مسابقات فوتبال جام جهانی 2022 در قطر پایان یافت. بر اساس برخی برآوردها این کشور 220 دلار برای این رویداد خرج کرده است؛ این درحالی است که قطر به دلیل ادعای فساد در گرفتن میزبانی و بدرفتاری آشکار با کارگرانی که استادیوم ها و زیرساخت های مورد نیاز بازی ها را ساختند، مورد انتقاد شدید قرار دارد
اما این میزبانی سؤالاتی را در مورد قطر ایجاد کرده است؛ اینکه اقتصاد این کشور چقدر باثبات است؟ شهروندان قطری در مقایسه با کارگران مهاجر چه امتیازاتی دارند؟ این سؤالات را با آدام توز تحلیلگر سیاسی مطرح کردم که در ادامه این پرسش و پاسخ را می خوانید:
-اقتصاد قطر قبل از کشف ذخایر گاز این کشور چگونه بود؟
*قطر شبه جزیره ای کوچک است که از عربستان تا خلیج فارس امتداد دارد. این کشور از سال 1872 توسط خاندان آل ثانی اداره می شود و در سال 1900 تنها 27000 نفر جمعیت داشت. بخش بزرگی از این جمعیت را بردگان آفریقایی تشکیل می دادند. اقتصاد قطر در آن زمان به ماهیگیری و غواصی مروارید وابسته بود. دهه 1920 مروارید مصنوعی به بازار آمد و دیگر مرواریدهای اصل مشتریان سابق را نداشت
از دهه 1920 منطقه خاورمیانه به میدان رقابت شرکت های بزرگ نفتی جهان بدل شد. شرکت های بریتانیایی، نیوزیلندی و زمین شناسان نفتی آمریکایی برای یافتن نفت با یکدیگر رقابت می کردند و در عربستان، بحرین و قطر کاوش می نمودند.
قطر در حوزه نفت، تولید کننده عمده و مهمی نبود. در واقع از سال 1989 بود که قطر با تکیه بر گاز خود شروع به توسعه کرد. پس از کودتایی که در سال 1995 در کاخ سلطنتی رخ داد توسعه گاز طبیعی مایع در مقیاس بزرگ در قطر آغاز شد و از اینجا به بعد بود که تولید ناخالص داخلی قطر افزایش چشمگیری پیدا کرد
_قطر یکی از بالاترین نرخ های نیروی کار مهاجر را در جهان دارد، شهروندان قطری نسبت به کارگران مهاجر از چه نوع امتیازات اقتصادی برخوردار هستند؟
ما در مورد کارگران مهاجر قطر که در چارچوب جام جهانی در شرایط وحشتناکی کار کردند شنیده ایم. حکومت قطر تلاش هایی را برای اصلاح برخی از کاستی ها انجام داد اما همچنان یک سیستم فوق العاده نابرابر بر این کشور حاکم است
شهروندان قطری خوش شانس ترین مردم دنیا هستند. آنها در سیستمی متولد شده اند که در آن از درآمد بدون مالیات، مشاغل دولتی پردرآمد، مراقبت های بهداشتی رایگان، آموزش عالی رایگان، کمک های مالی برای تازه عروس ها، کمک مسکن، قبوض رایگان آب و برق و یارانه های هنگفت برخوردار هستند. اما شهروندان قطر تنها 300000 نفر از جمعیت 2.9 میلیونی این کشور را تشکیل می دهند. بیشتر ساکنان این کشور کارگرانی هستند که عمدتا از جنوب آسیا –هند، پاکستان و نپال- برای کار به خلیج فارس می آیند
-با توجه به اینکه 90% جمعیت قطر را خارجی ها تشکیل می دهند آیا کارگران مهاجر در دولت یا پست های امنیتی و اداری نیز حضور دارند؟
*استخدام متخصصان خارجی در کشورهای خلیج فارس بسیار معمول است. برای مثال من سابقه تدریس در دانشگاه نیویورک ابوظبی را –که بودجه اش کاملا توسط امارات تأمین می شود- دارم. وقتی هم که قطر میزبانی جام جهانی را بر عهده گرفت، در مقام مشاور در کنار مسئولین این کشور کار کردم. کارمندان دولتی در این کشورها از جمله قطر از سراسر جهان جذب می شوند
تخمین زده می شود که حدود 85% از سربازان ارتش قطر را اتباع خارجی تشکیل می دهند؛ بیشتر آنها پاکستانی و سودانی هستند. علاوه بر اینها شاهد حضور مشاوران نظامی خارجی نیز هستیم. بسیاری از مقامات قطر و دیگر کشورهای خلیج فارس در کالج نظامی سلطنتی سندهورست یا آکادمی نظامی وست پوینت در آمریکا آموزش دیده اند و روابط نزدیکی با مشاوران نظامی غربی دارند. تأثیر وجود چنین مشاورانی را می توان در ایجاد پایگاه آمریکا در قطر یا بسته شدن قراردادهای تسلیحاتی دید
-تغییرات اقلیمی چگونه ممکن است قطر را تحت تأثیر قرار دهد؟ آیا در شرایطی که جهان رو به گرم تر شدن است، امکان زندگی در قطر وجود دارد؟
*خاورمیانه از یکسو تولید کننده اصلی سوخت های فسیلی است اما از سوی دیگر در کانون تغییرات اقلیمی قرار دارد و موج گرمای شدید زندگی در کل منطقه را دشوار می کند. مردم محلی این تغییرات را به شدت احساس می کنند و بسیاری دست به مهاجرت خواهند زد. تنها بحث گرما هم نیست، بلکه رطوبت نیز در زمانهایی از سال، زندگی در این منطقه را به شدت دشوار می کند. در آب و هوای خشک با تعریق می توانید از شر گرما خلاص شوید اما در آب و هوای مرطوب نمی توانید
ولی اگر شما به اندازه قطر یا دیگر کشورهای خلیج فارس ثروتمند باشید، می توانید با فناوری های مختلف و سیستم های خنک کننده، منطقه را برای شهروندان قابل سکونت کنید. از این رو خطر مرگ و میر در کشورهای خلیج فارس در مقایسه با کشورهای فقیر منطقه همچون عراق، پاکستان و هند بسیار کمتر است
اما یکی از چیزهایی که برای خنک کردن هوا لازم است انرژی است. قطر هم مانند دیگر کشورهای خلیج فارس انرژی فراوانی دارد. این کشورها با اتکا به نفت، گاز، خورشید و باد می توانند انرژی مورد نیاز خود را تأمین کنند و اکنون نیز به استفاده از انرژی هسته ای علاقه مند شده اند
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما