راهکارهای اسرائیل در مبارزه با ویروس کرونا

اقداماتی که اسرائیل برای کند کردن گسترش کرونا اتخاذ کرده است از سایر کشورهای جهان مؤثر تر به نظر می رسد؛ اما مقامات بهداشتی همچنان معتقدند که این کشور به دلیل کمبود بودجه و مسائل دیگر در مقابل کرونا آسیب پذیر است. واکنش اسرائیل از برخی جهات به شیوه های ارتش این کشور شبیه است و این واکنش عبارت است از اقدامات پیشگیرانه، متناسب با بزرگی خطر.

دوشنبه گذشته دولت اعلام کرد که تمام کسانی که وارد اسرائیل می شوند باید خود را برای دو هفته قرنطینه کنند. این بخشنامه که زندگی صدها هزار نفر را تحت تأثیر قرار خواهد داد و به اقتصاد کشور ضربه خواهد زد، به این هدف اتخاذ شده است که بیمارستان ها به ناگهان با حجمی از بیماران مواجه نشوند و سیستم درمانی دچار اختلال نگردد. با این وجود انتقادهایی صورت گرفته است مبنی بر اینکه دولت دارد بیش از اندازه نسبت به موضوع کرونا واکنش نشان می دهد، آزادی رفت و آمد را محدود می کند و وحشت می آفریند.

به گفته «ایال لشم» مدیر مرکز بیماری های گرمسیری در مرکز درمانی شبا «دولت هرکاری می کند تا مطئن شود تا جای ممکن ورود بیماری به اسرائیل را به تأخیر انداخته است؛ هدف از این کار این است که فرصت بیشتری برای آماده سازی و تجهیز خود به منابع و امکانات مورد نیاز برای مقابله با این بیماری بدست آورد؛ لذا هر هفته ای که بتواند ورود بیماری را به تأخیر اندازد، برای دولت و پرسنل بهداشتی مهم است».

یکی از مزیت هایی که اسرائیل نسبت به کشورهای دیگر از آن برخوردار بوده، انزوای نسبی و عدم ارتباط گسترده با سایر کشورهاست؛ فرودگاه «بن گوریون» تنها شاهراه ارتباطی این کشور با جهان خارج است و غیر از این فرودگاه، راههای ارتباطی دیگری ندارد؛ ضمن اینکه از یک سیستم درمانی همگانی و متمرکز برخوردار است و مردمش هم به زندگی در شرایطی که سطح هشدارهای امنیتی در آن بالاست عادت دارند.

تنها ایرادی که می شود به اقدامات دولت گرفت، تعللی بود که در وضع محدودیت روی مسافران آمریکایی کرد زیرا می ترسید که مهمترین متحدش به عنوان تهدیدی برای سلامت عمومی معرفی شود؛ پس برای اینکه اقدامی نکند که دولت ترامپ را رنجیده خاطر نماید، تصمیم به وضع محدودیتی گسترده روی تمام مسافران خارجی گرفت. روزنامه هاآرتص طی گزارش روز دوشنبه خود هشدار داد: درحالیکه کرونا به انتشار خود ادامه می دهد، نگرانی متخصصان بهداشت و درمان درخصوص مداخلات سیاسی که نفعی برای مردم ندارد، افزایش می یابد.

اما اسرائیل باید در مقابله با انتشار ویروس کرونا گام های دیگری نیز بردارد: سیستم بهداشت عمومی در نوار غزه، برای درمان 2.7 میلیون فلسطینی ساکن در آن منطقه مجهز نیست؛ ضمن اینکه شرایط برای خود اسرائیل هم چندان امن نیست زیرا سیستم بهداشتی این کشور در مقایسه با سایر کشورهای توسعه یافته تجهیزات کافی را ندارد.

اسرائیل تاکنون در مهار بیماری نسبتا موفق بوده است: شمار موارد تایید شده مبتلا (تا سه شنبه هفته گذشته) روی 58 نفر متوقف شده است. در کرانه غربی برخی از 29 فرد مبتلا، فلسطینی بودند. به گفته «لشم»: «ما هم اکنون از نظر سطح گسترش بیماری با آمریکا یا ایتالیا تفاوت بسیار داریم؛ زیرا سفرها را محدود کرده ایم و مردمی که از کشورهای خارجی می آیند قرنطینه می کنیم؛ هنوز هم دو یا سه هفته برای آماده شدن در مقابل شیوع بیماری فرصت داریم».

دولت، رویدادهایی که با حضور بیش از 5000 نفر برگزار می شود را کنسل کرده است؛ دهها هزار نفر را برای قرنطینه کردن تحت آموزش قرار داده و از همه متخصصان بهداشتی خواسته است تا سه ماه آینده در کشور بمانند. دولت تصمیم دارد وقتی با بیمارانی مواجه شود که منشأ ابتلایشان داخل کشور بوده و ارتباطی با کشور یا مسافران خارجی نداشته اند، سیاست های دیگری را از جمله در زمینه حمل و نقل عمومی کشور اعمال کند.

هدف مقامات بهداشتی این است که پیک بیماری، با شتاب کم و شیب ملایم باشد؛ به عبارت دیگر نقطه اوج موارد بیماری به تدریج رخ ‌دهد و خیلی بالا ‌نرود، تا بیمارستان‌ها با هجوم بیماران و اشباع ظرفیت‌شان مواجه نشوند. «ایتامار گروتو» معاون وزیر بهداشت اسرائیل می گوید: «اگر بتوانیم در این کار موفق شویم، زمانی که پیک بیماری کرونا در کشور است و تعداد بیماران به اوج می رسد، بیماران کمتری نیازمند بستری شدن در بیمارستان و نگهداری در بخش آی سی یو خواهند بود؛ به این دلیل است که ما اقدامات پیشگیرانه شدیدی را اتخاذ کرده ایم».

اما همه با این رویکرد دولت موافق نیستند. «ریوکا کارمی» استاد علوم بهداشت و رئیس پیشین دانشگاه بن گوریون به رادیو اسرائیل گفت که اقدامات دولت به ایجاد وحشت در جامعه دامن زده است. «آراد نیر» مفسر امور بین الملل در اخبار کانال 12 نیز ماه گذشته در سخنانی اعتراضی از این گفت که کرونا از آنفولانزا خطرناک تر نیست و مقامات بهداشتی در ایجاد محدودیت برای سفر خیلی سریع و بی فکر عمل کردند.

اقدامات پیشگیرانه دولت، برای اقتصاد کشور تبعات خواهد داشت. انتظار می رود محدودیت های مسافرتی مانع از موج سالانه سفر در آستانه تعطیلات یهودیان به مناسبت عید الفصح (عید آزادی قوم یهود از قید برده داری فرعون) شود. روز دوشنبه شاخص بورس اسرائیل 7.35 درصد از ارزش خود را از دست داد و این نگرانی وجود دارد که هواپیمایی اِل آل بدون کمک مالی دولت ورشکست شود. متخصصان اسرائیلی معتقدند زمانی که اکثریت موارد مبتلا منشأ داخلی یابد و سرایت بیماری از یک شهروند به شهروند دیگر بدون ارتباط با کشور یا مسافر خارجی انجام شود، دیگر ایجاد محدودیت بر سفر و سختگیری در قوانین ورود به کشور کارایی و تاثیرگذاری خود را به میزان زیادی از دست می دهد. به گفته «ناداو داویدوویچ» مدیر دانشکده بهداشت عمومی در دانشگاه بن گوریون: «اقداماتی از این دست، فقط برای زمان محدودی عملی است و می تواند هزینه اقتصادی و اجتماعی زیادی داشته باشد» و می افزاید: «مرز بین هشداردهی و وحشت آفرینی بسیار باریک است»

اما علاوه بر اقداماتی که اخیرا اسرائیل در مقابله با گسترش این ویروس انجام داده، قوانینی بر سیستم بهداشتی این کشور حاکم است که در شرایط کنونی برای اسرائیل یک مزیت بزرگ محسوب می شود: سیستم درمانی و خدمات اجتماعی اسرائیل این امکان را برای بیماران فراهم می کند که رایگان معاینه شوند و کارمندان شرکت ها در طول زمانی که به خاطر کرونا سر کار حاضر نشده و قرنطینه هستند، از اینکه حقوقشان کسر نشده و پرداخت می شود اطمینان دارند. ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی تحت حمایت دولت اجازه دارند از سوابق دیجیتالی بیماران استفاده کنند؛ این سوابق دیجیتالی، اجازه اشتراک گذاری آسان اطلاعات پرونده بیماران را برای آنان فراهم می کند. علاوه بر اینها اسرائیل همیشه در موقعیت جنگی است و سازمان ها و کارمندان نهادهای عمومی به راحتی خود را با وضعیت اضطراری کشور وفق می دهند. به گفته «داویدوویچ»: «اسرائیل یکی از پیشرفته ترین و به روزترین کشورها در زمینه آمادگی مواجهه با وضعیت های اضطراری و اورژانسی است و این به خاطر شرایطی است که بر کشور حاکم است. ما عادت داریم که از وضعیت نرمال به اضطراری حرکت کنیم، درحالیکه این کار برای بسیاری از کشورها سخت است».

اما نزدیکی اسرائیل به مناطق فلسطینی نشین در کرانه غربی –جایی که امکانات درمانی اش توسط دولت خودگردان فلسطینی اداره شده و فاقد زیرساخت های کافی و مناسب آزمایشگاهی برای انجام تست کرونا است- می تواند انتشار ویروس را در این کشور افزایش دهد. هفته گذشته اولین مورد از ابتلا به ویروس کرونا، در شهر بیت لحم در کرانه غربی، بین گروهی از گردشگران یونانی که برای بازدید از منطقه آمده بودند، دیده شد. در تلاش برای کمک به فلسطینیان جهت جلوگیری از گسترش بیماری، بیمارستان های اسرائیل، پرسنل بهداشتی درمانی فلسطینی را آموزش داده و تست کرونای بیماران فلسطینی را مورد تحلیل قرار می دهد. گزراش شده که وزیر دفاع اسرائیل در پی قرنطینه کامل مناطق فلسطینی است، زیرا در منطقه ای با دو میلیون نفر جمعیت و فقدان زیر ساخت های بهداشتی، انتشار ویروس می تواند به فاجعه بینجامد. «آموس هارل» مفسر امور نظامی روزنامه هاآرتص می گوید مقامات اسرائیل شدیدا نگران ظرفیت بالقوه انتشار کرونا در غزه هستند و خاطر نشان می کند که بسیاری از جوامع بین الملل موافق این نظر نیستند که اسرائیل مسئولیتی بابت شرایط حاکم بر آنجا ندارد. گرچه سال 2005 اسرائیل از غزه عقب نشینی کرد، اما همچنان مرزهای آن منطقه را از زمین و هوا و دریا کنترل می کند.

در خود اسرائیل هم علیرغم نظام بیمه ای کارامد، زیر ساخت های بهداشتی، کامل و بی نقص نیست؛ مثلا تخت های بیمارستانی کشور تقریبا صددرصد پر است و شمار پرستاران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته، زیر حد میانگین است. به گفته «دیکلا آهارون» گزارشگر حوزه سلامت رادیوی اسرائیل: «اگر صدها نفر به کرونا مبتلا شوند، اسرائیل با همان کمبودهایی مواجه خواهد شد که در شمال ایتالیا دیدیم و در آن صورت کشور با فاجعه روبرو خواهد شد. وقتی شما می بینید که نزدیک به صددرصد ظرفیت سیستم بهداشتی اشغال است و کمبود دکتر دارد، متوجه می شوید که نمی توانید این مشکلات را یک روزه حل کنید»

*منبع: فارین پالیسی

مترجم: فاطمه رادمهر