حالا اینبار شاهد انتشار عکس‌هایی از تعدادی از نمایندگان خود در خانه ملت هستیم که در مراسم تحلیف ریاست جمهوری در حال تقلا کردن برای ثبت یک عکس با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستند.
البته شوق سلفی در همه جای دنیا و همه اقشار وجود دارد. به یاد داریم که چند سال گذشته نیز سران برخی کشورها از جمله انگلیس و آمریکا در مراسم بزرگداشت نلسون ماندلا سلفی های حاشیه سازی گرفتند که تعجب و واکنش بسیاری روزنامه های جهان را برانگیخت. حتی کار بدان جا رسید که نمایندگان مجلس انگلیس از اقدام نخست وزیر وقت این کشور گلایه و او را مورد استنتاق قرار دادند و سرزنش کردند. لذا نمی توان سلفی های نامتعارف را تنها به یک کشور و مردم آن اختصاص داد چرا که شوق و ذوق سلفی چنان گسترده است که حتی آدم های مهم بسیاری دیگر کشورها را نیز در برخی موقعیت ها ترغیب به اینکار می کند.
سلفی گرفتن در مجلس نیز به همین ختم نمی‌شود بلکه برخی نماینگان ید طولایی در این زمینه دارند. دو ماه پیش نیز درست زمانی که مجلس درگیر حمله تروریستی و تیراندازی شد و تعدادی از هموطنان ما در این حادثه به شهادت رسیدند، ما باز هم شاهد سلفی‌های عجیب بودیم. سلفی‌های خندان؛ آن هم وقتی که مردم شوکه بودند.
اما جنس سلفی چند روز پیش نمایندگان مجلس شاید کمی متفاوت بود. از این جهت که اگر مسول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یک مرد هم بود آیا همین اندازه ذوق سلفی گرفتن در برخی نمایندگان وجود می داشت؟ چه بسا شخصیت های مهم مرد دیگری هم در مجلس حضور داشتند و برخی چنین ذوق و شوقی برای سلفی گرفتن با آنان نیفتادند!
شاید همین امر هم موجب شد که این سلفی واکنش های بسیاری را بدنبال داشته باشد؛ از جمله حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رییس‌جمهور در واکنش به این رفتار، توییت کرد: مشکل سیاسی نیست، فرهنگی است. ای کاش با تک‌تک نمایندگان محترم حاضر در آن تصویر سلفی، مصاحبه عمیق گرفته شود.
پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان مجلس، نیز در همین زمینه به «شرق» گفت: «راستش را بخواهید، تحلیل عکس‌های این‌چنینی کار ساده‌ای نیست، شاید ما نمایندگان هنوز برایمان جا نیفتاده که هر کنش ما ضبط رسانه‌ای می‌شود و اینکه باید بیش از پیش مراقب حرکات و رفتارمان باشیم. خب این عکس بالطبع دیروز برای من عکس قابل‌تأملی بود و حالا به نظر می‌رسد یکی از کارهایی که می‌توانیم انجام دهیم این است که بگوییم در روند توسعه این هم می‌گذرد و برای ما درس‌های تازه‌ای خواهد داشت.»
سیدصادق خرازی، دیپلمات پیشین و کارشناس مسائل سیاسی، به لزوم آموزش سیاستمداران پرداخت و گفت: «ای‌کاش مجلس یک واحد آموزش پروتکل رفتار و اخلاق جمعی برای نمایندگان محترم تدارک می‌دید که وجاهت نمایندگان محترم دست‌مایه نقد قرار نمی‌گرفت»
حجت الاسلام زائری در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «تا وقتی قوه قضاییه ما مشغول تعطیل کردن کنسرت است و نیروی انتظامی ما سرگرم گشت ارشاد است و آموزش و پرورش ما گرفتار کنکور است و امامان جمعه ما برآشفته از دوچرخه سواری بانوان و چهارشنبه های سفید هستند و … تازه این افتضاح اول ماجراست! نمایندگان مجلس عصاره فضایل ملت هستند دیگر! آینه واقعیت ملموس همین جامعه اند! پس از چه چیزی تعجب کرده ایم؟ و چرا به آینه ای که واقعیت جامعه را نشانمان می دهد سنگ می زنیم؟ و اکنون آیا آنها که این سالها در خیابان و کوچه و در و دیوار نشان های آشکار از فروپاشی اجتماعی و فرهنگی را ندیده اند آیا با این عکس خواهند دید؟»
محمد فاضلی، جامعه شناس نیز تلویحاً با انتقاد از نقش کمرنگ زنان در سیاست ایران در این خصوص نوشت: «سه عکس از تجمع نمایندگان مجلس در نزدیکی خانم فدریکا موگرینی هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و نماینده اتحادیه اروپا در مراسم تحلیف ریاست جمهوری منتشر شده است. یک عکس هم از دیدار صبح روز تحلیف میان هیئت همراه وی با هیئت ایرانی به ریاست محمدجواد ظریف منتشر شده است. این عکس‌ها موضوعات مناسبی برای اندیشیدن هستند.
تصویر اول، نشان می‌دهد همه همراهان خانم موگرینی، زن هستند. یک هیئت دیپلماتیک که کاملاً از زنان تشکیل شده است در مقابل هیئت وزارت خارجه ایران که یک زن هم در آن نیست. من مخالف به‌کارگیری زنان در کابینه به صرف زن بودن و سهمیه دادن به زنان هستم، اما مطمئن هستم می‌شود زنانی را یافت که با شایستگی‌شان می‌توانند در کابینه و مدیریت‌های ارشد حضور داشته باشند. اگر هم یافت نشود، باز هم ایراد به ساختار اداری وارد است که چهار دهه مانع تربیت چنین زنانی شده است.درخصوص تجمع نمایندگان برای عکس گرفتن با خانم موگرینی، جا دارد بپرسیم: چه عامل‌های ساختاری باعث شده‌اند چنین وضعیتی پدید آید؟ آیا زن بودن فدریکا موگرینی بر این مواجهه مؤثر بوده است؟ آیا این واقعیت که موگرینی مهم‌ترین شخصیت حاضر در مراسم تحلیف بود تأثیری بر این مواجهه داشته است؟آیا بی‌اطلاعی نمایندگان و آموزش ندیدن پروتکل‌ها و عرف‌های دیپلماتیک؛ بی‌تجربگی در روابط حوزه سیاست خارجی؛ و احساس نقصان جدّی در ارتباطات خارجی، تأثیری بر پیدایش صحنه داشته است؟آیا دو رویی ساختاری در این تصویر مشاهده نمی‌شود؟ آنها که ممکن است در هر صحنه سیاسی، شعارهای ضدغرب سر دهند، در این تصاویر، اشتیاق وافری به شاخص‌ترین و در دسترس‌ترین نماینده غرب در مجلس نشان نداده‌اند؟ جا دارد انجمن جامعه‌شناسی و انجمن علوم سیاسی ایران، به‌طور مشترک یک جلسه نشست تخصصی دو سه ساعتی را به تفسیر تصاویر تجمع نمایندگان به دور خانم موگرینی اختصاص دهند.»
به نظر می رسد از آنجا که درخواست های گسترده ای از سوی زنان مبنی بر حضور حداقل یک زن وزیر در کابینه دولت دوازدهم مطرح است این درخواست پربیراه نباشد. چرا که حضور دست کم یک زن در میان وزرا می تواند این تابوی حضور زنان در ساختارهای کلان مدیریتی را بشکند و نشان دهد زنان شایسته هر کجا باشند حق حضور در ساختارهای قدرت را دارند و لذا شاید کمتر شاهد این گونه ذوق زدگی ها در سلفی با یکی از عالی ترین زنان سیاستمدار در اروپا باشیم.
اما به عقیده بسیاری بروز این رفتار از سوی نمایندگان از آنجا ناشی می شود که ما ایرانی ها -اعم از این که نماینده مجلس باشیم یا نباشیم- هنوز خود را بخشی از جامعه جهانی نمی دانیم، احساس انزوا یا بی نظیر بودن می کنیم، بین خود و خارجی ها فاصله ای عجیب و غریب احساس می کنیم و نسبت به آنها یا حس وادادگی یا ترس و نگرانی داریم .
اغلب ما امکان مسافرت های خارجی را نداریم، کل دوران حیات مان را در ایران که تنها یک درصد از مساحت کل کره زمین است سپری می کنیم و هیچ تصوری درباره آنچه بیرون از این خانه می گذرد نداریم و اقتصاد بسته ما باعث شده است که مراودات کاری چندانی با کشورهای دیگر نداشته باشیم. این در حالی است که در کشورهایی مانند امارات متحده عربی، ترکیه، گرجستان، مالزی، سنگاپور و ... به دلیل آمیختگی اقتصاد ملی با تجارت جهانی، علاوه بر فعالان اقتصادی، تقریباً عموم مردم - مشخصاً از طبقه متوسط به بالا - با خارجی ها در قالب طرف یا شریک تجاری، هم تیمی ورزشی، همکلاسی دانشگاهی یا گردشگر و ... مراوده دارند و خودشان را بخشی از جهان می دانند.
بنابراین شاید به جرات بتوان گفت که متهم اصلی هرگونه رفتار فرهنگی و اجتماعی نادرست در وهله اول حاکمیتی است که با بسته نگه داشتن روزنه‌های ارتباطات بین المللی در بازه‌های متفاوت زمانی، راه را بر تعامل منصفانه و برابر شهروندان ایرانی با سایر شهروندان دیگر ملل سد نموده است. بنابراین در زمان هایی که روزنه‌هایی تنگ برای عبور از این شریط فراهم می گردد احتمال بروز رفتارهایی که ظاهرا آزاردهنده هستند، دور از ذهن نخواهد بود.
نکته آخر اینکه اکنون و در این روزگار نباید از یاد برد که کوچک‌ترین رفتار مسئولان کشوری و نمایندگان مجلس به سرعت بازتاب می یابد و سرعت و قدرت اینترنت و فضاهای مجازی بر انحصار خبری مُهر پایانی زده است و دیگر نمی توان بنا به میل خود دست به سانسور اخبار و تصاویر زد. تصاویر ما در نظر جهانیان دیده می شود و همان گونه که روزی تصاویر «ایوانکا ترامپ» از ریاض عبور کرد و چشم جهانیان را به رفتار دولتمردان عربستان دوخت، تصاویر رفتار ما نیز برروی خروجی خبرگزاری هاقرار می گیرد. بنابراین اتفاق روز تحلیف مجلس زنگ خطری نه موقت برای یک روز و یک ساعت که اعلام بحرانی جدی است که عدم آموزش را به تمامی به رخ می کشد. اتفاق روز تحلیف نشان داد که برای اینکه نمایندگانی شایسته برای ملت ایران داشته باشیم و برای اینکه دولتمردانی موفق در عرصه روابط بین المللی را به رخ جهان بکشیم نیازمند آموزش ویژه و فوری هستیم. اکنون نیازمند این هستیم که بیندیشیم اگر رفتاری که با موگرینی در صحن مجلس شد و یا رفتاری که ازسوي تعداد دیگری از نمایندگان با فرستادگان دولت های جهان انجام شد با یک زن مسئول ایرانی یا فرستادگانی از ایران در پارلمان کشور دیگری می شد، چه تصویری از آن کشور در ذهن ما و اذهان جهانیان ساخته می شد.
نظر شما