عملیات پیجر؛ بزرگترین سؤال این است که چرا اکنون؟

در حمله ای هماهنگ که در سراسر لبنان و بخش هایی از سوریه رخ داد، صدها پیجر که توسط حزب الله استفاده می شد، به طور همزمان منفجر شد و بیش از دهها نفر را کشته و هزاران نفر را مجروح کرد. هیچ گروهی مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفته ولی احتمالا مقصر اصلی اسرائیل است. جنگ چندجانبه اسرائیل گسترش یافته و نه تنها حماس، که ایران و گروههای نیابتی اش در محور مقاومت از جمله حزب الله را دربرگرفته است

خیلی ها این سؤال را مطرح می کنند که چرا اکنون چنین حمله ای رخ داد؟ اسرائیل اعلام کرده است که یکی از هدافش جلوگیری از انجام حملات حزب الله است؛ بنابراین علیرغم هشدارهای آمریکا نسبت به خطر گسترده تر شدن جنگ، از اینکه دست به حملات پیشگیرانه بزند ابایی ندارد. اکنون دو احتمال وجود دارد: یکی اینکه انفجار پیجرها اغازگر عملیات نظامی طولانی مدت اسرائیل علیه حزب الله در لبنان باشد و دوم اینکه این حمله نیز همچون گذشته در راستای جنگ سایه بین اسرائیل و نیروهای نیابتی ایران صورت گرفته باشد و منجر به گسترده تر شدن جنگ نشود

یکی دیگر از دلایلی که چرا این حمله اکنون صورت گرفته، می تواند این باشد که اسرائیل با محدودیت زمانی روبرو بوده و هر آن این احتمال وجود داشته است که نقشه انفجار پیجرها لو رود. همچنین این حمله ممکن است به منظور اصلاح وجهه لکه دار شده موساد به دلیل ناکامی در حمله 7 اکتبر صورت گرفته باشد. فرضیه های بی شماری در مورد چگونگی این حمله در جریان است؛ ما هنوز نمی دانیم که آیا بمب ها در مرحله ساخت پیجرها کار گذاشته شده یا در فرایندی دیگر از زنجیره تأمین این اتفاق رخ داده است

حزب الله به وسایل ارتباطی قدیمی مانند پیجرها متکی است و معتقد است که این وسایل از دسترس نیروهای سایبری اسرائیل خارج هستند. پس از حمله 7 اکتبر مقامات حزب الله سعی می کردند برای ارتباط با حسن نصرالله، از تلفن همراه استفاده نکنند و از نیروهای این گروه می خواستند که روش های ارتباطی جاگزین را به کار ببرند

برخی بر این باور هستند که وجود یک بدافزار در دستگاه باعث داغ شدن بیش از حد باتری و انفجار پیجر شده است. این حمله که با برنامه ریزی و دقت بسیار انجام شده، توان نظامی و قابلیت های حزب الله را به شدت زیر سؤال می برد و این گروه را بابت حملات احتمالی آینده اسرائیل، در نگرانی و اضطرابی دائمی قرار می دهد

حزب الله احتمالا بعد از این حمله، دستگاه امنیتی داخلی خود را به شکل همه جانبه مورد بازنگری قرار خواهد داد، نقاط ضعف خود را بررسی خواهد کرد و چه بسا دست به پاکسازی خواهد زد

یکی از دلایل اصلی عملیات پیجر –همانند ترور هنیه در تهران- این است که موساد می خواهد وجهه خود را بازسازی کند. قبل از حمله 7 اکتبر، موساد به توانمندی و قدرت بالای خود معروف بود، به طوری که در فیلم های جاسوسی پرفروشی مانند مونیخ اثر استیون اسپیلبرگ و سریال فائودا، این سازمان به شکل سازمانی افسانه ای و بسیار پرقدرت به تصویر کشیده شده بود. با حمله 7 اکتبر حماس، این شهرت به شدت آسیب دید و موساد درصدد برامد تا با اقداماتی همچون ترور صالح العروری معاون رهبر سیاسی حماس در بیروت و فؤاد شکر فرمانده ارشد حزب الله، این آسیب را جبران کند

اما علاوه بر ترمیم برند موساد، هدف دیگر از انجام عملیات پیجر، تأثیر بسیار بهتر و عملی تری است که در مقایسه با حملات موشکی دارد. این عملیات در کوتاه مدت سبب ایجاد مشکلات ارتباطی شدیدی در بین اعضای حزب الله خواهد شد؛ صدها تن از مبارزان حزب الله را مجروح کرده است، به طوری که برخی از آنها دچار نقص عضو شده و حداقل به طور موقت توان ادامه رزم را از دست داده اند. از نقطه نظر دیگر این حمله سبب خواهد شد حوثی ها و دیگر گروههای شبه نظامی در عراق و سوریه اقدامات احتیاطی بیشتری انجام دهند و در نحوه ارتباط بین خود تغییراتی ایجاد کنند. این امر مستقیما بر هماهنگی بین این گروهها تأثیر می گذارد و توانایی آنها را در انجام حملات مختلف کم می کند

نصرالله مدعی است که حزب الله خواهان جنگی همه جانبه با اسرائیل نیست و تلویحا اعلام کرده که برای کاهش فشار از برادران فلسطینی اش در غزه، وارد درگیری نظامی با اسرائیل شده است. اما علیرغم همه این گفته ها و تلاش ها، همچنان احتمال وقوع جنگ وجود دارد. این اتفاقی است که سال 2006 نیز بین اسرائیل و حزب الله رخ داد و منجر به ویرانی لبنان شد. البته می توان ادعا کرد که آن جنگ شکستی برای اسرائیل بود زیرا حزب الله بعد از ان روز به روز قدرتمندتر شد

هجده سال پس از آن جنگ 34 روزه، حزب الله سازمان کاملا متفاوتی شده است، با تسلیحات بیشتر و پیشرفته تر و مشروعیت سیاسی بیشتر در سراسر جهان اسلام. انگونه که جی جونز و دنیل بایمن به درستی اشاره می کنند جنگ با حزب الله بزرگترین چالش اسرائیل در چند دهه اخیر خواهد بود

حزب الله خود را مجبور می بیند که به عملیات پیجر پاسخ دهد زیرا تحقیر شده و تشنه انتقام است. از سوی دیگر اسرائیل بدنبال این است که جمعیت آواره خود را که بالغ بر 60000 تن می شود، به شمال –در نزدیکی مرز با لبنان- برگرداند؛ این امر مستلزم این است که نیروهای حزب الله را به عقب براند. در چنین حالتی حتی اگر حزب الله ادعا کند که خواهان دوری از جنگ است، چاره ای جز جنگ ندارد

اما اسرائیل به خوبی می داند که حزب الله حماس نیست. حزب الله بیشتر به ارتشی متعارف شباهت شبیه است و زرادخانه ای بالغ بر 150000 موشک و مهمات هدایت شونده دقیق دارد. حزب الله بدون تردید کامل ترین، آموزش دیده ترین و برخوردارترین بازیگر غیردولتی در جهان است

عملیات پیجر احتمالا پیامدهایی جدی برای لبنان دارد و سبب درگیری اسرائیل و نیروهای نیابتی ایران در کل خاورمیانه خواهد شد. تقریبا سه هفته از سالگرد 7 اکتبر گذشته و منطقه همچنان بر لبه پرتگاه حرکت می کند. عناصر تندرو در هر دو طرف تشدید اوضاع را به نفع خود می بینند و این درحالی است که تلاش های دیپلماتیک، بسیار کم رمق و بی اثر بوده است

منبع: فارین پالیسی

انفجار پیجرها؛ دلیل این زمان بندی چه بود؟

به نظر می رسد که حمله پیچیده و چند مرحله ای که سبب انفجار هزاران پیجر و بی سیم در سراسر لبنان در دو روز گذشته شد، به دقت برنامه ریزی شده بود. اسرائیل که به ندرت در مورد عملیات خود در خارج از کشور اظهار نظر می کند، مسئولیت این حمله را نه برعهده گرفت و نه انکار کرد. به گفته دو مقام آمریکایی، اسرائیلی ها قبل از وقوع این حمله به ایالات متحده اطلاع ندادند و پس از آن بود که واشنگتن را از طریق کانال های اطلاعاتی خود در جریان گذاشتند

اما سؤال مهمی که در مورد این عملیات وجود دارد، این است که چرا اکنون؟ دولت اسرائیل در داخل گرفتار آشوب و هرج و مرج است، واشنگتن عصبانی است و تلاش می کند تا جلوی یک درگیری گسترده تر را بگیرد. همه اینها در ذهن کارشناسان و مقامات، در مورد زمان حمله و اینکه نیت اسرائیل در مورد لبنان چیست، علامت سؤال ایجاد کرده است

ایهود عیلام یکی از عوامل ارشد سابق موساد که سابقه نظارت بر عملیات بین المللی ضد تروریسم را دارد، می گوید: «توقع می رفت که اسرائیل در ساعات اولیه پس از انفجار پیجرها، حمله نظامی علیه حزب الله را آغاز کند ولی عدم اقدام اسرائیل نشان می دهد که زمان بندی انفجارها خوب نبوده است»

اینکه اسرائیل دقیقا چگونه این عملیات را انجام داده و اینکه اصلا این انفجارها به پایان رسیده است یا خیر، هنوز مشخص نشده است. یکی از مشاوران اداره اطلاعات نظامی اسرائیل و فرمانده سابق شین بت می گوید که احتمالا مأموران در یکی از مراحل زنجیره تأمین، محتویات پیجرها را خالی کرده و با مقدار کمی موادمنفجره پر کرده اند. در چنین مواردی زمان محدودی برای انجام عملیات وجود دارد زیرا «سطح سوء ظن بالا است و فقط کافی است یکی از پیجرها ناخواسته منفجر شود تا عملیات لو رود»

سایر مقامات اطلاعاتی سابق اسرائیل نیز همین نظر را دارند و می گویند طراحی و پیاده کردن چنین عملیات هایی ماهها و حتی سالها طول می کشد ولی در پایان، برای اجرای عملیات نمی توان زیاد معطل کرد .به گفته عیلام تصمیم حزب الله به استفاده از دستگاههایی با فناوری پایین تر پس از موج ترورهای هدفمند اسرائیل در خاک لبنان، فرصت مناسبی را برای اسرائیل فراهم کرد. اما هنوز روشن نیست که آیا این حمله آغاز یک درگیری تمام عیار علیه حزب الله است یا صرفا هشداری به این گروه در مورد هزینه های احتمالی چنین جنگی می باشد

حزب الله عملیات خود را علیه اسرائیل در حمایت از حماس از هشت اکتبر آغاز کرد و قول داده است تا زمانی که آتش بس در غزه برقرار نشود، دست از کار نمی کشد. روز چهارشنبه درحالی که آمبولانس ها در خیابان های بیروت از این سو به آن سو می رفتند، این گروه وعده انتقام داد

در کشورهای عربی همسایه، مقامات اطلاعاتی و امنیتی تحت فشار زیادی قرار دارند؛ یکی از این مقامات گفت: «این قماری بزرگ توسط اسرائیل بود». سرویس های امنیتی عرب حدس می زنند که حزب الله به این پیجرها مشکوک شده و اسرائیل مجبور شده است تا عملیات خود را به مرحله اجرا گذارد؛ در غیر این صورت زمان حمله چندان منطقی به نظر نمی رسد. به گفته یکی از این مقامات: «حتی اگر اسرائیل می خواست پیامی را ارسال کند، چرا اکنون؟ مطمئنا حزب الله واکنش نشان می دهد؛ پس اگر اسرائیل واقعا علاقه مند به جنگ گسترده تر نیست، چرا دست به چنین اقداماتی می زند»

نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل روز چهارشنبه در یک پیام ویدئویی متعهد شد که ساکنان شمال اسرائیل را با خیال راحت به خانه هایشان بازمی گرداند. موشک پراکنی حزب الله سبب آواره شدن حدود 60000 نفر از شمال اسرائیل شده است. اوایل این هفته کابینه امنیتی اسرائیل بازگشت آوارگان را اولویت خود خواند

ارتش اسرائیل روز چهارشنبه در بیانیه ای اعلام کرد که هرتزی هالوی رئیس ستاد نیروهای دفاعی اسرائیل «طرح های تهاجمی و تدافعی مرزهای شمالی را تأیید کرده است» و در این راستا لشکر 98 ارتش اسرائیل از غزه به شمال منتقل خواهند شد

ولی به گفته عیلام علیرغم لفاظی ها و تحرکات ارتش، اسرائیل امادگی نظامی کافی برای جنگی همه جانبه علیه حزب الله را ندارد و کاخ سفید اسرائیل را تحت فشار زیادی گذاشته است تا جنگی منطقه ای را آغاز نکند

با این حال به نظر می رسد که توان واشنگتن در محدود کردن نزدیک ترین متحدش، چندان نیست. مقامات کاخ سفید از ترور اسماعیل هنیه رهبر حماس توسط اسرائیل در زمانی که مذاکرات آتش بس و آزادی گروگان ها در لحظه ای مهم قرار داشت، خشمگین شدند. ماه آوریل مقامات پنتاگون از اینکه از حمله اسرائیل به مقر دیپلماتیک ایران در سوریه اطلاع قبلی نداشتند، ابراز تأسف کردند

به گفته یک مقام آمریکایی، اسرائیل قبل از انفجار پیجرها به دولت بایدن اطلاع داد که در حال آماده شدن برای انجام نوعی عملیات در لبنان است ولی جزئیاتی ارائه نکرد. مقامات با دیدن ابعاد این حمله شگفت زده شدند «نمی دانستیم که قرار است صدها پیجر همزمان در لبنان منفجر شود»

آموس هوخشتاین فرستاده کاخ سفید که وظیفه جلوگیری از جنگ بین اسرائیل و لبنان را برعهده دارد، به تازگی برای گفتگو با نتانیاهو وارد اسرائیل شده بود. بر اساس بیانیه دفتر نخست وزیری، نتانیاهو به هوخشتاین گفت: «اسرائیل از حمایت آمریکا قدردانی می کند و به ان احترام می گذارد ولی در نهایت هرکاری لازم است برای حفظ امنیت خود انجام می دهد»

دنی یائوم رئیس پیشین موساد معتقد است که هدف از این انفجارها ایجاد وحشت، استرس و شوک در حزب الله بوده است. این عملیات نشان دهنده قدرت اسرائیل در شکستن امن ترین خطوط ارتباطی این گروه است. وی در عین حال افزود: «این عملیاتی است که ممکن است جنگ سرنوشت سازتری را در لبنان آغاز کند»

اما تحولات داخلی لبنان سؤالاتی را در مورد زمان حمله و اهمیت استراتژیک آن ایجاد کرده است. هفته گذشته برای دولت اسرائیل هفته ای پرتلاطم بود؛ گزارش هایی منتشر شد مبنی بر اینکه نتانیاهو پس از ماهها اختلاف بر سر استراتژی جنگ، بدنبال جایگزینی گالانت است. گالانت به نتانیاهو فشار آورده است تا با آتش بس غزه موافقت کند؛ این مسئله به ارتش اسرائیل اجازه می داد تا تمام تمرکز و توجه خود را معطوف به جبهه لبنان نماید

به گفته تحلیلگران مقاصد اسرائیل از این حمله هرچه که بوده، دولت را با فشار فزاینده ای روبرو می کند تا از این فرصت استفاده کرده و به حزب الله در شرایطی که در بهت و ترس است، ضربه نهایی را بزند. به گفته ساری زهوی سرهنگی بازنشسته ارتش و بنیانگذار شرکت امنیتی آلما، حزب الله بیش از پیش به عمق اسرائیل حمله کرده و برای نمونه در دو هفته گذشته به مناطقی که تخلیه نشده اند 30 حمله انجام داده است «این غیرقابل تحمل است»

منبع: واشنگتن پست

مترجم: فاطمه رادمهر

خرابکاری بی‌سابقه و چند نکته!

همه شواهد و قراین نشان می‌دهد که انفجار پیجرهای حزب الله در لبنان و سوریه یک خرابکاری گسترده بوده و موساد از قبل از تصمیم حزب الله برای تغییر سیستم‌های ارتباطی و خرید این محموله اطلاع داشته است و قبل از رسیدن پیجرهای دارای نام تجاری شرکت تایوانی «Gold Apollo» به لبنان 20 گرم ماده منفجره در آن‌ها کار گذاشته است.

وزارت اقتصاد تایوان اعلام کرده است که تغییرات در این دستگاه‌ها ترجیحا پس از صادرات آن‌ها رخ داده و هیچ گونه صادرات مستقیمی نیز به لبنان در کار نبوده است. با توجه به شرایط حساس لبنان، بعید هم هست که خود حزب الله از لبنان مستقیما درخواست خرید این محموله را داده باشد.

رئیس شرکت گلد آپولو هم گفته پیجرها را شرکت اروپایی «بی ای سی» که مجوز استفاده از نام تجاری گلد آپولو را داشته، ساخته است.

اکنون این پرسش‌ها مطرح است که آیا واقعا پیجرها در مبدا و کارخانه با همکاری شرکت تایوانی یا اروپایی دست کاری شده‌اند؟ یا این که پس از خروج از کارخانه و در مسیر این اتفاق افتاده است؟ و این که کجا؟ و در چه کشوری؟ و طرف‌های غیر اسرائیلی دخیل در این ماجرا و سوالاتی دیگر.

به هر حال، عملیات دیروز یک عملیات ترکیبی خرابکاری، نفوذی و سایبری بوده است.

اما این کل داستان نیست. رسانه آمریکایی المانیتور نوشته است که قرار بود اسرائیل این سیستم‌ها را در صورت شروع جنگی همه جانبه منفجر کند، اما آنچه باعث شد که تصمیم خود را تغییر دهد و دیروز اقدام به این کار کند، سوء ظن دو تن از نیروهای حزب الله نسبت به وجود یک شیء مشکوک در این پیجرها بوده است. اما اطلاع اسرائیل از مشکوک شدن دو نیروی حزب الله به پیجرها هم این گمانه را تقویت می‌کند که ممکن است اسرائیل در کنار مواد منفجره، ادوات شنود نیز کار گذاشته باشد که در یادداشت دیروز به آن اشاره شد.

پیجرها و جنگ گسترده

انفجار پیجرها در این سطح دست کمی از یک جنگ همه جانبه ندارد، اما شیوه تعامل اسرائیل پس از عملیات دیروز نشان می‌دهد که دستکم «فعلا» تصمیمی برای راه اندازی جنگ گسترده به معنای متعارف آن اتخاذ نکرده است. در یادداشت دیروز نیز گفته شد که عملیات گسترده نظامی که اسرائیل از برنامه‌ریزی برای آن علیه حزب الله سخن می‌گوید، به معنای جنگ همه جانبه نیست و در لب مرز این جنگ است. نوع رفتار اسرائیل از دیروز هم موید این مساله است و در واقع اگر تصمیم به جنگ فراگیر بود، متعاقب انفجار پیجرها و وارد آوردن این شوک و ضربه امنیتی نظامی و زخمی شدن تعداد زیادی از نیروهای حزب الله (یعنی خارج شدن آن‌ها از قابلیت نظامی و عملیاتی) بهترین فرصت برای راه‌اندازی یک جنگ همه جانبه بود که سریعا با بمباران‌های گسترده و فراگیر شروع شود.

اما این اتفاق نیفتاد و در آینده نزدیک هم بعید است که این تصمیم اتخاذ شود؛ مگر این که تحولات میدانی خاصی آن را تحمیل کند و این امر هم بعید نیست.

با این حال، اما به نظر می‌رسد که عملیات گسترده‌ای که اسرائیلی‌ها از آن سخن می‌گویند و انتقال ثقل نظامی به شمال عملا شروع شده است و در روزها و هفته‌های آتی حملات هوایی به احتمال زیاد شدت می‌یابد و وقوع یک حمله زمینی نیز در مرحله‌ای مشخص در آینده بعید نیست؛ اما احتمالا محدود بوده و بعید است وسیع باشد؛ بلکه عملیاتی زمینی در همان منطقه مرزی با هدف دور کردن نیروهای حزب الله خواهد بود.

اما دلیل این که اسرائیل همچنان از جنگ همه جانبه‌ای علیه حزب الله در لبنان مشابه آنچه در غزه روی می‌دهد خودداری می‌کند، به نظر می‌رسد نگرانی از توانمندی موشکی حزب الله است که احتمالا فعلا مانع آن شده است که اسرائیل ابتدا به ساکن جنگ همه جانبه‌ای به راه بیندازد. واقعیت هم این است که اگر این مانع نبود، تاکنون لبنان را با حملات هوایی سنگین شخم زده بود.

اما اسرائیل تلاش می‌کند با کمترین تلفات، کاربست موثرترین تاکتیک‌ها و شیوه‌های عملیاتی و استفاده حداکثری از مزیت‌های امنیتی خود، همان اهدافی را که در یک جنگ فراگیر تعریف می‌شود، در سطحی قابل قبول با عملیات ترکیبی گسترده نظامی و امنیتی و.. با هدف خلق معادلات بازدارنده جدید به دست آورد.

به همین علت نیز در همین عملیات گسترده در چارچوب انتقال ثقل نظامی به شمال، اگر هم دامنه آتش به شکل وسیعی تغییر کند، باز احتمالا بر همان منطقه جنوب لبنان متمرکز شود و از گسترش آن به بیروت پرهیز کند تا شهرهای بزرگ خود و در راس آنها تل آویو در دایره حملات موشکی احتمالی حزب الله قرار نگیرد و این گونه، این جنگ را با کمترین تلفات و هزینه‌ها در این سطح پیش ببرد.

البته این وضعیت هم نشانگر آن است که توازن وحشت در سطحی مشخص به دلیل آسیب جدی وارد شده به بازدارندگی طرف لبنانی مختل شده است.

به هر حال دیروز صبح نیز قبل از انفحار پیجرها گفته شد تنش نظامی میان دو طرف رو به فزونی و گستردگی و دگرگونی است.

*کانال تلگرام صابر گل عنبری