الگوپذيرى از سیره پيامبر اسلام صلى ‏الله ‏عليه ‏و‏آله

تأسيس مسجد و حسينيه

در تمام بلاد اسلامى مساجد و حسينيه ‏ها كم نشاط شده است كه بايد به جنب و جوش و تحرك ‏شان وا داشت و بر فعاليت آن‏ها افزود.

يك پرسش مهم اين است كه چرا در اغلب حسينيه ‏ها و مساجد نماز جماعت خوانده نمى ‏شود؟ بايد توجه داشته باشيم كه امام حسين عليه ‏السلام در روز عاشورا نماز را فرادا نخواندند، بلكه به جماعت برپانمودند. امام حسين با اين كار خود مى‏ خواستند اهميت نماز جماعت را به ما نشان دهند.

اولين كارى كه حضرت رسول اكرم در سال اول هجرت‏ خود به مدينه انجام دادند تشكيل نماز جماعت، حتى براى زنان بود. همچنين مساجد متعددى تأسيس كردند، چنان‏كه در منابع تاريخى نقل شده، آن حضرت در مدينه 47 مسجد تأسيس كردند كه اولين آنان مسجد قبا بود.

تأسيس كتابخانه در مساجد و حسينيه ‏ها

شايد اين پرسش به ذهن خطور كند كه پيامبر صلى ‏الله‏ تبليغاتشان را چگونه شروع كردند؟ پاسخ اين است كه پيامبر مسجدالنبى را مركز تعليم و تعلم قرار دادند و در مساجد شور و نشاط به وجود آوردند، به گونه‏ اى كه از صبح تا شب، رفت و آمد مردم به مساجد قطع نمى ‏شد و تبليغات پيامبر از طريق مساجد انجام مى ‏گرفت.

مشورت

آياتى در قرآن و رواياتى در كتب اخبار وجود دارد مبنى بر اين كه كارهايتان را با مشورت انجام دهيد، خواه كارهاى فردى باشد، خواه اجتماعى و گروهى.

يكى از علل اساسى چيرگى استعمارگران بر مسلمانان اين است كه اتحاد و مشورت از بين مسلمانان رخت بربسته و جاى خود را به خود محورى و خودكامگى داده است. از جمله مى ‏توان به اين نمونه اشاره كرد كه وقتى دولت بعث عراق سه ميليون شيعه را از خانه و كاشانه خود بيرون راند، اگر مسلمانان و شيعيان با يكديگر اتحاد و مشورت داشته، عليه اين اقدام حاكمان عراق قيام مى ‏كردند هرگز استعمار موفق به انجام چنين كارى نمى‏ شد.

نكته قابل توجه اين است كه پيشروى مسلمانان صدر اسلام در گرو اتحادشان زير يك پرچم بود و همسو حركت مى‏ كردند و بر اثر اين اتحاد توانستند پس از چند سال لشكرى چهارهزار نفره به سوى مصر روانه كرده، آنجا را فتح كنند. مصر در آن روزگار منطقه‏ اى بسيار بزرگ و از ممالك امپراتورى روم بزرگ به شمار مى ‏رفت و مقوقس بر آن فرمانروايى مى ‏كرد.

هنگامى كه مقوقس از يورش مسلمانان آگاهى يافت، چند تن را مأمور كرد تا از نزديك ويژگى ‏ها و روحيات مسلمانان را برررسى كنند و نتيجه را به او اطلاع دهند.
آنان مأموريتشان را انجام دادند و نزد مقوقس بازگشتند و به او گفتند: اين لشكر داراى چند صفت است: اول اين كه روزى پنج يا سه بار دست و صورتشان را به ترتيب خاصى شستشو مى ‏دهند و پس از آن اعمال خاصى (نماز) را براى خدا به ‏جا مى ‏آورند.

ديگر اين‏كه هيچ اعتنايى به زندگانى مادى و تجملات آن ندارند و در خوردن و خوابيدن سخت‏ گير نيستند، هرچه باشد مى ‏خورند و بر هر چيزى كه فراهم باشد مى ‏خوابند. مطلب ديگر ـ كه محل شاهد ماست ـ اين كه همه با هم برادر و دوست هستند ودر تمام كارها با يكديگر مشورت مى ‏كنند، لذا هرچه خواستيم بدانيم كدام يك از آن ‏ها امير و كدام يك مأمور است موفق نشديم.

مقوقس گفت: آنان با داشتن اين سه صفت حتما بر ما غالب خواهند شد.

بر آوردن نياز مردم

بسيارى از مردم جامعه نيازمندند. اما چه كسى بايد نيازهاى مادى آنان را برآورده كند؟ آيا غير از مسلمانان متمكن كسانى ديگر از عهده اين كار بر مى ‏آيند و تن به چنين مسئوليتى مى ‏دهند؟

در روايت است كه پيامبر اكرم فرمودند: اگر شخصى در شهر و قريه ‏اى سر بى ‏شام بر بالش نهد، خدا رحمت گسترده خود را از اهل آن ديار قطع خواهد كرد.

روزى حضرت رسول اكرم براى خواندن نماز جماعت به مسجد نيامدند و پس از آن كه مسلمانان جوياى احوال ايشان شدند، روشن شد كه حضرت در خانه مانده‏ اند، بدين علت كه شخصى از حضرت لباس خواسته و ايشان تنها لباس خود را به سائل داده بودند و لباسى نداشتند كه بپوشند و به مسجد بروند.

در روايت دارد كه امام حسن مجتبى عليه ‏السلام در دوران عمر خود سه بار تمام اموالشان را ميان فقرا و حاجتمندان تقسيم كردند. مسلّم اين‏كه ما مسلمانان نيز بايد از ایشان درس زندگى بياموزيم و تا اندازه ممكن به مشكل مردم بيچاره و حاجتمند برسيم و در صدد برطرف كردن آن باشيم.

كمك اميرمؤمنان عليه‏ السلام به نیازمندان

بعضى از مورخان نوشته ‏اند: دامنه حكومت على بن ابى‏ طالب تا داغستان شوروى را در بر مى‏ گرفت و هزار والى (استاندار) حكومت ایشان را اداره مى ‏كردند، اما در عين حال راوى مى ‏گويد: «شب بسيار سردى در حيره (شهرى نزديك كوفه) مشاهده كردم آن حضرت لباسى از جنس پنبه به خود پيچيده و از سرما مى ‏لرزند. عرض كردم: آقا، بيت المال با آن دارايى و موجودى در دست شماست، چرا براى خودتان لباسى گرم تهيه نمى ‏كنيد؟ حضرت فرمودند:

« به خدا قسم اگر من از [ميان] شما بروم و افزون بر تن ‏پوش، لوازم شخصى و استرم را با خود ببرم [بدانيد] كه حتما خائنم و اين لباس [كه از مدينه آورده ‏ام] بافته همسرم است».

خداى متعال در مورد اين امام بزرگوار و خانواده ‏اش به جهت اطعام سه نفر اسير، يتيم و مسكين سوره هل اتى را نازل كرد.

با داشتن چنين الگويى آيا مسلمانان توانسته ‏اند براى خدا كارى انجام دهند و حوائج مردم را برطرف كنند؟

تقوا پيشگى

خداى متعال مى ‏فرمايد:

«وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَــلِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهَـدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ»؛ و بگو: [هر كارى مى‏ خواهيد] بكنيد كه به زودى خدا و پيامبر او و مؤمنان در كردار شما خواهند نگريست، و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار باز گردانده مى ‏شويد، پس شما را به آنچه انجام مى ‏داديد آگاه خواهد كرد.

انسان هيچ وقت نبايد گرد معصيت برود و اگر خداى ناكرده معصيتى واقع شود دروازه توبه بر روى تمام گناهكاران باز است. امام سجاد عليه ‏السلام به درگاه خدا عرض مى ‏كنند:

[بار الها،] از تو يارى مى ‏جويم... در برابر گناهانى كه لذت ‏هايش پشت كرده و سپرى شده است و تبعاتش مانده و گردن ‏گير شده است.

بنا به نقل برخى از مفسران، آخرين آيه ‏اى كه بر پيامبر صلى ‏الله‏ نازل شده اين است:

«وَاتَّقُوا يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَ هُمْ لاَ يُظْـلَمُونَ»؛ و بترسيد از روزى كه در آن به سوى خدا بازگردانده مى ‏شويد، سپس به هركسى [پاداشِ] آنچه به دست آورده، تمام داده شود و آنان مورد ستم قرار نمى ‏گيرند.

برگرفته از کتاب از چشمه سار معرفت، نوشته آیت الله سید محمد شیرازی