دولت روسیه قصد انجام حمله به اکراین را رد می‌کند. وقتی ولادیمیر پوتین هفته گذشته با مکرون رئیس جمهور فرانسه دیدار کرد و با جو بایدن تلفنی گفتگو کرد، بر این مسئله تأکید نمود. اما دو مشکل در این زمینه وجود دارد: نخست اینکه با توجه به سابقه رفتاری پوتین، تعداد کمی از کشورهای غربی حرف او را باور می‌کنند و دوم اینکه پوتین توضیح نمی‌دهد که اگر قصد جنگ ندارد چرا بیش از نیمی از نیروهای مسلح روسیه از جمله 130000 سرباز را در مرز اکراین جمع کرده است.
قصد پوتین چیست؟
چندین نظریه در این خصوص وجود دارد: گفته می‌شود که پوتین می‌خواهد حوزه نفوذ روسیه در شرق اروپا را بازسازی کند؛ این حوزه جمهوری‌های سابق شوروی از جمله استونی، لیتوانی، بلاروس، گرجستان و اکراین را دربر می‌گیرد. او بارها نسبت به از دست دادن این جمهوری‌ها پس از فروپاشی شوروی ابراز تأسف کرده است. هدف دیگر او ممکن است این باشد که به غرب (و مردم روسیه) نشان دهد که هنوز کشوری ابرقدرت است.
چرا اکراین؟
پوتین نگران گرایش اکراین به سمت غرب است و به نزدیکی فزاینده این کشور به ناتو اعتراض دارد. او همچنین با گسترش ارتباطات کیف با اتحادیه اروپا مخالف است. بدتر از همه اینکه اکراین کشوری دموکرات با آزادی بیان و رسانه‌های آزاد است که مردم در ان می‌توانند آزادانه رهبران خود را انتخاب کنند؛ حال آنکه روس‌ها از چنین آزادی‌هایی برخوردار نیستند و اگر می‌خواستند از الگوی اکراین پیروی کنند، قدرت پوتین دیگر در آن کشور دوامی نداشت. به طور کلی پوتین اکراین را بخشی جدایی ناپذیر از روسیه تاریخی می‌بیند و از دست دادن آن را نمادی از شکست روسیه در جنگ سرد می‌داند.
چرا اکنون؟
پوتین احساس می‌کند که غرب ضعیف شده است؛ ناتو سال گذشته در افغانستان تحقیر شد و جو بایدن هم بدنبال پایان دادن به جنگ است، قصدی برای درگیر شدن در جنگ‌های جدید ندارد و می‌خواهد سیاست خارجی و منابع نظامی آمریکا را بر چین متمرکز کند. احتمال دیگر این است که پوتین برای تقویت حمایت داخلی از خود، دفاع از سیاست‌های ضد غربی خود، توجیه فساد گسترده حکومت و توجیه سختی‌هایی که روس‌ها در نتیجه تحریم‌های غرب پس از اولین حمله به اکراین در سال 2014 متحمل شدند، به یک پیروزی بزرگ نیاز دارد. سال 2014 روسیه کریمه را ضمیمه خاک خود کرد و عملا کنترل منطقه شرقی دونباس را به دست گرفت.
مطالبات پوتین چیست؟
پوتین برای پایان دادن به بن‌بست ایجاد شده از ناتو می‌خواهد که هرگز اکراین، گرجستان و مولداوی را به عنوان عضو نپذیرد و ناتو از کشورهای لهستان، رومانی و بلغارستان که اعضای سابق پیمان منحل شده ورشو هستند عقب‌نشینی کند. از اکراین می‌خواهد که خودمختاری منطقه دونباس را بپذیرد و از ادعای خود در مورد کریمه دست بردارد. استقرار موشک‌های میان برد جدید آمریکا در شرق و جنوب اروپا محدود یا متوقف شود و از همه جاه‌طلبانه‌تر این است که می‌خواهد معماری امنیتی اروپا را دوباره طراحی کند تا نفوذ روسیه مجددا برقرار شده و دامنه ژئوپلیتیک آن گسترش یابد. بحران فعلی از آن رو است که آمریکا به بسیاری از این خواسته‌ها نه می‌گوید.
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما