زیبایی، صنعتی که افول ندارد

پیتر مخلوف همچون بسیاری دیگر از لبنانی هایی که در حومه بوستون زندگی می کنند، هر تابستان برای دیدار از خانواده به بیروت می رود. وی در مورد زنان لبنان می گوید: «همه آنها شروع به انجام عمل های زیبایی کرده اند». این عمل ها با تزریق به لب و سفید کردن دندان آغاز شده و به لیفت گونه، عمل بینی و.. گسترش پیدا کرده است. جراحی های پلاستیک آنقدر رایج شده است که مخلوف می گوید دیگر کسی را که جراحی پلاستیک نکرده باشد، نمی شناسد

عمل های زیبایی در سال های اخیر در کشورهای با درامد متوسط و بالا، بسیار رایج شده است. تقریبا یک پنجم مردم برزیل و چین می گویند که قصد دارند در پنج سال آینده، چنین درمان هایی -از جمله تزریق بوتاکس- را انجام دهند. جوانان به ویژه مشتاق عمل های زیبایی هستند. بر اساس پیش بینی شرکت تحقیقاتی     Grand View Research در آمریکا، صنعت پزشکی زیبایی که اکنون صنعتی 82 میلیارد دلاری است، طی پنج سال آینده دو برابر شده و به 143 میلیارد دلار خواهد رسید

مارسلو ارائوخو جراح پلاستیک در برزیل می گوید: «آنقدر گرایش مردم به سمت عمل های زیبایی زیاده شده است، که تزریق، لیزر و عمل ممکن است همچون معاینات سالانه پزشکی، به اقداماتی معمول و رایج بدل شده و سالانه انجام شود.»

تیفانی دمرز مؤسس اپلیکیشن upkeen است که جوانان از ان برای رزرو تزریقات زیبایی استفاده می کنند. وی می گوید: «انجام چنین اقداماتی قبلا تابو بود ولی امروزه جوانان عمل ها و تزریقات زیبایی را، همچون خرید رژ لب و دیگر محصولات آرایشی می بینند»

افزایش تمایل مردم به سمت درمان های زیبایی، تاحدودی به دلیل همه گیری کرونا بوده است. افرادی که ساعت ها در ویدئو کنفرانس ها شرکت می کردند، با دیدن چهره خود از مانیتور، حس خوبی نداشتند. افتادگی گونه ها، چین و چروک پیشانی و افتادگی پوست گردن، در صفحات کامپیوتر برجسته می شد؛ پس بسیاری از مردم تصمیم گرفتند رو به عمل های زیبایی بیاورند. سال 2021 در آمریکا چهار پنجم از جراحان پلاستیک صورت، از افزایش بیماران خود خبر دادند؛ بیمارانی که به صراحت گفته بودند بدنبال روش هایی برای بهبود ظاهر خود در تماس های ویدئویی هستند. طبق گزارش انجمن بین المللی جراحان پلاستیک زیبایی ISAPS تعداد عمل های زیبایی انجام شده در جهان –که شامل درمان های غیرجراحی همچون تزریق فیلر نیز می شود- از 25 میلیون در سال 2019 به 35 میلیون در سال 2023 افزایش یافته است

اما اعداد واقعی بسیار بیشتر است؛ زیرا ISAPS تنها جراحان پلاستیک دارای مجوز را شامل می شود. در ایران –جایی که عمل بینی بسیار رایج است- تنها 400 پزشک با تخصص و مدرک جراحی پلاستیک وجود دارد ولی حدود 2000 پزشک دیگر نیز هستند که بدون داشتن مدرک جراحی پلاستیک، عمل های زیبایی را انجام می دهند. طبق تخمین تحلیلگران صنعت زیبایی، در چین، صنعت زیبایی بین سال های 2021 تا 2025 دو برابر شده و انتظار می رود که این میزان تا سال 2030 باز هم دو برابر شود. در این کشور شش برابر بیشتر از کلینیک های دارای مجوز، کلینیک های جراحی پلاستیک بدون مجوز وجود دارد. همچنین پژوهش های کالج لندن نشان می دهد که بیش از دو سوم افرادی که در بریتانیا کار تزریق بوتاکس و فیلر را انجام می دهند، پزشک نیستند

یکی از دلایل رونق گرفتن صنعت زیبایی، گسترش استفاده از شبکه های اجتماعی است. جراحی های زیبایی در دهه های 1980 و 1990 مطرح شد و محدود به ستارگان تلویزیون بود؛ اما کاهش هزینه این نوع جراحی و استفاده از فناوری های پیشرفته در آن، باعث گسترده شدن این جراحی ها در بین اقشار مختلف جامعه شده است. لارا دوگان جراح پلاستیک در نیویورک می گوید: «در عصر رسانه های اجتماعی، همه مردم اعم از من و شما و همسایگان و دوستانمان، در معرض دید عموم هستیم»

مراجعان اغلب عکس های خود را از طریق فیلترهای اینستاگرام یا برنامه های مشابه، ویرایش می کنند و از پزشکان می خواهند که چهره واقعی آنها را مشابه عکس ها کنند. چانگ چیا جونگ بلاگر تایوانی می گوید: «مردم در شبکه های اجتماعی تصویر بسیار بهتری از خود می سازند. سلفی هایی با زاویه مناسب، آرایش کامل و فیلتر می گیرند و ارسال می کنند. پس از چندی می خواهند که چهره واقعی شان، مشابه عکس هایی که در شبکه های اجتماعی می گذارند، بشود»

So-Young نام یک اپلیکیشن چینی است. این برنامه به کاربران امکان می دهد عکس های خود را اپلود کنند؛ سپس به انها می گوید برای اینکه چهره بهتری داشته باشند به چه جراحی هایی نیاز دارند و جراحان دارای مجوز را در منطقه سکونت کاربر، به او نشان می دهد

یک دهه پیش کیم کارداشیان نقش بزرگی در محبوبیت جراحی های زیبایی داشت و استانداردهای زیبایی در غرب بر اساس ظاهر او تعریف می شد. ولی اکنون دوران کارداشیان پایان یافته و عمل های زیبایی طبیعی طرفدار بیشتری پیدا کرده است. یکی از اقداماتی که اکنون رونق بسیاری گرفته، تزریق اوزمپیک است که برای کاهش وزن استفاده می شود و از انجا که بعد از لاغری سریع، پوست شکم افتاده می شود، یکی دیگر از عمل هایی که تقاضا برای آن افزایش پیدا کرده، عمل تامی تاک (کشیدن پوست شکم) می باشد

استانداردهای زیبایی به سرعت درحال تغییر است. در گذشته استانداردهای زیبایی در طول زمان و از طریق تبلیغات و مجلات گسترش می یافت؛ اما با پیدایش شبکه های اجتماعی، به محض اینکه یک مد ظهور پیدا می کند، به سرعت در سراسر جهان گسترش می یابد. به این ترتیب مردم پول زیادی خرج تغییر ظاهر خود می کنند و با تغییر استانداردهای زیبایی در طول چند سال، مجبور می شوند که ظاهر خود را بار دیگر تغییر دهند

بازار محصولات مرتبط با زیبایی نیز به سرعت درحال تغییر است. برای مثال بوتاکس –یک داروی تزریقی برای از بین بردن چین و چروک- مدتها بود بر بازار سلطه داشت؛ ولی اکنون شرکت  Revance داروی تزریقی Daxxify را به عنوان رقیب بوتاکس وارد بازار کرده که مدعی است اثر آن دو برابر بیشتر از بوتاکس می باشد. این داروی جدید از اواخر سال 2022 که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید شد، با افزایش فروش زیادی روبرو شده است. اسید هیالورونیک داروی دیگری است که برای کاهش چین و چروک‌ پوست استفاده می شود ولی با ظهور داروها و درمان های جدید، این دارو نیز درحال از دست دادن جایگاه خود در بازار است. در درمان های جدید، از بافت، سلول ها و پلاکت های خود فرد استفاده می شود؛ یا با استفاده از امواج رادیویی و فراصوت، چربی و عیوب پوست برطرف می شود. این امواج که چربی را منجمد کرده، از بین می برد، جایگزین روش های دردناک و گران قیمتی همچون لیپوساکشن شده است.

تجربه نشان داده است که رکود اقتصادی، بر صنعت زیبایی تأثیر چندانی ندارد. در طول بحران مالی سال های 2007 تا 2009 فروش مواد تزریقی زیبایی تنها 2% در سطح جهان کاهش داشت و قیمت سهام شرکت هایی که در این صنعت حضور داشتند، تنها کاهش 20 درصدی را تجربه کرد؛ این درحالی بود که سهام شرکت های دیگر به طور میانگین نیمی از ارزش خود را از دست داد. کشورهای آرژانتین و ایران علیرغم شرایط وخیم اقتصادی، شاهد رشد صنعت زیبایی بوده اند. در آمریکا تنها 7% از مصرف کنندگان داروهای تزریقی زیبایی گفتند که در دوران رکود اقتصادی، استفاده از این داروها را متوقف کردند

شرکت مشاوره ای مکنزی در آمریکا طی یک نظرسنجی در سال 2021 دریافت که تعداد متقاضیان درمان های زیبایی روز به روز درحال افزایش است. در این نظرسنجی که از بین 10000 نفر انجام شد، 15 تا 20 درصد از پاسخ دهندگان گفتند که قصد دارند تا پنج سال آینده برای از بین بردن چروک های پوستی اقدام به تزریق دارو کنند. در بین پاسخ دهندگان گروهی برای انجام اقدامات زیبایی مردد بودند که مکنزی تخمین می زند، حدود یک سوم از آنان در نهایت تصمیم به استفاده از درمان های زیبایی می گیرند

یکی از دلایل افزایش متقاضی، کاهش هزینه درمان های زیبایی است. پیشتر درمان های غیر جراحی، توسط جراحان پلاستیک و متخصصان پوست در کلینیک ها انجام می شد؛ ولی اکنون تزریقات توسط پرستاران انجام می شود. حتی سرمایه گذاران خصوصی در این عرصه ورود پیدا کرده اند و در سالن های زیبایی و.. تزریق انجام می دهند. سرمایه گذاری بخش خصوصی در بخش درمان های زیبایی در آمریکا، بین سالهای 2019 تا 2021 به میزان 30% رشد داشته است. آنها اغلب به بلاگرها درمان های رایگان ارائه می دهند و در ازای این درمان رایگان، از بلاگر می خواهند که برای انها تبلیغ کند

طبق تخمین انجمن جراحان پلاستیک آمریکا، قیمت اسید هیالورونیک در سال 2023 به میزان 79 دلار و قیمت بوتاکس به میزان 93 دلار کاهش یافته و همین امر در افزایش فروش این مواد تأثیر داشته است

در این میان تعداد توریست هایی که برای بهره مندی از درمان زیبایی به خارج از کشور سفر می کنند، رو به افزایش است. برای مثال تعداد خارجی هایی که برای جراحی پلاستیک به ترکیه می روند، از 300000 نفر در سال 2013 به بیش از 1.5 میلیون نفر در سال گذشته رسیده است

این کشور در زمینه کاشت مو چنان محبوب شده است که برخی به طنز برای نام بردن از خطوط هوایی ترکیه، به جای Turkish Airlines از Turkish Hairlines استفاده می کنند. یکی از دلایل محبوبیت ترکیه این است که هزینه کاشت مو در این کشور به طور متوسط 2500 دلار می باشد، درحالی که این هزینه در بریتانیا بین 4000 تا 12000 دلار است

در برزیل هزینه عمل بینی حدود 2000 دلار است ولی در آمریکا این هزینه به 7600 دلار می رسد. استفاده از روش های درمانی ارزان تر در برزیل، دسترسی به درمان های زیبایی را برای تعداد بیشتری از افراد میسر کرده است. برای مثال سال 2017 کلینیک های زنجیره ای جراحی پلاستیک به نام Plástica para Todos در این کشور تأسیس شد که در آن بیماران می توانند هزینه جراحی را در 100 قسط پرداخت کنند

در آرژانتین یکی از بزرگترین ارائه دهندگان بیمه درمانی، برنامه ای دارد که بر اساس آن افراد می توانند سالانه یک عمل جراحی زیبایی انجام دهند و تحت پوشش بیمه درمانی قرار گیرند

نسل جدید از شیوه های جدید و ارزان درمان های زیبایی به شدت استقبال می کنند. حدود دو سوم از 20 میلیون نفری که سال 2018 از طریق اپلیکیشن So-Young اقدام به رزرو نوبت درمان های زیبایی کردند، متولدین سال 1990 به بعد بودند. همچنین 27% از متقاضیان بوتاکس در امریکا در سال 2022، 34 ساله یا جوان تر بودند؛ این درحالی است که سال 2015 یک پنجم متقاضیان را جوانان زیر 34 سال تشکیل می دادند. دلیل جوانان آمریکایی برای بوتاکس این است که باید از چین و چروک، قبل از پیدایش آن جلوگیری کرد.

در کره جنوبی، نظرسنجی سال 2020 گالوپ نشان داد که یک چهارم زنان این کشور در 20 سالگی جراحی پلاستیک کرده اند؛ این درحالی است که تعداد زنانی که در سال 1994 در این کشور جراحی پلاستیک کرده بودند، 5% بود. کره جنوبی رکورددار عمل جراحی پلاستیک در دنیاست. اکنون مردان نیز به طور فزاینده ای رو به عمل های زیبایی آورده اند؛ مردان سال 2018 تنها 10% از بازار جهانی تزریق بوتاکس را به خود اختصاص داده بودند ولی این میزان سال 2021 به 15% رسید

با رشد صنعت زیبایی، تعداد افراد بدون علم و صلاحیتی که با سوء نیت وارد این صنعت می شوند، افزایش پیدا کرده است. ارائه خدمات توسط این افراد خطرناک است و می تواند به سلامت و زیبایی فرد آسیب بزند؛ این آسیب از ترکیب زشت و پف کرده صورت، تا نابینایی، سپسیس و نکروز پوستی را شامل می شود. از سال 2019 تاکنون حداقل 29 زیباجوی انگلیسی، در ترکیه بر اثر جراحی های ناموفق جان خود را از دست داده اند

در میان کشورهای توسعه یافته، بریتانیا ضعیف ترین قانون را در زمینه عملیات های زیبایی دارد. برای مثال در آمریکا تنها پزشکان، دندانپزشکان و پرستاران می توانند تزریق انجام دهند ولی در بریتانیا قانونی وجود ندارد که شرایط خاصی را تعیین کند. بسیاری از کسانی که خدمات زیبایی ارائه می دهند، قبل از شروع به کار، تنها دوره های کوتاه مدتی را به شکل حضوری یا انلاین می گذرانند و اغلب در مکان هایی اقدام به درمان می کنند که دارای مجوز یا تجهیزات مناسب برای انجام روش های پزشکی نیستند

رسانه های اجتماعی فرصت مناسبی را برای تبلیغ تخصص پزشکان به شکل انلاین، در اختیار انها گذاشته است. گرگوری مولر جراح پلاستیک در لس آنجلس می گوید: «وقتی وارد کار در این عرصه شدم، جراحان پلاستیک از ترس لطمه خوردن به اعتبار حرفه ای شان تبلیغ نمی کردند». ولی امروزه برخی از پزشکان در تیک تاک و اینستاگرام میلیون ها فالوور دارند؛ عکس های قبل و بعد از عمل بیماران خود را برای جذب متقاضیان جدید می گذارند و بسیار مشهور شده اند

شبکه های اجتماعی همچنین باعث همگرایی در استانداردهای زیبایی در سراسر جهان شده است. دکتر دوگان می گوید که بیمارانش بدنبال یک چهره ترکیبی هستند که شامل ابروهای پُر آسیای جنوبی، لب های حجیم آفریقا، صورت v شکل و چشم های بزرگ به سبک انیمه و بینی های کوچک است

گنگام منطقه ای شیک و مدرن در سئول پایتخت کره جنوبی، از نظر برخورداری از بهترین کلینیک های جراحی پلاستیک، با بورلی هیلز آمریکا رقابت می کند. تنها در 37 کیلومتر مربع از این منطقه، 44 کلینیک زیبایی وجود دارد. ظهور این رقیب برای لس آنجلس، نشان دهنده جهانی شدن صنعت زیبایی است. تانیموتو جامعه شناس دانشگاه کانسای ژاپن می گوید: «امروزه به لطف محبوبیت فیلم های کره ای و موسیقی کی پاپ، زنان ژاپنی و چینی بدنبال شبیه شدن به سلبریتی های کره جنوبی هستند». اینوما موتوکو بلاگر ژاپنی یکی از این افراد است که برای انجام عمل های زیبایی و شبیه شدن به انیمه ها، به سئول سفر کرد و تحت عمل جراحی بزرگ کردن چشم و زاویه سازی فک قرار گرفت.

کم نیستند افرادی که حاضر هستند رنج عمل های زیبایی را به جان بخرند زیرا معتقدند جذاب و زیبا تلقی شدن، فرصت های بهتری را در عرصه شغل و ازدواج پیش روی انها قرار می دهد. به گفته جین هونگ جراح پلاستیک در سئول، شلوغ ترین زمان برای جراحان پلاستیک، بعد از امتحانات ورودی دانشگاه در ماه نوامبر است. در آن زمان بسیاری از والدین به فرزندان خود بابت قبولی در دانشگاه، جراحی پلاستیک جایزه می دهند. به گفته دکتر جین «بسیاری از والدین معتقدند برای موفقیت باید جذاب باشی». این مسئله باعث شده است فشار روی مدل ها و بلاگرهایی که درآمدشان متأثر از تعداد لایک هایی که است که در فضای مجازی می گیرند، بیشتر شود

حتی کسانی که شغلشان به ظاهر و قیافه ربطی ندارد، برای ارتقای ظاهر خود احساس فشار می کنند. در مقاله ای که سال 1993 توسط دانیل هامرش از دانشگاه تگزاس منتشر شد، امده بود که کارگرانی که چهره جذاب تری دارند، نسبت به همکاران خود پاداش بیشتری می گیرند؛ پیشخدمت های زیبا انعام بیشتری دریافت می کنند و شرکت های تبلیغاتی که مدیران خوش قیافه ای دارند، قراردادهای پرسودتری نسبت به دیگر همقطاران خود می بندند. البته یکی از دلایلی که ممکن است در پس کسب درامد و پاداش بیشتر زیبارویان وجود داشته باشد، این است که آنها ممکن است به دلیل زیبایی، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند و در کار خود، عملکرد بهتری داشته باشند

کوتاه سخن اینکه تا زمانی که زیبایی یک امتیاز تلقی شود، تمایل به انجام عملیات های زیبایی وجود خواهد داشت. به گفته خانم چانگ بلاگر تایوانی: «جراحی پلاستیک اعتیاداور است؛ وقتی شروع کردید، به یکی دوتا قانع نخواهید ماند و ادامه می دهید». این مسئله صنعت زیبایی را همیشه زنده و پایدار نگه می دارد

*اکونومیست

مترجم: فاطمه رادمهر