ایران طی یک سال گذشته صدها میلیون دلار برای گروه لبنانی حزبالله فرستاده است. این پولها از طریق صرافیها و برخی کسبوکارهای مستقر در دبی منتقل شدهاند. افرادی که از این موضوع آگاهاند میگویند تهران به دنبال راههای تازهای برای رساندن پول به متحدش است.
حزبالله لبنان – که از نظر آمریکا یک گروه تروریستی محسوب میشود – به شدت نیاز به پول دارد تا نیروهایش را دوباره تجهیز و سازماندهی کند و هزینههای درگیری شدید سال گذشته با اسرائیل را بپردازد. مسیرهایی که این گروه از طریق سوریه برای قاچاق پول استفاده میکرد، بعد از سقوط حکومت اسد که متحد ایران بود، دچار مشکل شد. همچنین مقامات لبنانی در جلوگیری از ورود چمدانهای پر از پول از طریق فرودگاه بیروت جدیتر شدهاند.
به خاطر محدود شدن این مسیرها، ایران و حزبالله بیش از گذشته از مسیر دبی استفاده میکنند؛ دبی سالها محل دور زدن تحریمها و پولشویی برای ایران بوده است. این موضوع را افراد مطلع، از جمله یک مقام ارشد آمریکایی، تأیید کردهاند.
در این روش، پولی که از فروش نفت به دست میآید به صرافیها، شرکتهای خصوصی، بازرگانان و واسطههای مرتبط با ایران در دبی داده میشود. آنها هم پول را از طریق سیستم حواله (حوالهداری سنتی) به لبنان میفرستند. حواله، سیستمی قدیمی است که فقط بر پایه اعتماد کار میکند: پول نزد یک فرد در دبی گذاشته میشود و همان مبلغ را یک فرد دیگر در لبنان به گیرنده تحویل میدهد. آن دو نفر بعداً حساب بین خودشان را تسویه میکنند.
به گفته دیوید شنکر، مدیر برنامه سیاستهای عربی در مؤسسه واشنگتن: «حزبالله اکنون تمرکزش را روی بازسازی گذاشته است». وی افزود: «ایران از حمایت از مهمترین نیروی نیابتیاش عقبنشینی نمیکند.»
طبق ادعای وزارت خزانهداری آمریکا، نیروی قدس ایران از ابتدای امسال بیش از یک میلیارد دلار به حزبالله منتقل کرده است و این انتقال، بیشتر از طریق شرکتهای صرافی صورت گرفته است. این وزارتخانه در اوایل نوامبر سه نفر از عاملان حزبالله را به همین دلیل تحریم کرد.
حزبالله که زمانی قدرتمندترین گروه نظامی غیردولتی جهان بود، سال گذشته در جنگی دوماهه با اسرائیل ضربه سختی خورد. اسرائیل حملات هوایی سنگینی علیه تجهیزات حزبالله انجام داد و رهبران ارشد آن را کشت. اسرائیل میگوید این حملات پاسخی به شلیک موشکهای حزبالله بود که پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس آغاز شد.
کمپین اسرائیل توان جنگی حزبالله را تضعیف کرد و بار مالی بزرگی بر دوش این گروه گذاشت. حزبالله قول داده خانههای تخریبشده در جنگ را بازسازی کند، به خانوادههای کشتهشدگان و زخمیها کمکهزینه بدهد، نیروهای جدید جذب کند و زرادخانهاش را بازسازی نماید.
با وجود گذشت یک سال از آتشبس، حزبالله همچنان با کمبود شدید منابع مالی مواجه است. حنین غدار، پژوهشگر ارشد در مؤسسه واشنگتن میگوید: «بودجه کل سالانه حزب الله قبلاً یک میلیارد دلار بود، اما بعد از جنگ نیاز این گروه خیلی بیشتر شده است.»
امارات سالها بهعنوان یک مرکز پولشویی شناخته میشد و در سال ۲۰۲۲ در فهرست خاکستری FATF قرار گرفت؛ چون به اندازه کافی با پولشویی و تأمین مالی تروریسم مقابله نکرده بود. دو سال بعد، این نهاد، امارات را از فهرست خارج کرد و گفت پیشرفتهای جدی داشته، هرچند برخی گروههای ضدفساد معتقدند این کشور هنوز جای کار دارد.
مقام آمریکایی افزود که آمریکا نگران انتقال پول به حزبالله از طریق ترکیه و عراق نیز هست.
جان هرلی، معاون وزیر خزانهداری آمریکا در حوزه مقابله با تأمین مالی تروریسم، در سفر اخیرش به امارات، ترکیه و لبنان درباره مقابله با پولشویی ایران گفتوگو کرده است.
طبق توافق آتشبس جنگ اسرائیل و حزبالله، لبنان باید ورودیهای کشور را کنترل کند و جلوی ورود سلاح به گروههای غیردولتی، بهخصوص حزبالله، را بگیرد. لبنان اقداماتی مانند ممنوعیت پرواز مستقیم از ایران و افزایش بازرسی در فرودگاه و بنادر انجام داده است.
با سختتر شدن کنترلها، ایران تعداد بیشتری مسافر را با مقادیر کم پول یا جواهرات میفرستد؛ چیزهایی که نیازی به اعلام ندارند و راحتتر پنهان میشوند.
این بازی ادامهدار میان ایران و نهادهای امنیتی نشاندهنده دشواری تلاش برای جلوگیری از بازسازی حزبالله است؛ گروهی که ریشه عمیقی در ساختار سیاسی و اجتماعی لبنان دارد و یکی از ابزارهای اصلی قدرت ایران در منطقه به شمار می رود.
حزبالله همچنین شبکههای مستقل درآمدزایی دارد؛ از جمله در غرب آفریقا و آمریکای جنوبی، که در تجارت مواد مخدر، الماس و خدمات پولشویی فعالیت می کند.
در اوایل ماه جاری، آمریکا با طرح دولت لبنان برای پرداخت غرامت به افرادی که در حمله «پیجر» اسرائیل در سال گذشته آسیب دیده بودند، مخالفت کرد. نخستوزیر لبنان، نواف سلام، بعدها این تصمیم را تغییر داد. سخنگوی او گفت که افراد زیادی که درخواست داده بودند، شرایط لازم برای دریافت این کمک را نداشتند.
آمریکا همچنین خواستار تعطیلی «قرضالحسنه» است؛ مؤسسه مالی اصلی حزبالله که در دهه ۱۹۸۰ تأسیس شد و خدمات مالی مانند وام و دستگاههای ATM ارائه میدهد. این مؤسسه در ظاهر یک خیریه است و خارج از نظارت بانک مرکزی لبنان فعالیت میکند.
طبق توافق آتشبس، لبنان باید ابتدا حزبالله را در جنوب خلع سلاح کند و سپس در سراسر کشور این روند را ادامه دهد.
اما حزبالله میگوید که برای دفاع از حاکمیت لبنان به سلاحهایش نیاز دارد. ناتوانی ارتش ضعیف لبنان در خلع سلاح حزبالله نیز تنشها با آمریکا و اسرائیل را افزایش داده است.
درج این مقاله به این معنی تأیید اظهارات مطرح شده نبوده و صرفا به منظور آشنایی خوانندگان با نظرات مختلف صورت گرفته است
نظر شما