ناگفته های علی اکبر صالحی از روابط ایران و عربستان در دوران وزارت خارجه او

علی اکبر صالحی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی در گفت وگوی اختصاصی با هفته نامه «صدا» از زوایای پنهان مذاکرات محرمانه ایران و آرژانتین در دمشق برای اولین بار رونمایی کرد. صالحی در این گفت وگو تشکیل کمیته حقیقت یاب متشکل از 5 قاضی مستقل را برای بررسی اسناد مرتبط با حادثه آمیا و مصاحبه مکتوب با متهمان ایرانی تایید کرد. او همچنین از حمایت سردار وحیدی از توافقنامه ایران و آرژانتین خبر داد. سردار وحیدی یکی از متهمان ایرانی بود که اینترپل نامش را در لیست خود قرار داده بود. این مذاکرات در سال 2011 در دمشق شروع شد و سرانجام در ژانویه 2013 در اتیوپی به سرانجام رسید. او در بخش دیگری از این گفت وگو به نگرانی های عربستان در رابطه با ایران پرداخت و تداوم بازداشت اتباع سعودی عضو القاعده در اوایل دهه 90 شمسی را یکی از نگرانی های ریاض از تهران خواند. او همچنین با اشاره به دیدار خصوصی اش با سعودالفیصل وزیر خارجه وقت عربستان به نقل از وی گفت: «من نگرانم که شما یک بلایی سر ما بیاورید.» صالحی در پایان این گفت وگو با تاکید بر اینکه یک تکنوکرات علاقه مند به سیاست است از آمادگی خود برای کار با جلیلی و قالیباف خبر داد؛ آن هم اگر یکی از این دو به جای روحانی در انتخابات 92 انتخاب می شد. 

* تعدادی از اعضای القاعده در زمان ریاست جمهوری جناب آقای خاتمی، در ایران شناسایی و تحت کنترل قرار گرفته بودند یکی از خواسته های مقامات سعودی این بود که آنان به عربستان مسترد شوند.

در ارتباط با عربستان و گشایش روابط با این کشور، برخی عزیزان حاضر در دبیرخانه چندان موافق بهبود رابطه نبودند. آنها می گفتند نیازی نیست وزارت امورخارجه نسبت به تلطیف فضا اقدام کند؛ باید صبر کرد تا عربستان رویکردش را عوض کند. آن زمان ریاست دبیرخانه را دکتر جلیلی برعهده داشتند.

من حدس می زدم که اگر ما زاویه خودمان را با عربستان هرچه زودتر نبندیم، این زاویه در طول زمان بازتر می شود .ملک عبدالله در مقایسه با زمامداران فعلی عربستان سعودی عقلانیت و تدبیربیشتری داشت. هنگامیکه برادر پادشاه فوت کرد علیرغم مخالفت دبیرخانه پافشاری نموده و برای تسلیت به عربستان رفتم. ملک عبدالله خیلی خوب با ما برخورد کرد، خیلی جالب بود که رسانه های آنها خیلی تعریف و تمجید و تشکر کردند، اما رسانه های ما تند برخورد کردند. ملک عبدالله مریض بود و در دیدارها ماسکی روی دهانش گذاشته بود. پیرمرد 90 ساله روی صندلی نشسته بود من مجبور بودم برای دست دادن با او در وضعیت خاصی قرار بگیرم که همین سوژه بعضی ها شد.

او به دنبال بهبود روابط بود. مطبوعات خودشان نوشتند که هر کسی می آمد با او دست بدهد، تشکری سریع می کرد، اما به بنده که رسید، دستم را برای مدتی گرفت. گفت به آقا سلام برسانید، به آقای رییس جمهور سلام برسانید، به مسوولین سلام برسانید، از اینکه آمدید تشکر می کنم. وقتی به آنجا رفتیم، خیلی ها جا نداشتند، اما به بنده با وجود شلوغی های مربوط به تشییع جای نشستن ویژه دادند. این درشرایطی بود که حتی وزیر امورخارجه مصر جا نداشت

نگرانی عربستان عمدتاً همین مسائل عراق و بحرین و ... بود. آنچه می گویم صحبت های سعود الفیصل نیست، اما استنباط من از گفت وگو با او این بود که می خواهد بگوید آقای صالحی به نقشه عربستان نگاه کن، در این نقشه چه می بینی؟ اطراف عربستان چه کسانی هستند؟ در جنوب عربستان احصا و قطیف شیعه ها هستند. تأکید می کنم که اینها استنباط من ازکلام اوست. می گوید عراق را که شما تحت نفوذ خود دارید، سوریه را هم که تحت نفوذ دارید، لبنان را هم همین طور، در خلیج فارس هم که از ابتدا تا انتها شما دست بالا را دارید و آن سوتر در یمن نفوذ دارید. می گوید خب من احساس نگرانی می کنم! نکند شما می خواهید یک بلایی سر ما بیاورید؟ باز هم می گویم او این حرف ها را در لفافه می زد. می گویم وقتی مسایل امنیتی را مطرح می کرد، برداشت بنده این بود.او مثلاً می گفت بالاخره عده ای در برخی مناطق در حال تحریک شدن هستند، این یعنی چه؟ یعنی شیعه ها دارند توسط شما تحریک می شوند.

*احمدی نژاد هیچگاه به فکر گفتگو و برقراری رابطه با آمریکا نبود. خبرهای منتشر شده مبنی بر مذاکرات محرمانه مشائی با مقامات آمریکایی کذب است. ما هیچوقت در رابطه با مذاکره با آمریکا باهم حرف نزدیم. تنها زمانی که بنده مجوز را از آقا گرفتم، با ایشان صحبت کردم و گفتم: جناب آقای دکتر احمدی نژاد! درخصوص حلّ پرونده هسته ای آقا اجازه فرموده اند با آمریکا مذاکره کنیم، اما فقط در باب هسته ای و شما هم قرار شد که کمک کنید.در مورد رابطه با آمریکا هیچکس جز رهبر نمی تواند تصمیم بگیرد