استقبال از آوارگان لبنانی در عراق

دالیا حورانی شهروند لبنانی می گوید: «وقتی اسرائیل جنگ غزه را آغاز کرد، می دانستم نفر بعدی ما هستیم»؛ اما بعد از کشته شدن نصرالله بود که دالیا برنامه ریزی برای خروج از لبنان را آغاز کرد

دالیا که از اهالی جنوب لبنان است می گوید: «وقتی وحشیگری اسرائیل را در غزه مشاهده کردم و دیدم که اکنون رهبران اسرائیل نوک پیکان را متوجه لبنان کرده و دقیقا همان حرف ها را در مورد لبنان می زنند، فهمیدم  که چه حوادثی در کمین کشورم است»

دالیا که از خانواده ای مرفه و تحصیلکرده است، اوایل اکتبر با یک پرواز به همراه دو فرزند و پرستار فیلیپینی کودکانش، خود را به بغداد رساند. او که علیرغم چند جراحی ترمیمی، هنوز آثار زخم های انفجار بندر بیروت را که سال 2020 رخ داد روی صورت خود دارد، می گوید: «از وضعیتی که بر منطقه حاکم است خسته شده ام؛ ما دائما با جنگ و خشونت مواجهیم درحالی که مردم در دیگر نقاط جهان در صلح و آرامش زندگی می کنند»

مقامات لبنان تخمین می زنند که حملات اسرائیل به لبنان بیش از 2400 کشته در پی داشته است

عراق میزبان هزاران شهروند لبنانی است که در هفته های اخیر پس از تشدید حملات اسرائیل در اواخر ماه گذشته، از کشور خود گریخته اند. عراق ورود آوارگان لبنانی را تسهیل کرده و لزوم داشتن گذرنامه را برای لبنانی ها برداشته است

مقداد میری سخنگوی وزارت کشور عراق، در یک کنفرانس مطبوعاتی که 5 اکتبر برگزار شد گفت بیش از 5000 لبنانی از طریق فرودگاههای بغداد و نجف وارد کشور شده اند

برخی از لبنانی ها نیز با خودروهای شخصی و با عبور از کشور سوریه، از گذرگاه مرزی القائم وارد عراق شده اند. کسانی که این راه را برای ورود به عراق انتخاب کرده اند، مجبور شده اند در سوریه از ایست های بازرسی پرشماری عبور کرده و رشوه بدهند

درب خانه های کربلا به روی لبنانی ها باز است

به گفته فاضل عوض معاون متولی حرم امام حسین(ع): «عتبه به ارسال دارو به لبنان ادامه می دهد و واحدهای زیادی را برای استقبال از آوارگان لبنانی که از طریق زمینی قصد ورود به عراق را دارند، روانه سوریه کرده است»

 وی افزود که اطلاعات دقیقی در مورد تعداد لبنانی هایی که در کربلا سکنی گزیده اند ندارد؛ زیرا بسیاری از خانواده های عراقی بدون هماهنگی با نهادهای رسمی در کشور، میزبان آوارگان شده اند. با این حال عتبه هتل هایی را برای سکونت آوارگان لبنانی اجاره کرده و روزانه سه وعده غذا به آنها می دهد

آقای عوض خاطر نشان کرد: «ما تحت حملات شدید داعش بودیم و برادران لبنانی در آن جنگ به ما کمک کردند؛ حالا می خواهیم لطف آنان را جبران کنیم»

در شهر دو مسافر لبنانی تاکسی گرفتند و راننده تاکسی همینکه متوجه لهجه آنها شد، از دریافت کرایه خودداری کرد. همچنین از انها پرسید که آیا به کار نیاز دارند و حاضر هستند برای کار در یک رستوران به نجف بروند؟ به این ترتیب بین راننده و مسافران شماره تلفن ردوبدل شد

یکی از مسافران می گوید من در عربستان و کشورهای دیگری در حاشیه خلیج فارس بوده ام؛ اما هرگز چنین سخاوتی را که عراقی ها دارند، ندیده ام

سازگاری با سبک زندگی جدید

اعضای خانواده عبدالامیر در خانه ای که به آنها قرض داده شده، نشسته اند و عکس های خود را در بیروت و دره بقاع به ما نشان می دهند. آنها به ما گفتند که خانه شان در بقاع ویران شده و نمی دانند که بر سر خانه دیگرشان در حومه جنوبی بیروت چه آمده است

یکی از مردان خانواده تلفنی با مقامات وزارت کشور صحبت می کرد و ضمن سپاسگذاری، به آنها اطمینان می داد که غذای کافی دارند و به چیزی نیاز ندارند. او به ما می گوید: «از زمانی که به مرز عراق و سوریه رسیدیم، عراقی ها با وسایل نقلیه نظامی ما را تا کربلا همراهی کردند و ساکنان شهر، خانه خود را در اختیار ما گذاشتند»

چند نفر از اعضای خانواده گذرنامه ندارند. مرد جوانی از میان آنها می گوید اگر به سن کافی رسیده بود، برای جنگ به حزب الله می پیوست. پدر خانواده تأکید می کند که هیچ یک از اعضای خانواده اش هرگز با هیچ حزب و گروه مسلحی ارتباط نداشته اند ولی قبول دارند که حزب الله و نصرالله کارهای مهمی برای لبنان انجام داده اند

با این حال عبدالامیر افزود: «می خواهم پسرم مهندس شود و دخترم دکتر. ما جنگ نمی خواهیم؛ من در عمر خود جنگ های زیادی دیده ام؛ ما خواستار صلح هستیم. اگر جنگ تمام شود همین فردا برمی گردم؛ همه لبنانی های آواره همین کار را می کنند»

این خانواده بزرگ و پرجمعیت که با دو وسیله نقلیه وارد سوریه شده بودند، به شکل بی وقفه در پست های بازرسی با درخواست رشوه از سوی ارتش سوریه مواجه شدند. یکی از مردان گفت که چون پولی برایش نمانده بود، مجبور شد حلقه همسرش را به سوری ها بدهد

یکی دیگر با حسرت به عکس های خود نگاه می کند و در آرزوی بازگشت به زندگی گذشته است؛ وقتی سوار بر اسکوتر با موهای بلند که بادهای بیروت آنها را پریشان کرده بود، عکس گرفته بود. او خاطر نشان می کند که اینجا در کربلا مجبور است هنگام بیرون رفتن شال و عبا بپوشد

لبنان برای پذیرش آوارگان جایی ندارد

میخائیل عضو مؤسسه سیاست خاورمیانه می گوید: «از سال 1948 به این سو، ما شاهد جریان های پی در پی پناهجویی در منطقه بوده ایم. این امر روی نظم اجتماعی-سیاسی کشورهای منطقه تأثیرگذار بوده است. حالا نیز ما شاهد اواره شدن یک سوم جمعیت لبنان از جمله عراقی ها، سوری ها، فلسطینیان و کارگران خارجی هستیم. پیش بینی تأثیرات این مهاجرت دشوار است زیرا بخش زیادی از آن به ظرفیت کشورهای میزبان برای جذب و ادغام پناهندگان در زمینه های کاری، اقتصادی و سیاسی برمی گردد. ضمن اینکه لبنانیان مهاجر نسبت به دیگر مهاجران خاورمیانه، روابط بیشتری با دیگر بخش های جهان همچون استرالیا، فرانسه و آمریکا دارند؛ بنابراین ممکن است در درازمدت بخش زیادی از لبنانی ها در خاورمیانه نمانند و تأثیری بر کشورهای منطقه نگذارند. اما در داخل لبنان وضع فرق می کند و ما همین اکنون نیز شاهد تغییری قابل توجه در این کشور هستیم. لبنان کشور کوچکی است که حالا با حجم بزرگی از اواره روبرو شده است؛ این امر بار زیادی را بر دوش شهرداری ها گذاشته و ممکن است مقدمه آغاز تنش هایی در داخل کشور باشد»

لبنانیان آواره نیز مانند تمام کسانی که مجبور به فرار از میهن خود شده اند، در آرزوی بازگشت به خانه به سر می برند. دالیا می گوید: «نمی توانم از رؤیاپردازی درباره منظره بالکن خود دست بردارم؛ هر روز از خواب بیدار می شوم و آن کوههای سبز و آسمان آبی را می بینم. چیزی که بیشتر از همه دلم را می سوزاند، این است که دارند محصولات، زمین و خاک ما را نابود می کنند؛ آثار آن بمب های فسفری برجای می ماند. حالا هر روز از خواب بیدار می شوم، به اخبار نگاه می کنم و بیروت خاکستری و تل اویو آفتابی را می بینم»

منبع: العربی الجدید 

ادامه تحصیل دانش آموزان لبنانی در مدارس عراق

مدارس دولتی و خصوصی عراق، برای کاهش مشکلات خانواده های لبنانی که در اثر حملات اسرائیل اواره شده اند، ارائه آموزش رایگان به دانش آموزان لبنانی را اغاز کرده اند. هدف از این کار تضمین ادامه تحصیل کودکان لبنانی است زیرا به دلیل جنگ و حملات اسرائیل، مهاجرت خانواده ها به عراق ادامه دارد

اخیرا وزارت آموزش عراق دستورالعمل هایی را برای تسهیل پذیرش دانش آموزان لبنانی در مدارس دولتی سراسر کشور، ارائه کمک و تسهیل روند ثبت نام صادر کرد. اداره کل ارزشیابی و امتحانات نیز دستورالعمل هایی را برای استقبال از این دانش آموزان در مؤسسات آموزشی عراق ارائه داد

این اداره اعلام کرد که دانش آموزان لبنانی مطابق با سطح کلاس فعلی خود، در نزدیکترین مدارس محل سکونتشان پذیرش می شوند. در مواردی که مدارک رسمی در دسترس نباشد، دانش اموزان می توانند با ضمانت نامه امضا شده والدین خود ثبت نام کنند. علاوه بر این کسانی که دوران ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را به پایان می رسانند، مدرک دریافت خواهند کرد

بسیاری از دانش آموزان لبنانی در مدارس دولتی عراق ادغام شده و سال تحصیلی را آغاز کرده اند ولی در این میان چالش هایی همچون تعداد محدود مدارس دولتی و فاصله زیاد انها با مناطق مسکونی وجود دارد

در واکنش به این چالش ها، چند تن از مالکان مدارس خصوصی پیش قدم شده اند و به دانش اموزان لبنانی آموزش رایگان می دهند. این ابتکار از بصره آغاز شد و اکنون به استان های دیگر نیز گسترش یافته است. در این مدارس خصوصی، نه تنها به دانش اموزان اموزش رایگان ارائه می شود، که هزینه کتاب ها و لوازم درسی را نیز مدرسه متقبل می شود

به گفته عادل میاحی مدیر یکی از مدارس خصوصی بصره، این اقدام به هدف کاهش درد و رنج دانش اموزان لبنانی و خانواده های آنها انجام می شود. مدارس دولتی در برخی مناطق از منازل مسکونی بسیار دور هستند و تعداد بالای دانش آموزان در مدارس دولتی، مدیران مدارس خصوصی را بر آن داشته تا حمایت خود را به اوارگان لبنانی ارائه دهند. المیاحی افزود که بسیاری از دانش آموزان لبنانی به صورت رایگان در مدارس خصوصی ثبت نام کرده اند و کتاب و لوازم التحریر را بدون هیچ هزینه ای دریافت کرده اند

او تأکید کرد که به معلمان دستور داده شده است توجه ویژه ای به دانش آموزان لبنانی داشته باشند زیرا تفاوت بین برنامه های درسی لبنان و عراق ممکن است این دانش آموزان را در درک مطلب با چالش هایی مواجه کند

اسعد المعموری از اعضای اتحادیه معلمان عراق تأیید کرد که این ابتکار در بصره آغاز شده و به استان های دیگر همچون میسان، ذی قار و دیوانیه گسترش یافته است. وی افزود که سخاوت مدارس عراق نشان دهنده تعهد این کشور به حمایت از خانواده های لبنانی در این دوران سخت است

معموری خاطر نشان کرد که دهها دانش آموز لبنانی در مدارس خصوصی شروع به تحصیل کرده اند و با همسالان عراقی خود دوست شده اند؛ این آغازی برای ادغام آنها در جامعه عراق است

وزارت اموزش و پرورش عراق بر اهمیت حصول اطمینان از اینکه دانش اموزان لبنانی فرصت تحصیل را از دست ندهند، تأکید کرده است. مقامات ابراز اطمینان کرده اند که این ادغام تأثیر مثبتی بر سلامت روان دانش اموزان خواهد گذاشت و به آنها کمک خواهد کرد تا عراق را خانه دوم خود ببینند

در پی حمله اسرائیل به لبنان، دولت عراق دستوراتی را برای تسهیل ورود شهروندان لبنانی به این کشور صادر کرد و 3 میلیارد دینار عراقی برای کمک و حمایت از اوارگان لبنانی اختصاص داد. تاکنون بیش از 8000 شهروند لبنانی وارد عراق شده اند

منبع: العربی الجدید

مترجم: فاطمه رادمهر