در یک کلینیک در شمال بالتیمور، «میریام لوسیا وگا گونزالس» هر روز بیماران زیادی را میبیند که از انواع مختلف ریزش مو شکایت دارند.
او که دانشیار پوست در دانشگاه «جانز هاپکینز» است، میگوید: «این یکی از شایعترین نگرانیهای بیماران است.»
اما به گفتهی «شری لیپنر» دانشیار پوست در دانشگاه «وِیل کورنل»، خوشبختانه اکنون درمانهای مؤثر زیادی وجود دارند که در گذشته در دسترس نبودند.
روزنامه واشنگتن پست با پنج متخصص پوست دربارهی رایجترین دلایل ریزش مو و درمانهای اثباتشدهای که میتوانند به رشد مجدد مو کمک کنند، گفتوگو کرده است.
۱. ریزش موی الگودار (Patterned Hair Loss)
این نوع ریزش مو که با نام «آلوپسی آندروژنتیک» (androgenetic alopecia) هم شناخته میشود، ارثی است و با افزایش سن، باعث نازکتر و کمپشتتر شدن تدریجی موها در مردان و زنان میشود.
به گفتهی «پارادی میرمیرانی»، متخصص پوست و اختلالات مو در مرکز «کایزر پرماننته» کالیفرنیا، این شایعترین نوع ریزش مو است.
او میگوید: «ژنها نقش بزرگی در وضعیت مو دارند.»
میرمیرانی همچنین مشاور چند شرکت داروسازی است که روی درمانهای ریزش مو کار می کنند.
۲. ریزش موی منتشر (Diffuse Hair Loss)
این نوع ریزش مو که «تلوژن افلوویوم» (telogen effluvium) نیز نامیده میشود، میتواند پس از بیماری، عفونت، بارداری، جراحی یا هر رویداد استرسزای دیگر رخ دهد.
به گفتهی گونزالس، این نوع ریزش معمولاً بین شش تا نه ماه ادامه دارد و سپس موها دوباره رشد میکنند.
برخی از افرادی که داروهای GLP-1 (برای کنترل دیابت یا کاهش وزن) مصرف میکنند، دچار ریزش مو شدهاند، اما علت آن هنوز مشخص نیست.
به گفتهی «کارولین گو»، استاد بالینی پوست در دانشگاه UCLA، این موضوع ممکن است بهدلیل کاهش سریع وزن، تغییر رژیم غذایی یا عوامل ترکیبی دیگر باشد.
۳. ریزش موی موضعی (Focal Hair Loss)
این نوع ریزش موی تکهای معمولاً بهدلیل بیماری خودایمنیای به نام «آلوپسی آرهآتا» (alopecia areata) رخ میدهد.
در موارد نادر، این واکنش ایمنی میتواند شدیدتر شود و باعث ریزش تمام موهای بدن از جمله مژهها شود.
همچنین برخی مدلهای مو مانند دماسبیهای سفت، بافتن محکم یا اکستنشنها ممکن است باعث نوعی ریزش به نام «آلوپسی کششی» (traction alopecia) شوند که بر اثر فشار زیاد، به فولیکولهای مو آسیب میزند.
چه زمانی باید به متخصص پوست مراجعه کنیم؟
اگر متوجه شدید ریزش مویتان بیشتر از حد معمول شده یا پوست سرتان میسوزد یا میخارد، باید به متخصص پوست مراجعه کنید.
لیپنر میگوید: «تشخیص نوع دقیق ریزش مو بدون دیدن بیمار تقریباً غیرممکن است. زمان هم در این مسئله بسیار مهم است.»
درمانهای مؤثر
بهترین درمان بسته به نوع ریزش مو، سن، جنسیت، سبک زندگی، داروهای مصرفی و شرایط سلامتی فرد متفاوت است.
به گفتهی گونزالس، در بسیاری از مبتلایان به آلوپسی آرهآتا، بهویژه در موارد خفیف، موها ممکن است خودبهخود دوباره رشد کنند.
اما متخصصان پوست میتوانند با تزریق یا پمادهای حاوی استروئید در ناحیهی درگیر، التهاب را کاهش داده و روند رشد را تسریع کنند.
درمانهای رایج برای انواع ریزش مو:
۱. ماینوکسیدیل موضعی (Topical Minoxidil)
با نام تجاری «روگِین» (Rogaine) شناخته میشود و یکی از درمانهای مؤثر و تأییدشده است که بهصورت نسخهای یا بدون نسخه در دسترس است.
این دارو باعث تحریک رشد موهای جدید میشود.
میرمیرانی میگوید: « این دارو مثل کود عمل میکند و مو را در همهجا رشد میدهد.»
۲. ماینوکسیدیل خوراکی (Oral Minoxidil)
این دارو در اصل برای درمان فشار خون بالا استفاده میشد، اما اکنون برای درمان ریزش مو تجویز میشود.
برخی بیماران ترجیح میدهند آن را بهصورت قرص مصرف کنند، چون استفاده از محلول موضعی دوبار در روز دشوار است.
با این حال، ماینوکسیدیل خوراکی ممکن است باعث افزایش ضربان قلب، تورم پاها یا مچها، نارسایی قلبی یا افت فشار شود.
۳. فیناستراید خوراکی (Oral Finasteride)
این داروی ضدآندروژنی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای مردان تأیید شده و از نازک شدن فولیکولهای مو جلوگیری میکند.
برای زنان نیز گاهی تجویز میشود، اما تحقیقات دربارهی آن کمتر است.
فیناستراید ممکن است عوارض جنسی داشته باشد، اما برای برخی بیماران، مزایای آن بیشتر از خطرات است.
۴. اسپیرونولاکتون (Spironolactone)
داروی ضدآندروژنی دیگری است که معمولاً برای زنان جوان استفاده میشود.
به گفتهی میرمیرانی، روشهای کمکی دیگری هم برای تقویت اثر داروها وجود دارد، از جمله تزریق پلاسما (PRP) و نوردرمانی با نور قرمز کمفرکانس.
«اغلب درمانها شش ماه تا یک سال زمان میبرند تا نتیجه بدهند.»
او اضافه میکند که برای زنان باردار، هیچ درمان ایمن و مؤثری برای ریزش مو وجود ندارد.
چرا درمانها برای همه جواب نمیدهند؟
به گفتهی «آنتونلا توستی»، استاد پوست در دانشگاه میامی، فولیکولهای مو یا سالم هستند و میتوانند دوباره رشد کنند، یا کاملاً تخریب شدهاند.
اگر فولیکولها بهطور غیرقابلبرگشت از بین رفته باشند (به اصطلاح «اسکار» شده باشند)، تنها گزینه، کاشت مو است یعنی انتقال فولیکولها از بخشی از سر به بخش دیگر.
لیپنر هشدار میدهد: «اما به یاد داشته باشید، کاشت مو هم ساده نیست. پس از کاشت، باید دارو مصرف کنید تا موهای جدید حفظ شوند.»
درمانهای تأیید نشده
مکملهای «بیوتین» معمولاً برای سلامت مو تبلیغ میشوند، اما به گفتهی لیپنر، هیچ مدرک علمی قویای وجود ندارد که نشان دهد بیوتین در ریزش مو مؤثر است، مگر اینکه کمبود بیوتین داشته باشید، که بسیار نادر است.
او میگوید: «بیوتین حتی میتواند در آزمایشهای پزشکی تداخل ایجاد کند و نتایج را اشتباه نشان دهد، مثلاً در تشخیص حملهی قلبی. به همین دلیل توصیه میکنم بیماران از مصرف مکملهای دارای دُز بالای بیوتین خودداری کنند.»
گونزالس نیز اضافه میکند: «مکملها و محصولات آرایشی به اندازهی داروها تحت نظارت ایمنی نیستند.»
میرمیرانی توصیه میکند قبل از رفتن سراغ مکمل ها، عادتهای سالم را در اولویت بگذارید؛ ورزش منظم، تغذیهی مناسب و خواب کافی.
او میگوید: «نمیشود ژنتیک را تغییر داد، اما میشود با عادتهای سالم، آنچه در کنترلمان است را بهتر کرد.»
نظر شما