همزمان برخی گزارش‌ها حاکی از آن بود که یک نفتکش دوم - مصدر - هم در خلیج فارس به سوی بندر لنگه ایران تغییر مسیر داده است، اما شرکتی که مصدر را مدیریت می کند گفت که این کشتی اکنون آزاد است و به راهش ادامه دهد
نفتکش استینا ایمپرو تحت پرچم بریتانیا است که از بندر فجیره امارات متحده عربی به مقصد الجبیل در عربستان سعودی می‌رفت. این کشتی که ۲۳ خدمه دارد دومین نفتکشی است که سپاه در روزهای اخیر توقیف آن را اعلام کرده است. روز پنجشنبه سپاه اعلام کرد نفتکش ریاح را به دلیل قاچاق سوخت و با حکم قضایی توقیف کرده است.
خبرگزاری‌های فارس و مهر به نقل از یک مقام مطلع نوشتند که نفتکش استینا ایمپرو دستگاه موقعیت‌یاب خود را خاموش کرده بوده و به جای حرکت در مسیر ورودی خلیج فارس در تنگه هرمز، از مسیر خروجی در جنوب در حال ورود بود. نفتکش بریتانیایی با عدم رعایت اصل عبور بی ضرر از تنگه هرمز، امنیت تردد کشتیرانی در این منطقه را به خطر انداخته و با وارد کردن پسماند نفت موجود در مخازن خود موجب ایجاد آلودگی شدید و لطمه زدن به محیط زیست خلیج فارس شده است.
اما مراد عفیفی‌‌پور، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان اعلام کرد که نفتکش استینا ایمپرو در مسیر تردد خود با یک کشتی صیادی برخورد کرده است. او افزود عوامل این کشتی سانحه دیده صیادی با شناور تماس می‌گیرند اما پاسخی دریافت نمی‌کنند.
با انتشار خبر توقیف نفتکش بریتانیایی دولت انگلیس یک نشست امنیتی ویژه برای بررسی وضعیت برگزار کرد و جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا در پایان نشست اعلام کرد: ما کاملا واضح می گوییم که اگر این وضعیت فورا حل نشود، پیامدهای جدی خواهد داشت. ما به گزینه های نظامی نگاه نمی کنیم، بلکه در حال بررسی راهی دیپلماتیک برای حل این موضوع هستیم. سفیر ما در تهران برای حل مشکل با وزارت امور خارجه ایران در تماس است و ما در همکاری نزدیک با شرکای بین المللی خود هستیم. این توقیف غیرقابل قبول است. حفظ آزادی کشتیرانی و تردد ایمن و آزاد کشتی ها در منطقه اهمیت اساسی دارد.
سخنگوی دولت بریتانیا نیز اعلام کرد که به شرکت‌های کشتیرانی این کشور توصیه شده برای مدتی موقت از تردد در این منطقه خودداری کنند.
آمریکا توقیف نفتکش برتانیا توسط ایران را به عنوان خشونت و تشدید تنش محکوم کرد و گفت برای دفاع در برابر اقدامات خصمانه ایران با متحدان آمریکا همکاری می‌کند. دونالد ترامپ نیز گفت با رهبران بریتانیایی در این باره صحبت می‌کند و افزود ایران چیزی جز دردسر نیست.
همزمان فرماندهی مرکزی آمریکا اعلام کرد در قالب تلاشی چندملیتی قصد افزایش عملیات تجسسی و امنیتی در آبراه های حساس خلیج فارس را دارد تا در پرتو رویدادهای اخیر از آزادی کشتیرانی اطمینان حاصل کند.
این مرکز فرماندهی پیشتر در بیانیه ای نوشته بود که وزیر دفاع آمریکا به دعوت و در همکاری با عربستان سعودی، دستور جابجایی نیرو و منابع به عربستان را داده است.
روز چهارشنبه گزارش شده بود که آمریکا درحال اعزام حدودا ۵۰۰ سرباز به عربستان سعودی است. این تازه ترین بخش از اعزام گسترده تر نیروهای آمریکایی به منطقه طی دو ماه اخیر همزمان با بالا گرفتن تنش با ایران است
در بیانیه تازه سنتکام آمده است: هدف عملیات سنتینل تشویق ثبات دریایی، اطمینان از تردد امن، و کاهش تنش در آب های خلیج عربی، تنگه هرمز، تنگه باب المندب و خلیج عمان است.
براساس این بیانیه سنتینل چارچوبی است که به کشورها امکان می دهد کشتی های خود را اسکورت کنند و همزمان از همکاری سایر کشورهای مشارکت کننده در زمینه هوشیاری دریانوردی و بهبود تجسس بهره ببرند.
توقیف نفتکش بریتانیایی حدود دو هفته پس از آن انجام می‌شود که نیروی دریایی بریتانیا یک نفتکش ایرانی را در تنگه جبل‌الطارق توقیف کرد. بهانه توقیف این کشتی که حامل دو میلیون بشکه نفت خام سبک ایران است، حمل نفت به سوی سوریه بوده که تحت تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار دارد. روز جمعه نیز دیوان عالی منطقه جبل‌طارق حکم داد که توقیف این نفتکش ایرانی یک ماه دیگر تمدید شود.
ایران توقیف گریس ١ را راهزنی دریایی خواند و گفت این اقدام بی پاسخ نخواهد ماند. آیت‌الله خامنه‌ای نیز با اشاره به توقیف کشتی حامل نفت ایران، بریتانیا را به دزدی دریایی متهم کرد و گفت: انگلیس خبیث دزدی دریایی می‌کند و کشتی ما را می‌دزدد، جنایت می‌کنند و شکل قانونی به آن می‌دهند. جمهوری اسلامی و عناصر مؤمن نظام، این خباثت‌ها را بی‌جواب نمی‌گذارند. در فرصت خود و جای خود پاسخ خواهند داد.
جاناتان مارکوس، گزارشگر امور دفاعی با اشاره به بحران خاورمیانه، صحت اقدام انگلیس را در توقیف نفتکش ایرانی زیر سال برد و گفت گره حل مشکل فقط با مذاکره حل خواهد شد و این ممکن است با بازگرداندن نفتکش ایرانی توقیف شده در جبل الطارق همراه باشد.
حسین آرین، افسر سابق نیروی دریایی و تحلیلگر امور نظامی هم از دو سناریو در پرونده کشتی توقیف شده ایران در جبل‌الطارق صحبت کرد. به گفته وی: «چند روز پیش سروزیر جبل‌الطارق به لندن آمد و با نخست وزیر، وزیر خارجه، و حتی با مقام‌های ایرانی صحبت کرد. به نظر می‌آید که مذاکره با ایران به نتیجه‌ای نرسیده است. پیش شرط‌هایی برای ایران داشته است که ایران نخواست آن را بپذیرد. سناریوی دیگر این است که در مذاکرات با مقام‌های ایرانی در لندن به یک توافق نسبی اما نه قطعی رسیدند ولی سپاه پاسداران به دستور آیت‌الله خامنه‌ای، تصمیم گرفتند همانطوری که آقای خامنه‌ای گفت به خباثت انگلیس جواب داده شود.»
آرین درباره اهرم‌های فشار بریتانیا علیه ایران درارتباط با کشتی توقیف شده‌اش چنین توضیح داد: «من فکر نمی‌کنم که بریتانیا اهرمی برای فشار به ایران داشته باشد. برای اینکه بریتانیا دیگر نیروی دریایی قوی و مقتدری ندارد و منابعش تحلیل رفته است. دولت بعدی بریتانیا به احتمال قوی بیشتر به آمریکا متمایل خواهد شد و فشار بر ایران را بیشتر خواهد کرد و این احتمال وجود دارد که فاصله خود را در برجام از آلمان و فرانسه بیشتر بکند و حتی شاید از برجام هم خارج شود.»
بسیاری از ناظران سیاسی پیش بینی می‌کنند که اقدامات ایران می‌تواند نتایج معکوس داشته باشد و بریتانیا را بیشتر از پیش به موضع آمریکا نزدیک کند؛ در این صورت توافقنامه هسته‌ای در کل فرو خواهد ریخت. رئیس جمهور آمریکا هم به این موضوع اشاره کرده و اظهار داشت که موضع اروپا درباره برجام تغییر می‌کند. وی پنجشنبه گذشته در توییتی نوشت: «به نظر می‌رسد که بریتانیایی‌ها، فرانسوی‌ها و آلمان‌ها، دارند قانع می‌شوند که ایرانی‌ها نیت خیر ندارند».
محمدعلی خطیبی، نماینده پیشین ایران در اوپک نیز به یورونیوز می گوید: «دیپلماسی می‌تواند مانع جنگ نفتکشها شود. ولی اگر بریتانیا اصرار داشته باشد بر ادامۀ توقیف نفتکش ایرانی، این نشان می‌دهد که بریتانیا در پی افزایش تنش در منطقۀ خلیج فارس است تا این منطقه امنیتی شود. وقتی بریتانیا به خواستۀ آمریکا نفتکش ایرانی را جبل الطارق توقیف می‌کند، یعنی در پی امنیتی شدن منطقۀ خلیج فارس است وگرنه چنین کاری نمی‌کرد. هدف ایجاد چنین وضعی در منطقه خلیج فارس، لزوماً جنگ با ایران نیست. ممکن است هدف کسب درآمد باشد. بالاخره رییس جمهور آمریکا یک آدم تاجرمسلک است و امنیتی شدن منطقه ممکن است یک راه درآمد تازه برای آمریکا و بریتانیا باشد. اسکورت نفتکش ها توسط نیروهای امریکایی و متحدانش قطعاً مجانی نیست و هزینۀ آن از کشورهایی که نفتکش‌هایشان اسکورت می‌شوند، دریافت خواهد شد. اهمیت امنیت خلیج فارس برای کشورهای آسیایی به مراتب بیشتر از اهمیت این منطقه برای آمریکا و کشورهای اروپایی است. روزانه حدود ۱۲ میلیون بشکه نفت به سمت کشورهای آسیایی می‌رود. اگر خلیج فارس و تنگۀ هرمز ناامن شود، پیدا کردن یک معبر نفتی دیگر برای کشورهای آسیایی تقریباً غیر ممکن است.»
اما افشار سلیمانی، سفیر سابق ایران در باکو و کیف در گفتگو با دویچه وله می گوید: «وقتی وزیر امور خارجه بریتانیا در مورد عواقب سخت و جدی توقیف نفتکش بریتانیا هشدار می دهد پشت سر این تهدید یک اقدام نظامی یا تحریم‌های سختی می‌تواند باشد. افزایش شمار ناوگان‌ها در خلیج فارس و تاسیس ائتلاف نظامی برای تامین امنیت کشتیرانی هم می‌تواند جزو این عواقب جدی باشد».
حال با خبری که روزنامه دیلی تلگراف دیروز منتشر کرد نشانه های صحت پیش بینی آقای سلیمانی در خصوص تحریم ایران از سوی بریتاینا آشکار شده است.
به نوشته این روزنامه، دولت بریتانیا قصد دارد دست به اقدامات دیپلماتیک و اقتصادی علیه جمهوری اسلامی بزند. وزیران کابینه کشور طرح‌هایی را برای تحریم حکومت ایران ارائه کرده‌اند و انتظار می‌رود جرمی هانت، وزیر خارجه، به زودی مجموعه‌ای از اقدامات دیپلماتیک و اقتصادی را به‌طور رسمی اعلام کند.
به گفته دیلی‌تلگراف، تحریم‌های احتمالی، ممکن است اقداماتی مانند مسدود کردن منابع و دسترسی‌های مالی مقام‌های جمهوری اسلامی را در بر گیرند.
این روزنامه افزوده، لندن ممکن است از اتحادیه اروپا و سازمان ملل نیز بخواهد تا تحریم‌هایی را که در پی توافق اتمی با تهران در سال ۱۳۹۴ برداشته شده بودند، دوباره اعمال کنند. ولی از آن‌جایی که تحریم‌های احتمالی ملل متحد باید در شورای امنیت مطرح شود، و کشورهای نزدیک به ایران مانند روسیه و چین در این شورا حق «وتو» دارند، فرجام چنین درخواست احتمالی، در حال حاضر چندان روشن نیست.
گزارش دیلی‌تلگراف تا کنون با تائیدیه یا تکذیبیه لندن روبه‌رو نشده‌است.
نظر شما