قدرت نمایی ایران به ضرر این کشور است

تنها طی دو روز، سپاه چندین موشک و پهپاد به سوی اهدافی در سه کشور همسایه (عراق، سوریه و پاکستان) شلیک کرد

آیا این اقدام نمایش قدرتی حساب شده برای بازدارندگی دشمنان بود، یا اقدامی بی پروا که امنیت و منافع این کشور را بیش از پیش به خطر انداخت؟

سپاه اعلام کرد که این حملات را در تلافی حملات تروریستی اخیر که منجر به کشته شدن دهها ایرانی شد، انجام داده است اما این حملات محکومیت شدید کشورهای مورد هجوم و نیز آمریکا و متحدانش را به همراه داشت. آنها ایران را به تشدید تنش ها و به خطر انداختن ثبات منطقه متهم کردند

هر دو طرف حق دارند

سپاه مدعی شد که هدف حملات، عاملان و حامیان حملاتی بود که طی ماه گذشته ایران را تکان داد. نخستین حمله 15 دسامبر 2023 با یورش مهاجمان مسلح به یک ایستگاه پلیس در راسک –شهرستانی در سیستان و بلوچستان در نزدیکی مرز پاکستان- رخ داد. این حمله را که به کشته شدن 12 افسر پلیس ایرانی منجر شد، جیش العدل بر عهده گرفت. این گروه یک گروه تندرو سنی است که در گذشته نیز چندین حمله علیه نیروهای امنیتی ایران انجام داده است

حمله دوم ویرانگرتر بود. 3 ژانویه 2024 در سالگرد ترور قاسم سلیمانی، ایران متحمل بدترین حمله تروریستی در تاریخ معاصر خود شد. دو عامل انتحاری خود را در نزدیکی آرامگاه سلیمانی در کرمان منفجر کردند. بر اثر این انفجار بیش از 90 نفر کشته و صدها نفر زخمی شدند؛ داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت

این حملات آسیب پذیری ایران را در برابر تهدیدات داخلی و خارجی نشان داد و تصویری را که جمهوری اسلامی از خود به عنوان کشوری قدرتمند و باثبات به دنیا معرفی کرده بود، به چالش کشید؛ ولی انتقامی که ایران گرفت خطر یک درگیری گسترده تر و خطرناک تر را در منطقه افزایش داد

نمایش قدرت ایران ممکن است نتایج معکوسی داشته باشد. ایران با هدف گرفتن کشورهای دیگر، حاکمیت آنها را نقض کرد و با این کار رابطه خوبی که با دولت های عراق و پاکستان دارد را، تحت تأثیر قرار داد. عراق در واکنش به اقدام ایران، رسما از این کشور در شورای امنیت سازمان ملل شکایت کرد؛ پاکستان نیز تماس های خود را با ایران به حالت تعلیق دراورد و یک روز بعد حملات موشکی و پهپادی بی سابقه ای را در داخل ایران –با ادعای هدف گرفتن جدایی طلبان بلوچ- انجام داد. پس از این حملات وزارت خارجه پاکستان در تلاش برای کاهش تنش، تأکید کرد که ایران کشور برادر است و پاکستان برای مردم ایران احترام زیادی قائل است.

حملات ایران در زمانی صورت گرفت که توجه جهان معطوف به اسرائیل و جنگ آن کشور علیه حماس در نوار غزه بود. ایران می توانست شاهد انزوای بین المللی اسرائیل و اسیب پذیری آن کشور باشد؛ ولی با حملات خود، نه تنها روابطش را با همسایگان به خطر انداخت که توجه ها را از جنگ غزه منحرف کرد و فشارها را بر خود افزایش داد

ایران ممکن است تصمیم گرفته باشد به جای روابط دیپلماتیک با کشورهای دوست، امنیت ملی قوی تر را در اولویت برنامه های خود قرار دهد. دولت با انتقاد تندروها به دلیل منفعل بودن و عدم پاسخ به حملات در خاک ایران یا منافع این کشور -به ویژه پس از کشته شدن یکی از فرماندهان ارشد سپاه در سوریه توسط اسرائیل در 25 دسامبر- مواجه است. ایران با این حملات، این سیگنال را فرستاد که استراتژی قاطعانه تری را در برابر تهدیدات فرامرزی اتخاذ خواهد کرد

این موضوع در نشست جاری مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس مشهود بود؛ جایی که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران به صراحت اعلام کرد: «ما هیچ تعارفی در تامین امنیت ملی کشورمان با طرف‌های تروریستی در داخل پاکستان و جریانات اسرائیلی در داخل اقلیم کردستان عراق نداریم»

سپاه پاسداران نیز در بیانیه خود در خصوص این حمله اعلام کرد: «به ملت عزیزمان اطمینان می دهیم که عملیات‌های تهاجمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تا گرفتن انتقام آخرین قطره‌های خون شهیدان ادامه خواهد یافت». این بیانیه نشان می دهد که حملات موشکی اخیر ایران آخرین اقدام انتقام جویانه این کشور نیست بلکه جزئی از استراتژی گسترده تر و قاطعانه تر تهران است. هدف این استراتژی بازدارندگی، مجازات اسرائیل، آمریکا و متحدان منطقه ای آنها می باشد

حملات موشکی ایران بی ارتباط با تحولات منطقه نیست و آن را باید بخشی از رقابت منطقه ای بین اسرائیل و محور مقاومت به رهبری ایران دانست. در همین راستا سپاه پاسداران اعلام کرد که حملات به اقلیم کردستان اقدامی در راستای انتقام جویی از کشته شدن سید رضی موسوی بوده و به اهداف مرتبط با موساد اصابت کرده است

این حملات همچنین نمایش قدرت ایران و پیامی از سوی این کشور به رقیبانش به ویژه اسرائیل و آمریکا بود. ایران 24 موشک از سه منطقه مختلف در خاک خود به اهدافی در سوریه و عراق شلیک کرد؛ یکی از موشک های مورد استفاده، خیبرشکن بود که بردی معادل 14500 کیلومتر دارد و پیشتر مورد استفاده قرار نگرفته بود. این موشک برای هدف قرار دادن اسرائیل طراحی شده و استفاده از آن در حمله به اهداف ادعایی مرتبط با داعش در استان ادلب سوریه، می تواند یک آزمایش میدانی بزرگ با هدف نشان دادن قدرت، دقت و برد سلاح به اسرائیل و آمریکا باشد

در حالی که سپاه از اینکه اهداف مورد نظر را با دقت و اثربخشی بالا زده است به خود می بالید، آدرین واتسون سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا این ادعا را به چالش کشید و این موشک را غیردقیق خواند

حملات سپاه به کردستان عراق، مرگ و ویرانی به همراه داشت؛ یکی از قربانیان «پیشرو دیزایی» تاجر سرشناس کرد بود که در خانه خود در اربیل کشته شد. رسانه های ایران دیزایی را به اداره یک شرکت امنیتی مرتبط با موساد و نیز کمک کردن و پناه دادن به عوامل اسرائیل در اربیل متهم کردند

هدف سپاه از این ترور احتمالا هشدار به هرکسی بود که علیه ایران با اسرائیل همکاری می کند. طبق گزارش ها علاوه بر خانه دیزایی، منزل یکی از افسران ارشد اطلاعات و ستاد اطلاعات اقلیم کردستان نیز هدف قرار گرفت

از دیگر جنبه های قابل توجه حملات ایران بعد نمادین آنها است: این حملات به اهدافی بود که سپاه ادعا می کرد هم به داعش و هم به موساد مرتبط هستند. ایران با یکی دانستن اسرائیل و داعش، به دنبال نمایش خود به عنوان قدرتی پیشرو در منطقه و جهان اسلام در حفاظت از منطقه در برابر هر دو است

در نهایت ایران با حملات موشکی و پهپادی، عزم و توان خود را برای حمله به دشمنانش نشان داد؛ ولی در عین حال خشم و نگرانی همسایگانش را برانگیخت زیرا با این حملات حاکمیت و منافع آنها را نادیده گرفت. این همسایگان از جمله عراق و پاکستان در یک دوراهی گرفتار شده اند: آنها می خواهند روابط خوبی با ایران و آمریکا داشته باشند ولی همزمان بدنبال حفظ امنیت و ثبات خود نیز هستند.

سپاه به صراحت اعلام کرده است که رویکرد تهاجمی و پیشگیرانه تری را در قبال امنیت ملی خود در پیش گرفته و این حملات تنها اولین گام بوده است. این بدان معنی است که چنین عملیاتی احتمالا ادامه یافته، تشدید می شود و بنزین بیشتری بر آتش برافروخته شده در منطقه می ریزد

منبع: فارین پالیسی

ایران حلقه مشترک درگیری ها از غزه تا پاکستان

اسرائیل و غزه، یمن و دریای سرخ، لبنان، سوریه، عراق و اکنون پاکستان؛ یک نقطه مشترک بین درگیری در تمام این کشورها وجود دارد: ایران

تهران با حمایت پشت پرده از گروههای شبه نظامی در مناطقی مانند لبنان و یمن و با حملات موشکی مستقیمی که این هفته به اهدافی در سوریه، عراق و پاکستان انجام داد، ردپای خود را در تمام درگیری های منطقه به جا گذاشت

آنچه پای ایران به این درگیری ها کشانده، تلاش چند دهه ای این کشور برای تضعیف دشمنانش از طریق ایجاد شبه نظامیان همفکر در سراسر خاورمیانه و مقابله با عوامل تهدیدزا است. از سوی دیگر ایران خود نیز همچون دیگر کشورهای همسایه با جنبش های جدایی طلب مسلح و گروههای تروریستی مواجه است و این گروهها به آسانی از مرز وارد خاک ایران می شوند

اما پاکستان چه ارتباطی با غزه دارد؟ در اینجا نگاهی انداخته ایم به نحوه پیوند ایران با تنش های اخیر

تاریخچه

از زمان انقلاب اسلامی که ایران را به یک حکومت دینی شیعه تبدیل کرد، این کشور منزوی شده و تحت محاصره قرار گرفته است. ایران آمریکا و اسرائیل را بزرگترین دشمنان خود می داند و رهبران ایران بیش از چهار دهه است که قول نابوی اسرائیل را می دهند. این کشور همچنین بدنبال آن است که جایگاه خود را به عنوان قدرتمندترین کشور در منطقه خلیج فارس تثبیت کند؛ این درحالی است که روابط اغلب خصمانه ای با سعودی ها و برخی دیگر از همسایگان عرب سنی خود دارد

ایران مدتهاست که چند جنبش را که با تهران دشمنان مشترک دارند مسلح کرده، آموزش داده، حمایت مالی کرده، مشاوره داده و هدایت کرده است. گرچه نیروهای ایرانی در جنگ های سوریه و عراق مستقیما مشارکت داشتند ولی تهران اغلب با دشمنانش در خارج از مرزها و به صورت نیابتی می جنگد

حسن الحسن کارشناس ارشد سیاست خاورمیانه در مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک می گوید: «ایران خود و شبه نظامیان نیابتی اش را محور مقاومت در برابر قدرت امریکا و اسرائیل می نامد. رهبران ایران رویکرد خود را دفاع رو به جلو می خوانند و می گویند که برای دفاع از خود باید خارج از مرزها اقدام کنند؛ به عبارت دیگر اگر می خواهند از جنگ با آمریکا و اسرائیل در خاک ایران اجتناب کنند، باید این کار را در جای دیگری انجام دهند و آن جای دیگر عراق، سوریه، یمن، فلسطین و افغانستان است»

سؤال این است که اگر این استراتژی موفقیت آمیز است و کار می کند، پس چگونه گروههای تروریستی می توانند در خاک ایران حمله کنند، یا اسرائیل سالها حملات هدفمندی را علیه برنامه هسته ای ایران انجام دهد و برخی از شخصیت های کلیدی را بکشد؟

چرا ایران از درگیری مستقیم اجتناب می کند؟

گرچه ایران می خواهد قدرت و نفوذ خود را به نمایش بگذارد، ولی تمایلی به درگیری مستقیم با آمریکا و متحدانش ندارد. رهبران ایران می دانند که دهه ها تحریم، قدرت نظامی و اقتصادی کشور را متزلزل کرده و دولت با مخالفت های شدید داخلی مواجه است

ایران امیدوار است آسیب پذیری خود را با تولید سلاح هسته ای جبران کند. دسترسی به چنین سلاحی، ایران را همطراز پاکستان و اسرائیل و جلوتر از عربستان قرار می دهد

سرمایه گذاری روی نیروهای نیابتی –شیعیان لبنان و عراق و یمن و گروه حماس در غزه- به ایران این امکان را می دهد تا برای دشمنان خود دردسر ایجاد کند

مرکز مبارزه با تروریسم در وست پوینت در گزارشی که ماه دسامبر منتشر شد نوشت: «نیروهای نیابتی به ایران امکان داده اند تا سطحی از بازدارندگی را ایجاد کند. ضمن اینکه برای اعمال فشار بر اسرائیل یا وارد کردن ضربه به آن کشور، ابزاری در اختیار تهران قرار می دهد»

مقامات ایران علنا دست داشتن یا دادن دستور حمله حماس به اسرائیل را در 7 اکتبر رد می کنند ولی در عین حال از این حمله به عنوان دستاوردی مهم ستایش می کنند و هشدار می دهند که اگر اسرائیل به جنگ تلافی جویانه خود علیه حماس در غزه ادامه دهد، نیروهای نیابتی ایران جبهه های متعددی را علیه اسرائیل باز خواهند کرد

برخی از این گروهها هم اکنون حملات خود را به اسرائیل افزایش داده اند ولی از وقوع جنگی تمام عیار خودداری کرده اند

نمایندگان ایران چه کسانی هستند؟

حزب الله لبنان قدرتمندترین و پیشرفته ترین نیروی متحد ایران است. این گروه دهه 1980 با کمک ایران و با هدف مبارزه با اشغالگری اسرائیل در جنوب لبنان تأسیس شد. حزب الله همچنین یک حزب سیاسی در لبنان است و چندین بار وارد جنگ و درگیری مرزی با اسرائیل شده است

حزب الله از زمان حملات 7 اکتبر به رهبری حماس، تقریبا هر روزه به تبادل آتش با اسرائیل در مرز پرداخته ولی تاکنون به طور کامل وارد جنگ نشده است

حوثی های یمن از دو دهه پیش علیه دولت این کشور شوریدند اما به گفته مقامات و تحلیلگران، این گروه شورشی به لطف کمک های نظامی مخفی ایران قدرت پیدا کردند و بخش زیادی از کشور را در سالهای 2014 و 2015 تصرف کردند. از سال 2022 تاکنون بین آنها و ائتلاف به رهبری عربستان آتش بس برقرار است

از زمان شروع جنگ غزه، حوثی ها کارزاری را برای همبستگی با فلسطینیان براه انداختند. آنها به سمت اسرائیل موشک و پهپاد پرتاب می کنند و با حمله به دهها کشتی، کشتیرانی جهانی را با اختلال مواجه کرده اند. همین امر موجب شد که آمریکا و بریتانیا با کمک متحدان خود به اهداف حوثی ها در یمن حملات موشکی انجام دهند

حماس نیز از ایران تسلیحات دریافت کرده و آموزش دیده و بارها با اسرائیل جنگیده است

چرا ایران به جای استفاده از متحدانش، مستقیما به عراق و پاکستان حمله کرد؟

این امر به مشکلات داخلی مرتبط است. ماه گذشته یک گروه جدایی طلب به یک پاسگاه پلیس در جنوب شرق ایران حمله کرد و 11 نفر را کشت. پس از ان دو فرمانده ارشد ایرانی در سوریه ترور شدند و ایران انگشت اتهام را به سمت اسرائیل نشانه گرفت. سپس در بمب گذاری های انتحاری در کرمان 100 نفر کشته شدند؛ این حملات را که مرگبارترین حملات تروریستی از زمان تأسیس جمهوری اسلامی بود، داعش برعهده گرفت

تحلیلگران ایرانی می گویند که دولت با نگاه به تندروهایی که پایگاه حمایتی اش را تشکیل می دهند و از موضع انفعالی ایران در قبال اسرائیل خشمگین بودند، می خواست نمایش قدرت دهد

به گفته علی واعظ مدیر پروژه ایران در گروه بین المللی بحران: «ایران با حملات اخیر به وضوح نشان داد که حاضر نیست قابلیت های نظامی خود را جز برای دفاع از میهن به کار گیرد»

پاکستان چه ربطی به موضوع دارد؟

گروه جدایی طلب جیش العدل که در دو سوی مرز ایران و پاکستان فعالیت دارد، می خواهد با جدایی بخش هایی از این دو کشور، برای قوم بلوچ کشوری مجزا بسازد. این گروه ماه گذشته مسئولیت حمله مرگبار به ایستگاه پلیس ایران را بر عهده گرفت

دو کشور یکدیگر را متهم کرده اند که برای جلوگیری از عبور شبه نظامیان از مرز به اندازه کافی تلاش نمی کنند

ایران اعلام کرد که با حمله به پاکستان، پایگاههای جیش العدل را هدف گرفته ولی پاکستان با استناد به تلفات غیرنظامیان استدلال ایران را رد کرد. روز پنجشنبه پاکستان با بمباران (به گفته او) مخفیگاه تروریست ها در داخل ایران، به حملات این کشور پاسخ داد

پاکستان و ایران اغلب روابط صمیمانه ای داشته اند و اصطکاک بین آنها ارتباط چندانی با سایر درگیری های منطقه ای ایران ندارد اما تصمیم ایران برای حمله به خاک پاکستان، می تواند به روابط دو کشور آسیب برساند. در زمانی که منطقه در آستانه انفجار است، یک محاسبه اشتباه می تواند پیامدهای خطرناکی داشته باشد

منبع: نیویورک تایمز

مرز ناآرام ایران و پاکستان

احتمالا هیچکدام از شما به مبادله آتش بین ایران و پاکستان در سال 2024 فکر هم نمی کردید اما در خاورمیانه ناآرام، تنش ها در جبهه های مختلف شعله ور شد و این امر بلوچستان را نیز در بر گرفت. بلوچستان منطقه ای است که در مرز ایران و پاکستان قرار دارد و مدتها است که به عامل تنش و اصطکاک بین این دو همسایه ی تا دندان مسلح تبدیل شده است

گفته می شود روز سه شنبه موشک های ایران به اهداف مربوط به جیش العدل –یک گروه بنیادگرای سنی که در پاکستان پناه گرفته و به گفته ایران با حمله تروریستی داعش در کرمان مرتبط است- اصابت کرد. اما مقامات پاکستان با اشاره به تلفات غیرنظامی از جمله کشته شدن دو کودک، این ادعای ایران را رد کردند

در میانه خشم سیاستمداران و مردم پاکستان از این اقدام ایران، روز پنجشنبه اسلام آباد دست به تلافی زد و طبق ادعای خود اهدافی را در خاک ایران که متعلق به ارتش آزادیبخش بلوچستان بود، با استفاده از پهپاد، راکت و موشک هدف قرار داد. رسانه های دولتی ایران از کشته شدن دست کم 9 نفر از جمله سه زن و چهار کودک خبر دادند

خصومت بین ایران و پاکستان هر از گاه به دلیل حضور گروههای شورشی در دو طرف مرز شعله ور می شود. ولی دور اخیر تنش ها از این حیث قابل توجه بود که برای اولین بار از زمان جنگ ایران و عراق، ایران شاهد حمله یک کشور خارجی به خاک خود می شد. حملات موشکی ایران به پاکستان موجب شد تا پاکستان سفیر خود را از تهران فرابخواند

البته وقوع بحرانی تمام عیار دور از ذهن است و دو طرف با توجه به مشکلات ژئوپلیتیکی فراوانی که دارند، خواهان تشدید اختلاف نیستند. ضمن اینکه دیگر بازیگران منطقه نیز درپشت صحنه برای کاهش تنش کار می کنند

ولی نصر استاد دانشکده مطالعات بین الملل در دانشگاه جان هاپکینز می گوید: «هیچیک از طرفین خواهان تشدید تنش نیست و چین، عربستان و امارات برای برقراری ثبات در جنوب غرب آسیا درحال میانجیگری هستند. بحران به احتمال زیاد تشدید نمی شود ولی به روابط ایران و پاکستان آسیب وارد شده است»

محمد تقی ستون نویس پاکستانی، به طراحی دقیق این حملات اشاره کرد و نوشت: «اظهارات دو طرف نشان می دهد که هیچیک به چیزی جز کشتن بلوچ ها علاقه ای ندارد»

بلوچستان به چالشی امنیتی برای دو کشور تبدیل شده است. هم ایران و هم پاکستان در دو سوی مرز، استانی به نام بلوچستان دارند که بسیار وسیع و کم جمعیت است. بلوچستان پاکستان بیش از یک سوم خاک این کشور را تشکیل می دهد ولی تنها 5% جمعیت این کشور را در خود جای داده است. استان سیستان و بلوچستان ایران نیز دومین استان بزرگ این کشور است ولی تنها میزبان 3% از جمعیت ایران می باشد

در هر دو استان جامعه محلی، سابقه ای طولانی از نارضایتی و شورش علیه دولت مرکزی دارد. ایران و پاکستان ریشه شورش های منطقه را در خارج از کشور می دانند. پاکستان تهران را متهم می کند که چشم خود را به روی فعالیت شبه نظامیان در خاک خود بسته است و مقامات ایران نیز مدعی هستند که جیش العدل در پاکستان مخفی شده و از حمایت اسرائیل برخوردار است

هم تهران و هم اسلام آباد مناطق مرزی طرف مقابل را کانون فعالیت های گروههای ضدحکومتی می دانند و معتقدند که قدرت های مختلف متخاصم، از اسرائیل گرفته تا هند و آمریکا، به این گروهها کمک مالی می کنند. جیش العدل و سلف آن جندالله که وابسته به القاعده هستند، سرکوب ادعایی اقلیت سنی توسط حکومت شیعه ایران را، دستاویزی برای جذب نیرو از بین مردم محلی قرار داده اند

هیچیک از گروههای مورد هدف ایران و پاکستان نمی توانند ادعا کنند که اکثریت افکار عمومی بلوچ ها را نمایندگی می کنند. اوایل قرن بیست سلطنت ایران قیام های متعدد قبایل مختلف بلوچ را سرکوب کرد و با ترسیم مجدد مرزهای استانی و اسکان اجباری برخی از جوامع بلوچ، درصدد تضعیف هویت سیاسی آنها برآمد. دولت پاکستان نیز تنها یک سال پس از استقلال این کشور در سال 1947 با موجی از شورش بلوچ ها مواجه شد

پاکستان بدنبال ایجاد ثبات و آرامش در استان بلوچستان است. این استان محل احداث پروژه های زیربنایی بزرگ تحت حمایت چین است؛ از جمله این پروژه ها یک بندر و یک کریدور تجاری است که می تواند به جهش اقتصادی پاکستان کمک کند. اجرای این پروژه ها با تأخیرهایی همراه بوده و یکی از دلایل این تأخیر شورش های جدایی طلبان است

برای ایران، حمله به پاکستان به منظور حفظ وجهه بوده است. انفجارهای ابتدای سال در کرمان در تجمع هزاران نفری سالگرد قاسم سلیمانی، حکومت تهران را برای دادن پاسخ تحت فشار گذاشته بود و به گفته یک منبع اگاه نزدیک به دولت، این حملات مایه شرمساری رهبران ایران بود

منبع: واشنگتن پست

بلوچستان، بشکه باروت در مرز ایران و پاکستان

بلوچستان منطقه ناآرامی است که بین ایران و پاکستان واقع شده و نیروهای امنیتی در دو سوی مرز سالهاست که با گروههای شبه نظامی این منطقه می جنگند

بلوچ ها چه کسانی هستند؟

هم استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران و هم استان بلوچستان در غرب پاکستان فقیرترین مناطق کشورهای مبتوع خود هستند. استان هایی پهناور و خشک که با بیکاری افسار گسیخته و خشکسالی دست و پنجه نرم می کنند

تعداد کلی مردم بلوچ حدود 10 میلیون نفر تخمین زده می شود که اکثر آنها در پاکستان از جمله در استان سند زندگی می کنند. چند میلیون نفر در ایران هستند و اقلیتی بسیار کوچک تر در افغانستان به سر می برند

ایران و پاکستان مرزی نزدیک به 1000 کیلومتر دارند که چون نظارت چندانی بر آن نیست، محل فعالیت قاچاقچیان به ویژه قاچاقچیان سوخت می باشد

بلوچ ها مسلمانان سنی هستند که در ایران به عنوان اقلیت قومی و مذهبی شناخته می شوند

ایران با چه تهدید امنیتی مواجه است؟

مدتهاست که تنش در دو سوی مرز ادامه دارد ولی اوضاع به ندرت روبه وخامت می رود. حالا در اقدامی نادر ایران و پاکستان به اهداف تروریستی در خاک یکدیگر حمله کرده اند

دو روز پس از حمله ایران به اهداف تروریستی در پاکستان که منجر به کشته شدن حداقل دو کودک شد، رسانه های دولتی ایران اعلام کردند که 9 نفر در حملات هوایی پاکستان در روز پنجشنبه کشته شدند

در ماههای اخیر حملاتی در داخل ایران توسط گروه جدایی طلب سنی جیش العدل صورت گرفته است. این گروه در از سوی ایران و آمریکا در لیست گروههای تروریستی قرار گرفته است

یازده پلیس در حمله ای که این گروه مسئولیت آن را در ماه دسامبر برعهده گرفت، در شهر راسک کشته شدند

جیش العدل در سالهای ابتدایی دهه گذشته و پس از فروپاشی گروه مشابهی به نام جندالله تأسیس شد. جندالله سالها حملاتی را علیه نیروهای امنیتی ایران انجام می داد ولی پس از دستگیری و اعدام رهبرش عبدالمالک ریگی در سال 2010 تضعیف شد

بر اساس گزارش رسانه های ایران، او در شرایطی دستگیر شد که جنگنده های ایرانی هواپیمای مسافربری که او با آن به مقصد قرقیزستان در حال حرکت بود را، مجبور به فرود کرد

وضعیت پاکستان چگونه است؟

در آن سوی مرز نیروهای پاکستانی دو دهه است که با شورشیان جدایی طلب بلوچ که صدها نفر را در حمله به نیروهای امنیتی، پرسنل دولتی و غیرنظامیان غیربلوچ کشته اند، می جنگند

جدایی طلبان بلوچ و گروههای حقوق بشری می گویند که سرکوب شورشیان توسط ارتش شامل ناپدید شدن گسترده بلوچ ها و قتل فراقانونی آنها بوده است

از سال 2014 جدایی طلبان پروژه های مرتبط با کریدور اقتصادی چین و پاکستان را هدف قرار می دهند. این پروژه 58 میلیارد دلاری بخشی از طرح کمربند و جاده پکن است و بخش های زیادی از آن از بلوچستان که سرشار از موادمعدنی است عبور می کند

جدایی طلبان بلوچ تنها گروهی نیستند که از این منطقه وسیع که حکومت بر آن نظارت و قدرت زیادی ندارد، به عنوان پایگاه استفاده می کنند. دولت های غربی در گذشته پاکستان را متهم می کردند که به رهبران طالبان اجازه می دهد در بلوچستان از پایگاهی امن برخوردار شود؛ ضمن اینکه شاخه ای از داعش نیز در این منطقه فعالیت دارد

گلایه بلوچ ها چیست؟

استان سیستان و بلوچستان در سال 2022 با پیوستن به اعتراضات سراسری ایران در پی فوت مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، با بی ثباتی جدیدی روبرو شد

در ادامه، ادعای تجاوز به یک نوجوان توسط فرمانده پلیس خشم مردم این استان را بیشتر کرد ولی تظاهرات آنها توسط نیروهای امنیتی سرکوب شد

بر اساس گزارش عفو بین الملل در 30 سپتامبر 2022 نیروهای امنیتی به تظاهراتی در زاهدان (معروف به جمعه خونین) تیراندازی کردند. فعالان مدنی از مدتها پیش شکایت داشتند که این منطقه قربانی تبعیض اقتصادی و سیاسی توسط رهبران روحانی شیعه ایران شده و تعداد زیادی از بلوچ ها به ویژه به اتهام جرایم مربوط به موادمخدر اعدام می شوند

به دلیل فقر زیاد، بسیاری از بلوچ ها به عنوان سوخت بر کار می کنند. آنها سوخت را از ایران به پاکستان قاچاق می کنند و به قیمت بالاتر می فروشند

عفو بین الملل اعلام کرد که در سال 2021 حداقل 19% از اعدام ها در کل ایران مربوط به اقلیت بلوچ بوده است

بلوچ ها در پاکستان نیز از نقض حقوق خود و بی بهره ماندن از منابع غنی فراوان استان در رفع نیازهای اجتماعی شان شکایت دارند

منبع: المانیتور

مترجم: فاطمه رادمهر