«آنها آدم‌های خطرناکی هستند؛ ما می‌دانیم که آنها خاشقچی را کشتند و سابقه وحشتناکی در حقوق بشر دارند». اینها بخشی از سخنان فیل میکلسون گلف‌باز حرفه‌ای بود که نوامبر گذشته در مورد liv -یک لیگ نوپای گلف که توسط عربستان حمایت مالی می‌شود- بر زبان راند و توضیح داد که عربستان دارد از ورزش برای تطهیر چهره خود به عنوان یک دولت سرکوبگر استفاده می‌کند
وی ادامه داد: «با دانستن اینها چرا باید به حضور در این لیگ فکر کنم؟» اما ده ماه بعد، میکلسون به یکی از چهره‌های لیگ liv بدل شد. او تابستان امسال در تمام مسابقات این لیگ –از جمله مسابقاتی که در یکی از زمین‌های گلف ترامپ برگزار شد- بازی کرد. حالا او هدف انتقادات زیادی قرار گرفته است؛ از جمله خانواده قربانیان یازده سپتامبر که در نامه‌ای به میکلسون و سایر گلف‌بازان این لیگ نوشتند: «وقتی با سعودی‌ها شریک می‌شوید، به تطهیر چهره آنها کمک کرده و به آنها اعتبار می‌دهید»
میکلسون از طریق حضور در لیگ liv در دوازده ماه گذشته، 138 میلیون دلار درامد کسب کرده و به پردرآمدترین ورزشکار جهان بدل شده است. اما وی تنها کسی نیست که علیرغم شناخت چهره واقعی سعودی، با این کشور همکاری می‌کند. رئیس جمهور آمریکا در مبارزات انتخاباتی سال 2019 دولت عربستان را منفور خواند؛ با این وجود تابستان امسال با محمد بن‌سلمان دیدار کرد و با فروش سلاح به پادشاهی به ارزش چند میلیارد دلار موافقت کرد
عربستان که با خرج هزینه‌های هنگفت از طریق لابی‌گرها و اتاق‌های فکر، در آمریکا جای پایی پیدا کرده بود، با انتشار خبر قتل جمال خاشقچی در سال 2018 دچار مشکلات زیادی شد. برخی از کشورها فروش سلاح به این کشور را به حالت تعلیق درآوردند و برای مظنونان به قتل، ممنوعیت سفر صادر کردند. چند شرکت روابط عمومی و لابی، کار برای سعودی را متوقف نمودند؛ برخی از اتاق‌های فکر متعهد شدند که دیگر از عربستان پول دریافت نکنند. دانشگاه‌های مهم آمریکا که از عربستان ده‌ها میلیون دلار پول می‌گرفتند، گفتند که روابط خود را با این کشور مورد بازبینی قرار می‌دهند. حتی دنیای ورزش و سرگرمی نیز علیه این توحش، موضع‌گیری کردند
اما حالا با گذشت چهار سال از آن حادثه، به نظر می‌رسد که در دنیای ورزش حرفه‌ای و سیاست، اعتراض و قطع رابطه با عربستان به پایان رسیده است و همچون میکلسون و بایدن، بسیاری از مردم و سازمان‌ها که زمانی عربستان را مطرود می‌دانستند، حالا از این کشور با آغوش باز استقبال می‌کنند
وقتی چند شرکت لابی و روابط عمومی، در پی قتل خاشقچی قرارداد خود را با سعودی فسخ کردند، این پادشاهی حقوق شرکت‌هایی را که در ارتباط با عربستان باقی مانده بودند، دو برابر کرد. برای مثال شرکت ارتباطات قرویس که در جهت تأمین منافع عربستان در آمریکا کار می‌کند، تنها در شش هفته اول پس از قتل خاشقچی، نزدیک به 18 میلیون دلار از سعودی دریافت کرد
قرویس همان شرکتی است که پس از اینکه فاش شد 15 نفر از 19 هواپیماربای یازده سپتامبر شهروندان سعودی هستند، به عربستان کمک کرد تا اعتبار از دست رفته خود را احیا کند. تنها در نخستین سال پس از یازده سپتامبر، شرکت قرویس در ازای ترویج این روایت که «پادشاهی به جنگ علیه تروریسم و گسترش صلح در خاورمیانه متعهد است» 14 میلیون دلار از این کشور دریافت کرد
تحقیقات مؤسسه کوئینسی نشان می‌داد که از آن زمان تاکنون، شرکت قرویس بیش از 100 میلیون دلار از عربستان دریافت کرده است و هربار که روابط عربستان و آمریکا دچار تنش و دست‌اندازهای بیشتری شده، این پرداختی‌ها افزایش یافته است. برای مثال سال 2003 که آمریکا با عراق وارد جنگ شد، عربستان یازده میلیون دلار به قرویس داد و سال 2015 پس از آغاز جنگ عربستان در یمن، قرویس بیش از ده میلیون دلار از سفارت عربستان در آمریکا دریافت کرد
پس از قتل خاشقچی، قرویس و سایر شرکت‌هایی که در ارتباط با عربستان باقی ماندند، کمک زیادی به پادشاهی کردند و این امکان را برای سعودی‌های مرتبط با قتل از جمله بن‌سلمان فراهم ساختند تا از مجازات فرار کنند. ترامپ هر قانونی که رهبران سعودی را برای قتل خاشقچی مسئول می‌دانست، وتو کرد و با تلاش لابی‌گران سعودی در کنگره، هیچکدام از این وتوها لغو نشد
حالا برخی از شرکت‌هایی که به دنبال قتل خاشقچی قراردادهای خود را با عربستان فسخ کرده بودند، دوباره رو به همکاری با پادشاهی آورده‌اند و از این کشور پول می‌گیرند
ریچارد هولت لابی‌گر قدیمی از جمله کسانی است که یک ماه بعد از مرگ خاشقچی، قرارداد خود را با دولت عربستان فسخ کرد؛ اما شش ماه بعد دوباره وارد همکاری با دولت سعودی شد. طبق بررسی‌ها اکنون او در سفارت عربستان مشاوره میدهد و بابت این کار 498000 دلار دریافت کرده است
گروه bgr نیز قرارداد خود را با مرکز مطالعات و امور رسانه‌ای دربار سلطنتی فسخ نمود، زیرا نهاد اطلاعاتی آمریکا این مرکز را با قتل خاشقچی مرتبط می‌دانست. اما از ماه ژوئن این گروه بار دیگر وارد همکاری با عربستان شده و برای لیگ جهانی مسلمانان کار می‌کند
گرچه شرکت‌های روابط عمومی و لابی‌ها اهرم اصلی نفوذ عربستان در آمریکا هستند، اما اتاق‌های فکر نیز در این نفوذ نقش زیادی دارند. اغلب اتاق‌های فکر و کالج‌ها و دانشگاه‌های معتبر آمریکا، با عربستان کار می‌کنند. اکثر این نهادها نیز نتوانستند از پولی که از سعودی می‌گیرند، چشم‌پوشی کنند و به همکاری با عربستان ادامه می‌دهند
دو هفته پس از قتل جمال خاشقچی، مؤسسه خاورمیانه اعلام کرد که هیأت مدیره‌اش تصمیم گرفته دیگر از عربستان کمک مالی نگیرد و تا اعلام نتیجه تحقیقات پرونده قتل خاشقچی، این همکاری را در حالت تعلیق نگه می‌دارد. اما بر اساس اطلاعات افشا شده، این مؤسسه از زمان قتل خاشقچی تاکنون بیش از 600000 دلار از شرکت آرامکو دریافت کرده است
مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی نیز پس از قتل خاشقچی کمک مالی سعودی را پس داد؛ اما مدیر برنامه خاورمیانه این مرکز، ماه ژئن اعلام کرد که مطمئن نیست ادامه قطع همکاری با عربستان کار درستی باشد. وی همچنین به تمجید از تصمیم بایدن برای سفر به سعودی پرداخت. اطلاعات افشا شده در مورد این مرکز نشان میدهد که همچون مؤسسه خاورمیانه، مرکز مطالعات استراتژیک نیز از زمان قتل خاشقچی، از آرامکوی سعودی صدها هزار دلار دریافت کرده است
مؤسسات آکادمیک و آموزشی نیز که مجموعا بیش از 2.6 میلیارد دلار از دولت عربستان دریافت کرده‌اند، پس از قتل خاشقچی با اعتراض عمومی بابت این همکاری مواجه شدند و برخی از آنها اعلام کردند روابط مالی خود را مورد بازبینی قرار می‌دهند. اما بررسی‌ها نشان میدهد که هیچکدام از انها روابط خود را با عربستان قطع نکردند
از جمله این مؤسسات، مؤسسه فناوری ماساچوست بود که مارس 2018 شش ماه قبل از قتل خاشقچی، پذیرای بن‌سلمان شد. همچنین دانشگاه mit اعلام کرد که پس از بازبینی روابط مالی خود با عربستان در پی قتل خاشقچی، تصمیم گرفته است به توافقات خود با این کشور ادامه دهد. طبق بررسی‌ها، این دانشگاه از آن زمان تاکنون نزدیک به 17 میلیون دلار از سعودی گرفته است. اما این امر صرفا به دانشگاه mit محدود نمی‌شود؛ بلکه تحقیقات نشان میدهد که مؤسسات آموزش عالی آمریکا از زمان قتل خاشقچی، مجموعا بیش از 440 میلیون دلار از عربستان گرفته‌اند
اما رابطه با عربستان و استفاده از پول این کشور، تنها به عرصه‌های آکادمیک و سیاسی محدود نیست. نوامبر 2021 مقاله‌ای در هالیوود ریپورتر منتشر شد که در آن ضمن اشاره به توقف همکاری صنعت فیلم و سریالِ آمریکا با سعودی در پی قتل خاشقچی، گفته شده بود که میزبانی عربستان از جشنواره بین‌المللی فیلم دریای سرخ در اواخر سال 2021 و اجرای خوانندگان طراز اولی همچون جاستین بیبر و جیسون درولو در این رویداد، زمینه را برای همکاری مجدد سلبریتی‌های هالیوود با عربستان فراهم کرد
هیلی فوکس روزنامه‌نگار پولیتیکو ماه گذشته گزارش داد که یک شرکت روابط عمومی که برای دولت عربستان کار می‌کند، ایده میزبانی این کشور از رویدادی شبیه به گلدن‌گلوب، پخش یک هفته‌ای برنامه «دیلی شو» با اجرای ترور نوآ از عربستان و مشارکت سعودی در جشنواره‌های موسیقی Bonnaroo و Coachellaرا مطرح کرده است
برایان لانزا از شرکت روابط عمومی مرکوری در گفتگو با پولیتیکو می‌گوید: «این روزها همکاری بین دولت‌های خارجی و افراد مشهور به شدت رایج شده است؛ زیرا پولی که سلبریتی‌ها از طریق این همکاری بدست می‌آورند، بسیار بیشتر از پولی است که از ساخت فیلم عایدشان می‌شود»
در کنار ستارگان هالیوود، ستارگان ورزش نیز اشتیاق خود را به پول سعودی نشان می‌دهند. WWE که در ایران با عنوان کشتی کج شناخته می‌شود، یک کمپانی سرگرمی است که قراردادی 10 ساله به ارزش نیم میلیارد دلار برای اعطای میزبانی این مسابقات به عربستان، با این کشور بسته است. همچنین سال 2020 سری مسابقات فرمول یک قراردادی 15 ساله با سعودی امضا کرد و در آن پادشاهی موافقت کرد برای هر مسابقه گرندپری که در عربستان برگزار می‌شود، 65 میلیون دلار بپردازد
اما نفوذ پول عربستان در ورزش، بیش از همه در مورد مسابقات گلف liv جنجال برانگیز شد. سناتور ران وایدن نماینده دموکرات در این خصوص گفت: «این یک پرده از بازی مستبدان است که در آن با سوء استفاده از ورزش می‌کوشند ظلم و آزاری که به مردم روا می‌دارند را عادی‌سازی کرده و بر بی‌عدالتی‌های خود سرپوش بگذارند»
کوتاه سخن اینکه شرکت قرویس و ده‌ها شرکت روابط عمومی و لابی دیگر می‌کوشند از طریق ارتباط منظم با چهره‌های سیاسی، رسانه‌ای، ورزشی، تجاری و سرگرمی، منافع عربستان را تأمین کنند و به اتاق‌های فکر و مؤسسات دانشگاهیِ ایالات متحده در راستای حفظ منافع سعودی جهت دهند. این لابی‌گرها درحالی سفیر عربستان در آمریکا را «قهرمان حقوق زنان» می‌نامند که مدافعان حقوق زن در سعودی با محکومیت‌های شدید مواجه هستند. اوایل ماه جاری یک دانشجوی دکترای دانشگاه لیدز به دلیل انتشار پست‌های انتقادی از پادشاهی از جمله پست‌هایی در مورد حق رانندگی زنان، به 34 سال زندان محکوم شد. همچنین میزان اعدام‌ها در عربستان دو برابر شده و طبق گزارش‌ها، رقیبان سیاسی بن‌سلمان و منتقدان او در زندان با شکنجه مواجه هستند
به گفته خالد جابری که دو خواهر و برادرش در عربستان زندانی سیاسی هستند، سفر بایدن به پادشاهی، به بن‌سلمان مشروعیت داد و بر اقدامات سرکوبگرانه او مهر تأیید زد
البته این هدیه را بایدن به تنهایی نداد؛ بلکه لابی‌ها، شرکت‌های روابط عمومی، اتاق‌های فکر، کالج‌ها، ستارگان سینما، موسیقی و ورزش که از عربستان پول می‌گیرند و به تطهیر چهره مقامات این کشور کمک می‌کنند، همگی در دادن این هدیه مشارکت داشتند
*منبع: اینترسپت
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما