کلیه ها مشغول به کار تنظیمات مولکولی شده و مشکل کمبود یا افزایش بیش از حد آب را حل می کنند. از این رو است که بعد از نوشیدن میزان زیادی آب (بیش از نیاز بدن) به سرعت آب زیادی را دفع می کنیم یا وقتی با ورزش، تعریق بدن افزایش می یابد، نیاز به دستشویی رفتن پیدا نمی کنیم.
اما آیا این توصیه فوایدی هم دارد؟
داده ها حاکی است که نوشیدن هشت لیوان آب در روز احتمال تشکیل سنگ کلیه و عفونت های مثانه را در افرادی که سابقه این دو بیماری را دارند، کاهش می دهد.
اما طراوت پوست، رفع یبوست و بهبود کارکرد کلیه با افزایش میزان مصرف آب، در مجامع علمی ثابت نشده است. نوشیدن آب اضافه به تنهایی به کاهش وزن کودکان کمک نمی کند مگر اینکه آب جایگزین نوشیدنی های کالری دار همچون نوشابه شود یا موجب گردد که فرد قبل از خوردن غذای اصلی، احساس سیری کند.
نوشیدن آب بر وضعیت روانی برخی افراد تأثیر دارد. مطالعات نشان می دهد که بعضی افراد پس از افزایش مصرف آب، عملکرد شناختی بهتری دارند؛ همچنین نوشیدن آب در زنان مبتلا به اضطراب، احساس بهتری می دهد.
اما از سوی دیگر مطالعه روی تصویرهایی که از مغز گرفته شده، نشان می دهد نوشیدن زیادی آب برای مغز خوشایند نیست و مغز در مواجهه با پرآبی نیاز به تلاش عضلانی بیشتری در مقایسه با حالت تشنگی دارد. مغز تلاش می کند جلوی عطش غیرمتعارف یا پلی دیپسیا را بگیرد زیرا که منجر به اتساع مثانه، اتساع حالب، ورم کلیه یا نارسایی کلیه می شود.
بنابراین آیا لازم است روزی هشت لیوان آب بنوشیم؟ مادامی که احساس تشنگی نکرده ایم نوشیدن آب اضافه کمکی به سلامتی نمی کند اما مضر هم نیست.
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما