تحرکات نگران کننده عربستان در کردستان عراق

تحرکات عربستان در عراق و به عبارت بهتر در اقلیم کردستان و اعطای کمک‌های مالی در برابر برخی مقاصد مشخص سبب خشم محافل سیاسی متعدد عراق شده و سرو صدای زیادی به پا کرده است.

به گزارش روزنامه الاخبار، تحرکات عربستان در عراق موجب افزایش خشم و بالاگرفتن بحث و جدل در این کشور شده است به گونه ای که پس از تعیین سفیر ریاض در بغداد و اظهارات نگران کننده او به اضافه افتتاح کنسولگری عربستان در اربیل، روند تحولات به سمتی رفت که نگرانی محافل سیاسی عراق را به دنبال داشت.

به عبارت روشن تر مواضع سیاسی عربستان در ارتباط با جنگ علیه داعش بحث برانگیز شده است، حال آنکه مسئولان عراقی اخیرا از تکاپوی آشکار عربستان در اقلیم کردستان واقع در شمال عراق که از حکومت خودمختار برخوردار است، خبر دادند.

انتشار اخبار مزبور این نگرانی را به وجود آورد که تکاپوی سعودی در عراق موجب شدت گرفتن اختلافات داخلی در عراق می شود و به طور خاص به اختلاف بغداد و اقلیم کردستان بر سر موضوعات متعدد سیاسی و اقتصادی بیش از پیش دامن می زند.

در همین ارتباط چند روز پس از انتشار اخبار منابع داخلی عراق مبنی بر تمایل عربستان به اعطای کمک های مالی به اقلیم کردستان، «عبدالمنعم عبدالرحمن صالح» کنسول سعودی در اربیل مرکز اقلیم کردستان، اظهار داشت که کشورش کردستان را تنها نمی گذارد.

اما اخبار مبنی بر کمک های مالی سعودی به کردستان در حالی است که این اقلیم با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می کند و گفته می شود این کمک ها در مقابل اتخاذ مواضع سیاسی مرتبط با اوضاع عراق و مسائل منطقه ای به این اقلیم اعطا می شود.

به هر حال اظهارات کنسول سعودی در اربیل شک و تردید در مورد مقاصد ریاض در قبال عراق را دو چندان کرد.

در این میان «رزاق الحیدری» عضو کمیته روابط خارجی پارلمان عراق در این باره گفت: تکاپوی سعودی در قبال اقلیم کردستان بخشی از نقشه آمریکایی است که ریاض یک طرف اصلی آن به شمار می آید و عراق نیز مهم ترین محور این نقشه است.

وی تصریح کرد: عربستان در تلاش برای مقابله با چیزی است که از آن تحت  عنوان «امتداد شیعه» یاد می کند و آمریکا نیز آن را امتداد ایرانی می داند و به این ترتیب آمریکا و عربستان به شیوه های مختلف و با راهکاری متعدد بر سر این نقشه به توافق رسیده اند.

این نماینده پارلمان عراق سپس توضیح داد: آمریکا یک نقشه راه ترسیم کرده است که ریاض محور اصلی آن به شمار می آید و هدف از آن تضعیف عراق است به گونه ای که از نظر تصمیم گیری سیاسی انسجام نداشته و در سطح نظامی نیز ضعیف باقی بماند.

الحیدری همچنین ابراز عقیده کرد که تمایل عربستان به سمت اقلیم کردستان با این هدف است که نوعی دسته بندی قومیتی به وجود آورد. عربستان پیش از این نیز تلاش کرد که عراق را از نظر طایفه ای دستخوش دسته بندی کند.

وی یادآور شد که پرونده داعش و بحران اقتصادی اقلیم کردستان همگی گام هایی است که ریاض با اتخاذ آن به دنبال تسلط بر عراق است تا جایی که عربستان عامل کاهش قیمت نفت است و هدف از این اقدام متضرر شدن عراق، ایران و روسیه است و این تفکر برگرفته از محوری است که عربستان و آمریکا مهره اصلی آن به شمار می آیند.

الحیدری در ادامه پیش بینی کرد که رهبران سیاسی اقلیم کردستان به تمایل عربستان پاسخ داده و کمک های مالی آن را قبول می کنند که این به ضرر عراق خواهد بود.

در مقابل،سیاستمداران کردستان عراق از اظهار نظر در مورد روابط عربستان با این اقلیم که اخیرا دیگر روشن شده است، خودداری می‌کنند.

در این ارتباط «محسن السعدون» از اعضای ارشد «حزب دموکراتیک کردستان عراق» به رهبری مسعود بارزانی گفت: گشایش کنسولگری عرسبتان در اربیل چیزی جز پیشرفت روابط دو طرف در تمام زمینه ها به ویژه سیاسی و اقتصادی نیست و از ادامه رایزنی و تفاهم آنان در خصوص مسائل منطقه ای حکایت دارد.

به عقیده وی، دلیل اینکه سایر طرف ها به روابط بین اربیل و ریاض به دیده تردید می نگرند، این است که روابط آنان با عربستان و به طور کلی با کشورهای عربی خلیج فارس متشنج است.

السعدون همچنین یادآور شد که کنسول عربستان تاکید دارد که کشورش اقلیم کردستان را در جنگ علیه داعش تنها نمی گذارد و او متوجه است که نیروهای پیشمرگه تنها نیروهایی هستند که به طور مداوم درحال جنگ با داعش هستند.

وی افزود: دامنه جنگ نیروهای پیشمرگه با داعش از سنجار تا خانقین گسترده شده است در نتیجه آنان در جنگ علیه تروریسم به حمایت و تایید تمام کشورهای جهان نیاز دارند.

اما سیاستی که عربستان در منطقه خاورمیانه در پیش گرفته است با اعتراض گسترده محافل داخلی عراق روبرو شده است و با وجود اینکه ریاض پس از قطع روابط دیپلماتیک که بیش از 25 سال طول کشید، اخیرا سفیر خود در بغداد را تعیین کرد، اما طرف های عراقی بسیاری همچنان به برقراری روابط با عربستان اعتراض داشته و آن را به شعله ور کردن دسته بندی های سیاسی در داخل عراق و حمایت از گروههای افراطی متهم می کنند.

اما سفر «ثامر السبهان» سفیر عربستان در بغداد به اربیل سرو صدای زیادی به پا کرد به ویژه اینکه این سفر چند روز پس از اظهارات او علیه نیروهای دفاع مردمی معروف به «الحشد الشعبی» وابسته به دولت بغداد، صورت گرفت.

نکته‌ای که باید در نظر داشت اینکه الحشد الشعبی شامل گروههای اسلامی است که بیشتر آنان با سیاست های عربستان مخالف بوده و تلاش برای جدایی اقلیم کردستان را تایید نکرده و آن را قبول ندارند.

پس از سفر السبهان محافل سیاسی عراق به معامله منطقه ای به سرپرستی آمریکا اشاره و اعلام کردند که این معامله مبتنی بر حمایت از جدایی و استقلال اقلیم کردستان در مقابل اعطای فرصت تشکیل اقلیمی متشکل از استان های سنی نشین شمال و غرب عراق شامل موصل، صلاح الدین و الانبار است.

در همین ارتباط  «ماجد الحسنی» کارشناس مسائل سیاسی گفت: عربستان به کمک آمریکا فشارهای خود بر طرفهای مختلف عراقی را افزایش داده است زیرا در یمن، سوریه و نیز لبنان شکست خورده و ناکام ماند است.

به عقیده او، بر خلاف تصور برخی، اعتراض به سیاست عربستان برخاسته از انگیزه های طایفه ای نیست بلکه مستند به مجموعه واقعیت های متعدد از جمله موضع عربستان در قبال تروریسم در عراق است.

الحسنی افزود همچنین این اعتراض ها با در نظر گرفتن این موضوع است که ریاض بیش از یک دهه در ازسرگیری روابط با عراق در شک و تردید به سر می برد.

این کارشناس سیاسی تمایل یافتن عربستان به سمت اقلیم کردستان را ناشی از دو دلیل می داند که عبارتند از:

اول: وجود محیط مناسب اقتصادی در اقلیم کردستان که بر اساس آن تحت فشارهای عربستان تسلیم شود.

دوم: اعتقاد ریاض به اینکه طرف سیاسی اقلیم کردستان می تواند به راحتی با خواسته‌ها و تمایلات آن هماهنگ شود زیرا از استقلال جغرافیایی نسبی برخوردار است و از نظر تصمیم‌گیری سیاسی نیز کاملا مستقل است.

*تسنیم