پاره ای از اسرائیلی‌های ارتدکس، به مرور از شیوه قوانین سخت و متعصبانه این شاخه از یهودیت به تنگ آمده و از جامعه ای که در آن هستند خارج می شوند؛ اما پس از این جدایی و در شرایطی که از ابتدایی ترین آموزشی محروم بوده اند، خود را در مواجهه با دنیای جدید ناتوان دیده، هیچگونه چشم‌انداز شغلی مناسبی پیش رو ندارند و برای حل مشکلات خود از هیچ حمایت روانشناختی ای برخوردار نیستند.
این معضل زمانی توجه رسانه های اسراییل را به خود جلب کرد که در 24 نوامبر، دو پسر 19 و 25 ساله از یک خانواده‌ی مشهور و اصیل ارتدکس یهودی در بیت المقدس، از مذهب خود خروج کرده و پس از مدتی در یک آپارتمان به زندگی خود پایان دادند. با این وجود، با یک جستجوی سریع و ساده در Google متوجه خواهید شد که تراژدی‌هایی از این دست، چندان هم نادر نیستند. در زمستان سال 2014 ، دو جوان دیگر پس از ترك آئین ارتدكس، دست به خودکشی زدند. یکی از اعضای سابق جامعه Ger Hasidic کتابی نگاشته و در آن به توصیف دشواری‌های وحشتناکی که افراد پس از کنار گذاشتن مذهب ارتدکس با آن روبرو می‌شوند و بهای سنگینی که در ازای این خروج می دهند، پرداخته است.
جدا شدن از جامعه ارتدکس‌ها، کار چندان آسانی نیست؛ برای بسیاری از افراد دشوار است که جامعه‌ای را که در آن بزرگ شده‌اند ترک کنند، به خصوص وقتی که براساس ایدئولوژی آن جامعه، پرورش یافته باشند. این اقدام آنان، نه تنها پیامدی نظیر بیگانه‌شدن با دوستان قدیمی و خانواده‌شان را در پی دارد، بلکه سازگاری با دنیای سکولار نیز به خودی خود، چالش برانگیز است. در بسیاری از موارد، تنهایی و انزوایی که ارتدکس های سابق با آن روبرو می شوند، غیرقابل تحمل است و آدمی را به نقطه شکست می‌رساند. مطالعه ای که در ژانویه سال 2014 توسط سازمان BiShvil HaChaim که به خانواده هایی که عزیزان خود رادر اثر خودکشی از دست داده‌اند کمک می‌کند منتشر شد، حاکی از آن است که حدود 40٪ از افرادی که مذهب ارتدکس را ترک کرده‌اند، تمایل به خودکشی دارند.
در وب سایت هیلل زیر تیتر مقاله‌ی «حق انتخاب» می‌خوانیم: «افرادی که [دنیای مذهبی] را ترک می‌کنند، برای دوست‌یابی و ایجاد اجتماعی برای خود، می‌بایست خود را همرنگ جماعت سازند؛ چرا که دنیای مدرن از آنها با گرمی استقبال نمی‌کند وبه هیچ عنوان از آن افراد که از خانه و خانواده‌هاشان طرد شده‌اند، حمایت نمی‌نماید. آنها که به امید بهتر شدن زندگی و رهایی از احساس بدی که بدلیل ضوابط سختگیرانه مذهب ارتدکس به آن دچار شده اند، این مذهب را ترک گفته‌اند، حتی اگر از قبل، دشواری پیش روی را پیش‌بینی کرده باشند، رفته‌رفته احساس تنهایی و غربت می‌کنند، نسبت به رنج‌هایی که خانواده‌هایشان متحمل شده‌اند، احساس گناه می کنند و از این که اقدام آنان، شانس یافتن شریک خوب برای ازدواج را از خواهر و برادرشان گرفته است، عذاب وجدان دارند. طبق آمار یوتزیم لشینیی حدود 1900 زن و مرد ارتدکس هر ساله پای در این مسیر نهاده و مذهب خویش را ترک می‌کنند.»
شخصی با نام مستعار سارا در گفتگو با المانیتور اظهار داشت: «من از اوان جوانی به جامعه ارتدکس تعلق خاطر نداشتم. اما با ترک مذهب خویش، نه تنها ایمان خودم که ایمان جماعتی را زیر سؤال بردم. پس از آن رنج بسیار کشیدم، زیرا نه تنها نمی توانستم همرنگ جماعت باشم، که با ترس های بسیاری روبرو شدم، ترس از اینکه با ترک مذهب، چه اتفاقی برای من خواهد افتاد؟ چه اتفاقی برای خانواده‌ام خواهد افتاد که باید وضعیت مرا ببینند و شاهد از دست رفتن ثمره عمر خود باشند؟»
سارا که در اورشلیم به دنیا آمده، اکنون در مرکز اسرائیل مشغول به کار و تحصیل است. او سال 2015 به دلیل بی توجهی مکتب ارتدکس به دروسی نظیر ریاضیات و زبان انگلیسی در تدوین برنامه درسی، به دولت شکایت کرد؛ اما دادگاه این شکایت را رد نمود. سارا معتقد است که دولت باید برای اصلاح سبک زندگی ارتدکس ها اقدام کرده و به افرادی مثل او کمک کند تا با شیوه جدید زندگی سازگار شوند. به گفته وی «دولت علیرغم اظهار مسرت نسبت به خروج از مذهب ارتدکس، از هرگونه حمایت و احساس مسئولیت در قبال این قشر از جامعه، شانه خالی می‌کند.»
یاسر هس، مؤسس و مدیر عامل اجرایی هیلل نیز می گوید افرادی که آنقدر شهامت دارند که از مذهب خود خارج شوند، بالطبع در تحصیلات و اشتغال نیز می توانند بسیار موفق عمل کنند و دولت باید این مسئله را درک کند. وی اضافه می کند که با ایفای نقش احزاب ارتدکس در دولت های ائتلافیِ چند سال اخیرِ اسراییل و عملکرد نامطلوب آنان در عرصه سیاسی، خروج از مذهب ارتدکس نیز شدت گرفته است. آقای هس خاطر نشان می سازد «در حالی که تعداد افراد خارج شده از مذهب ارتدکس که برای دریافت کمک به ما مراجعه می کنند به طور مداوم در حال افزایش است، دولت هیچ کمکی به ما نمی کند و تمام هزینه‌های ما از طرف بخش خصوصی تأمین می‌شود. در حال حاضر، بودجه‌ی ما 11 میلیون شِکِل[1] در سال [3 میلیون دلار] است، در حالی که ما برای ارائه‌ی حمایت‌های لازم از افراد، حداقل به 20-25 میلیون شکل[5-7 میلیون دلار] دیگر نیاز داریم.
میخایل روزین عضو سابق کنست از حزب میرتس، اظهارات هس را تأیید می کند. وی زمانی که عضو کنست بود، سعی کرد تا قانونی را برای تأمین کمک‌های مالی دولت به افرادی که دین خود را ترک کرده بودند به تصویب مجلس برساند. اما تلاشهای وی با مخالفت نمایندگان احزاب ارتدکس، در کمیته‌ی وزرای قانونگذار مواجه شد. آقای روزین در گفتگو با خبرگزاری المانیتور اظهار داشت: «افرادی که جامعه‌ی ارتدکس را ترک می‌کنند، با مشکلات عدیده‌ای مواجه می شوند. آنها برای وفق دادن خود با جامعه‌ی جدید و غلبه بر احساس دردناک انزوا و تنهایی به کمک نیاز دارند. آنها از مهارت‌های لازم برای زندگی برخوردار نیستند، گویی به بلوغ اجتماعی لازم نرسیده‌اند و فاقد ابزاری هستند که به آنها امکان موفقیت بدهد. در حالی که دولت، رسماً در قبال آنها مسئول است، اما از این مسئولیت، شانه خالی می‌كند. دولت برای کمک به اعضای جامعه‌ی ارتدکس، به انواع مختلف سرمایه‌گذاری می‌کند، اما از آنجا که این افراد، دیگر ذیل جامعه ارتدکس قرار ندارند، گویی واجد شرایط لازم برای برخورداری از حقوق شهروندی نیستند.»
خاخام جولیا وینشتین از جنبش اصلاحات به المانیتور گفت: «افرادی که زندگی ارتدکس را ترک می‌کنند، اغلب به حمایت روانی نیاز دارند. آنان پس از ارتداد درمی‌یابند همین مردمی که آنان را شیدای ترک مذهب کردند، هیچ حمایتی از آنها نمی‌کنند. کسانی که از مذهب ارتدکس خارج می شوند با تفاسیر سختگیرانه ارتدکس ها از دین مخالفند و می بینند که این منهج نیازهای آنها را برآورده نمی‌کند، اما نمی‌خواهند کاملاً از یهودیت خارج شوند. لذا اقشار محافظه کار می‌توانند با جمع آوری پول برای آنها و ارائه پشتیبانی‌های لازم، به آنان کمک کنند.»
هم اکنون دو مرکز در تل آویو و اورشلیم هست که افراد خارج از شده از جامعه ارتدکس را حمایت عاطفی کرده و کارگاههای آموزشی برایشان برگزار می کنند. سال 2019 ، وزارت کار و رفاه 750،000 شِکِل به این مرکز تخصیص داد، اما این مبلغ در مقایسه با میلیون ها شِکِلی که هر ساله برای جذب جوانان به مذهب صرف می شود بسیار ناچیز است.
بسیاری از کسانی که جامعه ارتدکس را ترک می‌کنند، از نزدیک شدن به گروههایی که به آنها کمک می‌کنند، بیم دارند؛ چرا که افکار آنها هنوز متاثر از آموزه ها و سخنان منفی ای است که در جامعه ارتدکس در مورد آن گروهها گفته می شود.
در خاتمه لازم به ذکر است تلاشهای سازمان‌های مختلف در حمایت از افرادی که مذهب ارتدکس را ترک می کنند، قابل ستایش است. اما این وظیفه‌ی دولت اسرائیل است که با اختصاص بودجه مناسب، حمایت خود را از افرادی که از مذهب ارتدکس خارج می‌شوند، افزایش دهد.
مترجم: ط. مکارمی
*منبع: المانیتور
نظر شما