چرا حماس پیشنهادات آمریکا را نمی پذیرد؟

با نزدیک شدن به دهمین ماه جنگ غزه، بایدن از تلاش برای پایان دادن به درگیری ناامید شده است. دولت او در شرایط دشواری قرار داد؛ از سویی باتوجه به حضور آمریکایی های عرب تبار در چندین ایالت و نقش پررنگ آنها در انتخابات، کوشیده است تا حمایت بی قید و شرط خود را از دولت اسرائیل علیرغم تعداد بالای کشته ها و زخمی های غیرنظامی فلسطینی توجیه کند و از سوی دیگر با انتقاد از رفتار اسرائیل در جنگ، حامیان سرسخت اسرائیل را خشمگین کرده است

آخرین طرح بایدن برای پایان دادن به جنگ، اصلاحیه های حماس را بدنبال داشت و توسط مقامات ارشد دولت نتانیاهو نیز غیرقابل قبول تشخیص داده شد. از نقطه نظر حماس، دلایل متعددی وجود دارد که این گروه پیشنهاد بایدن را نمی پذیرد: نخست اینکه حماس یک سازمان اسلامگرا است و مقاومتش در برابر اسرائیل مبتنی بر اصول مذهبی است. حماس فلسطین را روح اسلام و عامل اصلی وحدت امت اسلام می داند و بر این اصل تأکید دارد که اسلام برای ایستادگی و مقاومت در برابر تجاوز ارزش قائل است. از نگاه این گروه، اسرائیل یک پروژه استعماری است که از جانب کشورهای غربی با زور به فلسطینیان تحمیل شده است؛ بنابراین استفاده از هر ابزاری، برای پیشبرد مبارزه علیه اسرائیل مشروع می باشد

دلیل دوم این است که این گروه قصد دارد وضعیت فلسطین را تغییر دهد و همان کاری را که انور سادات رئیس جمهور سابق مصر در زمان جنگ با اسرائیل و متعاقب آن ابتکار دیپلماتیک برای بازپس گیری شبه جزیره سینا از اشغال اسرائیل انجام داد، انجام دهد. باتوجه به اینکه قبل از حمله 7 اکتبر حماس اسرائیلی ها به هیچ وجه پذیرای تشکیل کشور فلسطین نبودند و آمریکایی ها نیز علاقه خود را به پیگیری این موضوع از دست داده بودند، حماس با انجام این حمله، آواره کردن اسرائیلی ها، برجسته کردن ضعف های اطلاعاتی و نظامی اسرائیل و ترویج بی ثباتی در منطقه با کمک ایران و حزب الله، کوشید بار دیگر توجه آمریکا را به حل مسئله فلسطین و اسرائیل جلب کند. اکنون با ادامه جنگ غزه، تعداد بالای تلفات غیرنظامیان فلسطینی، شمار بالای آوارگان، کشته شدن بیش از 300 نظامی اسرائیلی، ادامه مقاومت نیروهای حماس و ادامه گروگان گیری، بازگشت وضعیت به پیش از حمله 7 اکتبر بسیار مشکل شده است

سوم اینکه رهبران حماس می دانستند که اسرائیل همچون گذشته پاسخ نامتناسبی به حمله 7 اکتبر خواهد داد و اینگونه همدردی جهانی را که در پی حمله 7 اکتبر بدست آورد، از دست می دهد. طبق تخمین های سازمان بهداشت جهانی تاکنون حداقل 38 هزار نفر کشته و 85 هزار نفر مجروح شده اند، 80% از تأسیسات تجاری در غزه، 88% از مدارس و 267 مکان عبادی آسیب دیده اند و نیمی از سی و پنج بیمارستان غزه عملا از کار افتاده اند. استفاده حماس از تأسیسات غیرنظامی برای انجام عملیات و انبار سلاح، باعث نشده است که اسرائیل در حملات خود به این تأسیسات تعلل کند و حفظ جان غیرنظامیان را در اولویت قرار دهد. بنابراین هرچه جنگ بیشتر ادامه یابد، احتمال اینکه اسرائیل با ادامه رفتار وحشیانه خود به نفع حماس عمل کند و موجب شود تا همدردی جهان با فلسطینیان افزایش یابد، بیشتر می گردد. چنانکه در 22 می شاهد بودیم کشورهای نروژ، ایرلند و اسپانیا، فلسطین را به عنوان یک کشور به رسمیت شناختند. رهبر نظامی حماس در غزه و معمار حمله 7 اکتبر اخیرا گفت: «اسرائیلی ها درست در جایی هستند که ما می خواستیم باشند». سنوار همچنین کشته شدن غیرنظامیان فلسطینی را «فداکاری ضروری» خواند و به جنگ هایی که کشورهای عرب به ناچار برای استقلال خود داشته اند مانند الجزایر، اشاره کرد

چهارمین دلیل آن است که حماس می داند با اتکا به 120 گروگانی که در اختیار دارد، اهرم فشار خوبی بر اسرائیل دارد؛ این درحالی که اهرم فشار اسرائیل –توانایی اش در کشتن فلسطینیان و تخریب زیرساخت ها- چیزی است که حماس با آغوش باز از آن استقبال می کند. گرچه حماس خواهان پایان جنگ است ولی در تلاش است تا حداکثر منافع ممکن را بدست آورد؛ یکی از این اهداف و منافع نفی پیروزی کامل اسرائیل است. رهبران حماس فکر می کنند که می توانند با استفاده از اهرم فشار خود، امتیاز بگیرند؛ به عبارت دیگر بهای آزادی گروگان ها را پایان کامل جنگ، عقب نشینی اسرائیل از غزه و ادامه سلطه حماس بر غزه تعیین کنند. 20 ژوئن دانیل هاگاری سخنگوی ارتش اسرائیل اعتراف کرد که از بین بردن کامل حماس هدفی واقع بینانه نیست. این بیانیه نشان دهنده تنش فزاینده بین نتانیاهو و تشکیلات امنیتی اسرائیل است. سنوار و دیگر رهبران حماس می دانند که احتمال پیروزی نظامی هرگز وجود نداشته و ندارد، ولی آنها احتمال پیروزی سیاسی را امکانپذیر می دانند

باتوجه به این دلایل بعید است که حماس بدون هیچ پیش شرطی، با پایان دادن به جنگ غزه موافقت کند. سنوار چندین دهه را در زندان اسرائیل گذرانده، زبان عبری را آموخته، تاریخ یهودیان را مطالعه کرده و رسانه های اسرائیلی را مورد بررسی قرار داده است. تصمیم او در مورد جنگ اخیر چه درست باشد چه غلط، دولت بایدن نباید انتظار داشته باشد که وی پیشنهادی را بدون تلاش برای امتیازگیری بپذیرد. حماس مقاومت خود را طبق اصول مذهبی واجب می داند و 9 ماه فشار سیاسی و نظامی، تغییری در موضع این گروه ایجاد نکرده است

منبع: شورای آتلانتیک

مترجم: فاطمه رادمهر