آیا همه جنگ ها در نهایت پایان می یابد؟
اروپا شاهد جنگ هایی بود که 100 سال به طول انجامید؛ جنگ کره هیچگاه به طور رسمی پایان نیافت. تنش های ایرلند چند دهه طول کشید؛ آمریکا نزدیک به ده سال در ویتنام بود و حضورش در افغانستان 20 سال ادامه یافت
در غزه آتش بس کنونی، امکان تبادل اسیران و ارسال کمک های بشردوستانه را فراهم ساخته است. اگر این آتش بس تمدید نشود، نتانیاهو وعده داده است که حمله برای نابودی حماس را از سر بگیرد. این امر به معنی بمباران و مرگ و ویرانی بیشتر خواهد بود
اسرائیل قبلا معادل دو بمب اتمی که هیروشیما و ناکازاکی را متلاشی کرد، روی غزه ریخته است. آیا زمانی که جنوب غزه هدف قرار گیرد –برای پاکسازی غزه از وجود حماس این اقدام لازم است- آنگاه اسرائیل همانطور که به شمالی ها گفته بود به جنوب بروند، این بار به مردم جنوب غزه خواهد گفت که در شمال پناه بگیرند؟ اگر چنین است این مردم کجا زندگی کنند؟ زیرا طبق گزارش ها اکثر خانه ها در شمال ویران شده و آب، غذا، برق و مراقبت های بهداشتی وجود ندارد
می توان گفت که جنگ غزه به این زودی ها به پایان نخواهد رسید:
اول اینکه هرچقدر هم حمله اسرائیل موفقیت آمیز باشد، نمی تواند همه نیروهای حماس را نابود کند. برخی از جنگجویان در غزه زنده خواهند ماند؛ زیرساخت های گسترده حماس نیز خارج از دسترس اسرائیل است و دست نخورده باقی خواهد ماند
به گزارش اکونومیست حماس حدود یک میلیارد دلار در سال کمک مالی می شود. همچنین علیرغم تحریم ها، تسلیحات و دیگر کمک ها از موانع عبور کرده و به دست این گروه می رسد
فرجام بچه ها، دوستان و سربازان کشته شده حماس چه می شود؟ در جنگ افغانستان تحلیل ها این بود که اگر یک تروریست را بکشید، ده تروریست دیگر بدنبال انتقام برمی آیند؛ همین معادله در عراق هم وجود داشت
دوم اینکه پس از ناتوان شدن حماس چه کسی مسئول غزه خواهد بود؟ نه اسرائیل و نه کشورهای عربی این مسئولیت را بر عهده نمی گیرند. تشکیلات خودگردان هم توان این کار را ندارد و نتانیاهو با راه حل دو کشوری مخالف است
صندوق رأی نیز نتیجه بخش نیست زیرا حماس روند رأی گیری را خود در کنترل دارد و نام خود را به عنوان پیروز انتخابات اعلام می کند. سازمان ملل هم فاقد منابع کافی برای به عهده گرفتن مسئولیت غزه و تأمین امنیت ان است
سوم چه کسی غزه را بازسازی خواهد کرد؟ غزه یک رقیب قوی برای گرفتن بودجه از دیگر کشورها جهت بازسازی خود دارد: اوکراین؛ منافع اروپا در اوکراین بسیار بیشتر از غزه می باشد
چهارم اینکه در 5 نوامبر 2024 انتخابات آمریکا برگزار می شود. اگر جمهوری خواهان پیروز میدان شوند، خبر خوبی برای اوکراین و اسرائیل نخواهد بود زیرا حزب جمهوری خواه در مورد کاهش مشارکت آمریکا در خارج از کشور و کاهش بودجه جدی است
گرچه میدان سیاست براحتی قابل پیش بینی نیست و هر رویدادی می تواند وضعیت انتخابات را تغییر دهد ولی حتی اگر ترامپ مجرم شناخته شده و به زندان محکوم شود، تضمینی نیست که جو بایدن 81 ساله مشکلی در سلامتی خود نداشته باشد
دولت آمریکا به بن بست رسیده و ملت از نظر سیاسی دوقطبی شده است. با توجه به واقعیت های سیاست داخلی و خارجی، هیچ رئیس جمهوری قادر به حل فاجعه انسانی غزه نخواهد بود. خوشبختانه بعید است که جنگ تشدید شود زیرا این امر به نفع آمریکا، اروپا، روسیه، چین و ایران نیست
سؤال آخر این است که آیا دموکراسی اسرائیل از پیامدهای جنگ، جان سالم به در می برد؟ نتانیاهو به دلیل عدم پیش بینی حمله حماس و عملکرد خود در قبال غزه پاسخگو خواهد بود. مرگ احتمالی دهها هزار نفر از مردم غزه، بر عهده اسرائیل است؛ اسرائیل می تواند در عرصه بین المللی منزوی شود، حماس نیز به مبارزه ادامه می دهد
نگاه مردم جهان به ازدواج همجنسگرایان
براساس چند نظرسنجی که توسط مرکز تحقیقات پیو در 32 کشور مختلف در دو سال گذشته انجام شده، نگرش ها در مورد ازدواج همجنس گرایان در سراسر جهان بسیار متفاوت است. در میان مردم مورد بررسی، حمایت از ازدواج قانونی همجنس گرایان در سوئد با 92% بالاترین و در نیجریه با 2% پایین ترین میزان است
در آمریکا جایی که دادگاه عالی در سال 2015 ازدواج همجنس گرایان را قانونی اعلام کرد، 63% بزرگسالان از ان حمایت می کنند و 34% با آن مخالف هستند. این شکاف در امتداد خطوط سیاسی و جمعیتی بیشتر می شود؛ برای مثال دموکرات ها تقریبا دو برابر بیشتر از جمهوری خواهان حامی حق ازدواج همجنس گرایان هستند (82% در مقابل 44%) و تقریبا سه چهارم (73%) آمریکایی های زیر 40 سال می گویند که موافق ازدواج همجنس گرایان هستند و این درحالی است که این حمایت بین آمریکایی های بالای 40 سال 57% است
نگرش مردم در خصوص این موضوع بر اساس جغرافیا، ایدئولوژی سیاسی و مذهبی و عوامل جمعیتی متفاوت است. مردم اروپای غربی حامیان سرسخت ازدواج همجنس گرایان هستند. حداقل هشت نفر از هر ده بزرگسال در سوئد، هلند، اسپانیان، فرانسه و آلمان از این موضوع حمایت می کنند و در همه این کشورها این عمل قانونی است
در ایتالیا 73% از بزرگسالان طرفدار حق ازدواج همجنس گرایان هستند ولی این امر هنوز قانونی نشده است. حدود سه چهارم بزرگسالان بریتانیا نیز از ازدواج همجنس گرایان حمایت می کنند و در انگلیس، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی این عمل قانونی است
وضعیت در اروپای شرقی متفاوت است؛ تنها 41% از مردم لهستان و 31% از مردم مجارستان از ازدواج همجنس گرایان حمایت می کنند. در هر دو کشور این عمل قانونی نیست و حقوق دگرباشان جنسی به شدت مورد بحث است
در آمریکای شمالی از هر ده نفر کانادایی، هشت نفر از ازدواج همجنس گرایان حمایت می کند. در آمریکا و مکزیک این حمایت 63% است؛ این عمل در هر سه کشور قانونی است
در آمریکای جنوبی 67% از آرژانتینی ها و 52% از برزیلی ها مدافع ازدواج همجنس گرایان هستند و هر دو کشور این قانون را تصویب کرده اند
در آسیا و اقیانوسیه، مردم استرالیا و ژاپن بالاترین حمایت را از ازدواج همجنس گرایان دارند. در استرالیا سه چهارم بزرگسالان و در ژاپن هفت نفر از هر ده نفر، موافق این نوع ازدواج هستند. استرالیا این عمل را قانونی کرده ولی در ژاپن هنوز قانونی نشده است
دیدگاهها در ویتنام برای قانونی شدن ازدواج همجنس گرایان مثبت است و 65% از ان حمایت می کنند. در تایوان و هند این حمایت 53% است و 43% با آن مخالف هستند. دادگاه عالی هند اخیرا درخواست قانونی شدن ازدواج همجنس گرایان را رد کرد؛ ولی تایوان تنها جایی در آسیا است که ازدواج همجنس گرایان در ان قانونی است
در کره جنوبی ازدواج همجنس گرایان قانونی نیست. 41% مردم این کشور موافق ازدواج و 56% مخالف آن هستند
مردم اندونزی به شدت با قانونی شدن این عمل مخالف هستند؛ این مخالفت از هر ده نفر نه نفر است و تنها 5% از این موضوع حمایت می کنند
آفریقای جنوبی تنها کشوری در آفریقا است که ازدواج همجنس گرایان را قانونی کرده است. مردم نیجریه و کنیا کمترین حمایت را از قانونی شدن این موضوع دارند؛ به طوری که در نیجریه تنها 2% حامی ازدواج همجنس گرایان هستند و در کنیا این حمایت تنها 9% است
در خاورمیانه 56% از اسرائیلی ها با قانونی شدن ازدواج همجنس گرایان مخالف هستند. مذهب و گرایش سیاسی در دیدگاه مردم اسرائیل تأثیر دارد
اما عوامل جمعیتی نیز در موافقت و مخالفت با ازدواج همجنس گرایان مؤثر است
در 21 کشور مورد بررسی، کسانی که زیر 35 سال سن دارند، بیشتر از افراد بالای 35 سال، موافق ازدواج همجنس گرایان هستند. بیشترین شکاف در تایوان دیده می شد که سه چهارم افراد زیر 35 سال با این موضوع موافق هستند ولی این حمایت در افراد بالای 35 تنها یک سوم است
جنسیت نیز در موافقت و مخالفت افراد تأثیرگذار است؛ به طوری که در 19 کشور، زنان نسبت به مردان حمایت بیشتری از ازدواج همجنس گرایان می کنند. در استرالیا 83% زنان حامی این موضوع هستند ولی این حمایت بین مردان 67% است. این تفاوت جنسیتی در آرژانتین، کامبوج، آلمان، یونان، ژاپن، لهستان، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، لهستان و تایوان نیز دیده می شود
سطح تحصیلات و درامد نیز در نوع نگاه مردم نقش دارد. در 22 کشور افراد باتحصیلات بیشتر، حمایت بیشتری از ازدواج همجنس گرایان دارند. در ده کشور نیز افراد با درامد بیشتر، نسبت به افراد با درامد کمتر از این موضوع حمایت بیشتری می کنند
در 15 کشور نوع جواب پاسخ دهندگان با ایدئولوژی سیاسی آنها مرتبط بود؛ به طوری که افراد متمایل به چپ، بیشتر از افراد متمایل به راست، از قانونی شدن این موضوع حمایت کردند
این شکاف ایدئولوژیک در آمریکا بیشتر است و 90% لیبرال ها در مقابل 36% محافظه کاران، از ازدواج همجنس گرایان حمایت می کنند
در کشورهایی که افراد مذهبی تر هستند، حمایت از ازدواج همجنس گرایان کمتر است. برای مثال در نیجریه که 99% بزرگسالان می گویند که مذهب در زندگی انها مهم استف تنها 2% حامی این موضوع هستند؛ یا در اندونزی که 100% مردم، مذهب را مهم می دانند، تنها 5% از ازدواج همجنس گرایان حمایت می کنند. ولی بالعکس در سوئد که حمایت از ازدواج همجنس گرایان 92% است، تنها 20% بزرگسالان خود را مذهبی می دانند
شکاف بین ایرانیان در مورد جنگ غزه
ادعاهای وزیر خارجه پیشین ایران مبنی بر اینکه رهبر انقلاب توسط محافظه کاران تندرو برای مداخله بیشتر در جنگ غزه تحت فشار است، بحث هایی را در مورد نقش تهران در این جنگ ایجاد کرد
جواد ظریف که در دولت میانه رو قبلی وزیر خارجه بود و توافق هسته ای را با قدرت های غربی امضا کرد، این اظهارات را 11 نوامبر بیان کرد و در آن سخنان بر وظیفه ایران در حمایت از مظلومان، بدون توسل به اقدام نظامی مستقیم تأکید نمود
ظریف گفت که معتقد است ایرانیان از پرداخت بهای رویکرد تقابلی حکومت در قبال اسرائیل و اشغال سرزمین های فلسطین، خسته شده اند
وی نسبت به تشدید بی مورد تنش ها هشدار داد و خواستار رویکردی متعادل در سیاست گذاری شد
محمد الدیف فرمانده نظامی حماس در آغاز جنگ، از متحدان خود در محور مقاومت و ائتلاف ضد اسرائیلی متشکل از دولت ها و گروههای مسلح به رهبری ایران، خواست تا در کنار فلسطینی ها با اسرائیل بجنگند
چند گروه به طرق مختلف به این دعوت پاسخ دادند؛ درگیری ها در امتداد مرز لبنان بین حزب الله و اسرائیل آغاز شد و شبه نظامیان در عراق و سوریه نیز بارها پایگاههای آمریکا را هدف قراردادند
در یمن حوثی ها به اسرائیل حملات موشکی و پهپادی کردند و یک کشتی را در دریای سرخ توقیف نمودند
ایران گفت که از حمله حماس آگاه نبوده، دخالت مستقیمی نداشته و متحدانش به میل خود عمل کرده اند
ولی به گفته ظریف گروهی از اصول گرایان تندرو، در نامه ای به آقای خامنه ای از او خواستند تا وارد جنگ شود
یک مقام سابق محافظه کار گفت که در مورد سیاست ایران در غزه سه نکته وجود دارد: «نخست اعلام رهبر مبنی بر اینکه تهران از حمله 7 اکتبر حماس مطلع نبوده است. فرماندهان را نگاه کنید که علیرغم اینکه معمولا به آمادگی خود برای جنگ با صهیونیست ها افتخار می کردند، امروز اکثرا سکوت کرده اند. دوم اینکه دولت و تیم دیپلماسی ایران بارها اعلام کرده است که حملات محور مقاومت به اهداف آمریکا و اسرائیل، هیچ ارتباطی با تهران ندارد»
تفسیر ظریف از سیاست ایران و ادعای او مبنی بر اینکه خامنه ای برای مداخله در جنگ تحت فشار است، خشم سیاستمداران اصولگرا را برانگیخت
محمد جمشیدی از دستیاران ابراهیم رئیسی گفت علیرغم اینکه در زمان ریاست جمهوری روحانی، برای ظریف جلسات توجیهی نظامی ترتیب داده شده، ولی او هنوز قدرت کشور را درک نکرده است
جمشیدی با متهم کردن ظریف به ترسو بودن گفت: «آمریکا بارها از ایران خواسته اقدامی نکند؛ ولی ظریف ایران را در موقعیت ضعف نشان می دهد»
نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد رهبر جمهوری اسلامی به طور کلی با ظریف همسو است
غلامعلی حداد عادل از چهره های بانفوذ اصولگرا گفت که ورود به جنگی تمام عیار، ممکن است دقیقا همان چیزی باشد که اسرائیل می خواهد «این به معنی تبدیل نبرد غزه به جنگ بین ایران و آمریکاست. این اتفاق سبب بقای اسرائیل می شود. اسرائیل سالهاست که آمریکا را به جنگ با ایران تحریک می کند. از منظر استراتژیک روشن نیست که ورود ایران به نفع فلسطین باشد»
بر اساس گزارش رویترز، آقای خامنه ای به اسماعیل هنیه رهبر سیاسی حماس گفت که ایران به حمایت سیاسی و اخلاقی خود از این گروه ادامه می دهد ولی در جنگ، مداخله مستقیم نخواهد کرد
بر اساس گزارش ها رهبر انقلاب هنیه را به دلیل اطلاع ندادن به ایران، مورد توبیخ قرار داد
یک منبع در دولت ایران این گزارش را تاحدودی تأیید کرد و گفت نه سپاه و نه رهبر از حمله حماس اطلاع قبلی نداشتند. این منبع مدعی شد که حتی هنیه هم از ان بی خبر بود
به گفته این منبع ایران برای حمله و پیامدهای آن آماده نبود و هرگز انتظار چنین اتفاقی را نداشت
او خاطر نشان کرد: «قرار بود مرحله بعدی توافق اخیر میان تهران و واشنگتن اجرا شود. مرحله اول توافق، آزادی پنج شهروند آمریکایی از زندان در ازای آزادی میلیاردها دارایی ایران بود»
این منبع در مورد مرحله دوم توافق توضیح بیشتری نداد
برخی از کشورهای مهم عربی از جمله قطر، درحال انتقال پیام بین ایران و امریکا هستند و برای جلوگیری از اشتباه محاسباتی و تشدید تنش کار می کنند
علیرغم اینکه به نظر می رسد استراتژی کنونی ایران توسط بالاترین مقام کشور اتخاذ شده؛ ولی اصولگرایان ناراضی بدنبال برکناری حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه هستند
انها تیم دیپلماتیک ایران را متهم به انفعال می کنند. محمود عباس زاده مشکینی عضو اصولگرای کمیسیون سیاست خارجی مجلس، با انتقاد از وزیر خارجه گفت: «چطور تا چندی پیش صحبت از حذف رژیم صهیونیستی می شد، ولی اکنون گفتمان تغییر کرده است؟»
ولی یکی از نمایندگان سابق به ما گفت که فکر نمی کند امکان برکناری عبداللهیان وجود داشته باشد «اینگونه مسائل به ویژه برکناری وزیر خارجه نیاز به تأیید رهبر دارد؛ بنابراین اقدام علیه عبداللهیان راه به جایی نمی برد»
وی افزود: «درحالی که ما در مرکز یک درگیری در خاورمیانه هستیم، بسیار بعید است که رهبر اجازه چنین حرکتی بدهد. این درحالی است که در جنگ غزه عبداللهیان دقیقا به دستورات رهبر عمل می کند»
چرا ایران از جنگ غزه استقبال نکرد؟
انقلاب اسلامی ایران دو ویژگی عمده داشت: ترجیح منافع ایدئولوژیک بر منافع عینی و مادی، و حمایت از جنبش های اسلامی حتی فراتر از جهان اسلام
ولی در طول چهار دهه گذشته، موارد متعددی بوده که در انها تهران علمگرایی را بر آرمان گرایی ترجیح داده است؛ آخرین مورد آن را در غزه می بینیم
با گذشت نزدیک به یک ماه و نیم از جنگ، تهران مستقیما وارد درگیری نشده و متحد لبنانی خود حزب الله را نیز به جنگی تمام عیار با اسرائیل سوق نداده است
برخی از رسانه های غربی ادعا می کنند که ایران متحد فلسطینی خود را رها کرده است. درواقع به نظر می رسد که هدف تهران کمک به حماس برای پایان دادن به جنگ و نجات خود است
مناقشه غزه دو پیامد بالقوه برای تهران دارد و هدف تهران مدیریت هردو پیامد و درعین حال متحمل شدن کمترین خسارت است: اولین مورد خطر از دست دادن حماس به عنوان متحد ایران در فلسطین است. حزب الله نگین گروههای نیابتی ایران است اما حماس به دلیل حضوری که در داخل سرزمین های اشغالی فلسطین دارد، نقشی کلیدی در بازدارندگی اسرائیل برای ایران ایفا می کند
دومین پیامد جنگ غزه برای تهران، ضربه به وجهه و اعتبار ایران است. پیامی که اکنون به جهان مخابره می شود این است که ایران به عنوان رأس محور مقاومت، فلسطین و حماس را رها کرده است. این امر اعتبار ایران را در میان حامیان محور مقاومت خدشه دار می کند
افکار عمومی در ایران به سه دسته تقسیم شده اند: اولین دسته کسانی هستند که بدنه فکری یا اجرایی اعتراضات 2022 را تشکیل می دهند. این گروه که اکثرا متشکل از جوانان است، از انقلابی گری خسته شده اند و ایدئولوژی حکومت را نمی پذیرند. از دید آنها حکومت برای آرمان فلسطین، بیش از منافع ملی ارزش قائل است و ثروت کشور را فدای اعراب و ایدئولوژی خود می کند
مخالفان مواضع حکومت، حتی به نمایش پرچم فلسطین در رویدادهای ورزشی اعتراض کردند و دوقطبی شدن روز افزون جامعه ایران را برجسته نمودند
دسته دوم شامل اصولگرایان است که معتقدند ایران به وظیفه انقلابی خود برای آزادسازی بیت المقدس عمل نکرده است. در کارزاری که برای جذب ایرانیان برای پیوستن به نبرد غزه براه افتاد، بیش از سه میلیون داوطلب ثبت نام کردند
گروه سوم شامل میانه روهایی است که معقتدند ایران می تواند در حمایت از فلسطین همبستگی خود را نشان دهد؛ ولی نباید در جنگ مشارکت مستقیم داشته باشد
ایران همراه با چین و روسیه در تلاش است تا این ایده را تقویت کند که واشنگتن نتوانسته جنگ را متوقف کند و خود منبع بی ثباتی است؛ زیرا با حمایت مغرضانه از اسرائیل، بیشتر بر آتش جنگ دامن زده است و این شرق است که می تواند بی طرفانه میانجیگری کند
ایران به جای ورود نظامی به جنگ، حضور غیرمستقیم را انتخاب کرده و در تلاش است تا بقای حماس را تضمین کند. اما این ترس وجود دارد که نتواند تمام نیروهای نیابتی منطقه ای خود را کنترل کند؛ بنابراین هنوز خطر گسترده تر شدن جنگ وجود دارد
نقطه عطفی که ترکیه با آن مواجه است
29 اکتبر ترکیه صدمین سالگرد جمهوری را جشن گرفت ولی جشن چندانی توسط حزب حاکم عدالت و توسعه برگزار نشد. این حزب که 21 سال پیش به قدرت رسید، درهمان کارهایی هم که به این مناسبت انجام داد، بدون اینکه از آتاتورک نامی ببرد، بیشتر سعی کرد تا از خود تجلیل نموده و برای خود اعتبار کسب کند. برای مثال از 9 پوستری که توسط اداره ارتباطات تولید شده بود، تنها یک پوستر با عنوان «از گذشته تا آینده» به آتاتورک اشاره داشت و تصویر وی در کنار تصویر اردوغان قرارگرفته بود. اردوغان جنگ غزه را در اولویت قرار داد؛ چهار روز قبل از صدمین سال جمهوری، در پارلمان سخنرانی کرد و اعلام نمود که حماس یک سازمان تروریستی نیست، بلکه گروهی آزادی بخش و مجاهد است که برای حفاظت از خاک و شهروندان خود می جنگد. او همچنین اظهار داشت که ملت ترک تنها ملتی در جهان است که مرتکب نژادپرستی نشده است
اردوغان سفر برنامه ریزی شده خود به اسرائیل را لغو کرد و از همه شهروندان ترکیه خواست تا یک روز قبل از صدمین سالگرد جمهوریت، در یک راهپیمایی بزرگ در حمایت از فلسطین شرکت کنند. این راهپیمایی جشن های صدمین سالگرد جمهوریت را تحت الشعاع قرار داد. قرار است ماه مارس انتخابات محلی برگزار شود و آنگونه که تحلیلگران می گویند، حزب عدالت و توسعه برای اینکه بتواند استانبول و آنکارا از رقیبان بازپس گیرد، روی موضوع فلسطین سرمایه گذاری کرده است
اما همه ترکیه اینگونه نبود؛ در آلانیا همه جا بنرهای آتاتورک نصب شده بود و هزاران نفر با حضور در خیابان، فریاد زنده باد مصطفی کمال پاشا سر دادند و سرود «ما سربازان مصطفی کمال هستیم» را خواندند
اردوغان اعلام کرده است که صد سال آینده قرن ترکیه خواهد بود و گفت که قانون اساسی 1982 را با قانون اساسی «مدنی، لیبرال و فراگیر» جایگزین خواهد کرد. جمهوری ترکیه که مصطفی کمال سال 1923 تأسیس کرد، سلطنت و خلافت را لغو کرد وسکولاریسم و برابری زن و مرد را برای ترکیه به ارمغان آورد
ده سال پیش احمد داود اوغلو وزیر امور خارجه و ایدئولوگ سابق حزب عدالت و توسعه، قرن گذشته را همچون پرانتز بازی دانسته بود که این حزب قصد بستن آن را دارد
این تحول و عقبگرد را در مسئله حقوق زنان می توان دید. زن کشی یکی از ویژگی های ترکیه است. سال 2010 دولت در راستای تحقق شعار «ما زن کشی را در ترکیه متوقف می کنیم»، نخستین کشوری شد که کنوانسیون استانبول را با هدف پیشگیری و مبارزه با خشونت علیه زنان امضا و تصویب نمود. ولی دو سال پیش، ترکیه از این کنوانسیون خارج شد. محافظه کاران مذهبی این کنوانسیون را ابزار قدرت های امپریالیستی غربی برای کنترل جامعه ترکیه و تضعیف ارزش های سنتی خانواده دانستند و با ان مخالفت کردند. اردوغان هم از این فرصت استفاده کرد و با صدور فرمان خروج از کنوانسیون، درصدد جلب حمایت آنها برامد
اخیرا رئیس جمهور، جامعه دگرباشان جنسی را به عنوان بزرگترین تهدید علیه خانواده در ترکیه هدف قرار داده و خواستار افزایش جمعیت شده است. اما سوء مدیریت اردوغان در اقتصاد باعث شده است که زوج های جوان از داشتن فرزند صرف نظر کنند زیرا درامد خود را کافی نمی بینند
اصرار اردوغان برای کاهش نرخ بهره در مواجهه با تورم افسارگسیخته، ترکیه را از نظر اقتصادی متضرر کرده است. گروه مستقل enag نرخ تورم سالانه را 126% اعلام کرده است اما دولت رقم واقعی را 61% می داند. بانک جهانی نیز ترکیه را (پس از ونزوئلا، لبنان و آرژانتین) در رتبه چهارم فهرست تورم قیمت موادغذایی قرار داده است
اردوغان در یک چرخش، وزیر دارایی و رئیس بانک مرکزی جدیدی را منصوب کرده و نرخ بهره را از 8.5% به 35% افزایش داده است؛ با این حال ارزش لیر به روند نزولی خود ادامه می دهد و همین امر باعث بی میلی سرمایه گذاران خارجی از حضور در ترکیه شده است
همانطور که آتاتورک تلاش کرد ترکیه را به دامان غرب بیندازد، حالا اردوغان تمام تلاش خود را به کار گرفته تا ترکیه را سمت مخالف بکشاند
قانون اساسی تصریح می کند که هیچکس نباید از دین به منظور نفوذ شخصی یا سیاسی بهره برداری کند؛ ولی حزب عدالت و توسعه از زمان رسیدن به قدرت، این قانون را زیر پا گذاشته است
قرآن می گوید در دین هیچ اجباری نیست؛ ولی اک پارتی این امر را نادیده می گیرد. این حزب برنامه های درسی را اصلاح کرده و بر ساخت دبیرستان های دینی امام حاتب تأکید زیادی نموده است. همچنین طرحی آزمایشی برای انتصاب امامان مساجد و واعظان به عنوان مشاوران معنوی در مدارس را راه اندازی کرده است
در بودجه سال 2022 سهم اداره امور مذهبی ترکیه (دیانت) از سهم هفت وزارتخانه از جمله وزارت کشور، وزارت امور خارجه و نهاد ریاست جمهوری بیشتر است. همچنین فراخوانی برای حذف سکولاریسم از قانون اساسی داده شده است
این اقدامات در بین نسل جوان واکنش منفی بدنبال داشته است. به گفته مؤسسه نظرسنجی کوندا در ترکیه تنها 15% از جوانان 15 تا 29 ساله خود را مذهبی یا محافظه کار می دانند؛ این درحالی است که یک دهه پیش، این میزان 28% بود. بر اساس یک نظرسنجی دیگر 43% از جوانان ترکیه قصد مهاجرت به خارج از کشور را دارند؛ یکی از دلایل این امر را می توان بی اعتمادی فزاینده به دولت دانست
مراد یتکین روزنامه نگار معتقد است که مردم ترکیه در واکنش به رژیم کنونی شروع به مطالعه و شناخت بیشتر در مورد آتاتورک، سکولاریسم و برابری جنسیتی کرده اند؛ چه بسا نتیجه این امر را بتوان در انتخابات ماه مارس دید
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما