بررسی این مسئله در کنار پشت کردن روسیه به ایران در سوریه و استفاده امارات از جاسوسان امریکایی برای مقابله با مخالفان داخلی و خارجی از دیگر خبرهایی است که در ادامه بدان می پردازیم:
روابط ایران و اروپا به کدام سو می رود؟
روز پنجشنبه وزیران خارجه آلمان، انگلیس و فرانسه در نشست خبری مشترک در بخارست پایتخت رومانی ثبت سازوکار مالی ویژه اروپا برای ایران را به صورت رسمی اعلام کردند.
این سازوکار که از تجارت مشروع اروپا با ایران حمایت می کند، در ابتدا بر بخش های بسیار ضروری برای مردم ایران مثل دارو، دستگاه های پزشکی و کالاهای کشاورزی-غذایی تمرکز دارد.
از سرگیری تحریم‌های آمریکا علیه ایران باعث خودداری بسیاری از شرکت‌های عمده از جمله شرکت‌های اروپایی از ادامه دادوستد با ایران شده است. این شرکت‌ها نگران آن هستند که در صورت نادیده گرفتن قوانین تحریم آمریکا، با تحریم‌های ثانویه ایالات متحده مواجه شوند
به عقیده کارشناسان، حتی اگر اجرای این سازوکار ویژه مالی با تاخیر مواجه نشود، در بهترین حالت ممکن هم نه ظرفیتی برای اطمینان بخشی به شرکت‌های بزرگ اروپایی و یا مؤسسات تجاری و مالی فعال در بازار آمریکا دارد و نه انگیزه‌ای در آنان برای پذیرش ریسک‌های مربوطه ایجاد می‌کند.
برخی منتقدان سازوکار جدید مالی گفته‌اند که در نهایت، عملکرد این نظام صرفا از حد برنامه نفت در برابر غذا فراتر نخواهد رفت زیرا ایالات متحده تاکید داشته که تجارت اقلام بشردوستانه شامل غذا، دارو و کالاهای کشاورزی مشمول تحریم این کشور نیست. در چنین صورتی، صادرکنندگان این اقلام می‌توانند از سازوکار جدید برای انتقال عواید نفتی از کشورهای عمده واردکننده جهت پرداخت بهای اقلام مجاز صادراتی به ایران استفاده کنند.
در بیانیه مشترک سه کشور اروپایی همچنین آمده است در رابطه با مقابله با پولشویی، مبارزه با تامین مالی تروریسم و انطباق با تحریم های اتحادیه اروپا و سازمان ملل، این سازوکار تحت بالاترین معیارهای بین المللی عمل خواهد کرد. در این راستا، سه کشور اروپایی از ایران انتظار دارند همه عناصر برنامه اقدام اف.ای.تی .اف خود را سریعا اجرا کند.
این خواست اروپا درحالی مطرح می شود که طولانی شدن روند تصویب کنوانسیون پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت و قوانین ضدپولشویی، همچنین انتشار اخباری مبنی بر از سر گیری غنی‌سازی اورانیوم و برنامه موشکی، آینده کشور را با یک چالش استراتژیک روبرو کرده است.
آخرین نشست مجمع که روز ششم بهمن برگزار شد، نتیجه‌ای در بر نداشت و تصمیم‌گیری به جلسه آتی موکول شد. این در حالی است که گروه ویژه اقدام مالی پالرمو در نظر دارد تا نهایتاً پایان بهمن ماه در خصوص اقدامات ایران در این زمینه تصمیم‌گیری کند. تصمیمی که می‌تواند تأثیری دو سویه بر مناسبات مالی بین‌المللی با ایران بگذارد.
پیوستن به کنوانسیون پالرمو مقدمه ای برای سرعت یافتن روند اقدامات مالی اروپا به نفع ایران در مقابل تحریم های یک جانبه آمریکا است. در شرایطی که اروپا خود را مهیای گشایش یک کانال مراودات مالی با ایران در راستای حفظ برجام کرده است؛ خارج شدن ایران از فهرست سیاه گروه اقدام مالی یک بزنگاه مهم در مسیر حفظ برجام است.
اما در این میان از سازمان انرژی اتمی ایران اخبار دیگری می‌رسد. گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی ایران حاکی است که کارخانه تولید UF6 در مجتمع UCF اصفهان پس از توافق برجام و واردات مقدار زیاد کیک زرد و نیز افزایش تولید کیک زرد در داخل کشور، در حال راه‌اندازی مجدد است.
در همین حال علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز به صدا و سیما گفت اگر ایران از برجام خارج شود ظرف ۴ روز سازمان انرژی اتمی قادر به غنی‌سازی اورانیوم در حجم ۲۰ درصد خواهد بود.
پخش شایعه خروج احتمالی ایران از برجام همچین برنامه فرستادن ماهواره به فضا، علی‌رغم هشدارهای غرب و تهدید مستقیم اسرائیل از سوی فرماندهان سپاه، از ابزارهای ایجاد نگرانی در اعضای اتحادیه اروپا است.
چندی پیش فرانسه ایران را تهدید کرد که اگر بر سر برنامه موشکی خویش با اروپا وارد مذاکره نشود؛ تحریم‌های تازه‌ای وضع خواهد کرد. در عوض یکی از مقامات سپاه پاسداران نیز اروپا را تهدید کرد که اگر اروپا بخواهد ایران را به خاطر برنامه موشکی خویش تحت فشار قرار دهد؛ ایران ممکن است برد موشک‌های خویش را افزایش دهد. وزارت خارجه ایران نیز هشدار فرانسه را در این زمینه سرزنش کرد و گفت در صورت پافشاری پاریس در روابط خویش تجدید نظر خواهد کرد.
بنابراین اکنون معادله اروپا و ایران شامل متغیرهایی چون حفظ برجام، مهار برنامه موشکی ایران، کاهش نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی و توقف تروریسم در اروپا است. این معادله پیچیدگی خاصی دارد و پیدا کردن منطقه مشترک در میان حوزه‌های اختلاف با هدف تنش‌زدایی اگر ناممکن نباشد، بسیار دشوار است.
اخیرا اتحادیه اروپا ناخشنودی عمیقش از طرح و اجرای برنامه‌های ترور مخالفان جمهوری اسلامی در دانمارک و هلند را رسما به اطلاع تهران رسانده و حتی اتهام گسترش فعالیت‌های جاسوسی نیز به جمهوری اسلامی زده است به نحوی که برخی دلیل اصلی منع فعالیت‌های خط هواپیمایی ماهان را به این موضوع مرتبط می دانند.
روز دوشنبه ۸ بهمن آژانس امنیت شبکه و اطلاعات اتحادیه اروپا (انیسا) اعلام کرد که با وخیم‌تر شدن رابطه قدرت‌های اروپایی و ایران، این کشور احتمالاً فعالیت‌های جاسوسی سایبری خود را گسترش داده است و سازمان اطلاعات داخلی آلمان (BfV) در تابستان گذشته در گزارش سالانه خود اعلام کرد که از سال ۲۰۱۴ به بعد تعداد حملات سایبری از ایران به تدریح افزایش یافته و از سال ۲۰۱۷ به این سو مؤسسات آلمانی هم هدف این حملات قرار گرفته‌اند.
با این تفاصیل به نظر می رسد که اروپا به همان جایی رسیده که ارزیابی‌های دولت ترامپ و جریان سیاسی مدافع سخت‌گیری بر جمهوری اسلامی از آنجا شروع شد. مطابق این ارزیابی برجام و دادن امتیازاتی برای عادی‌سازی مناسبات با جمهوری اسلامی منجر به تغییر رفتار در سیاست خارجی تقابلی با نظم موجود نشده است. اکنون دول اروپایی انتظار دارند کمک آنها به جمهوری اسلامی در دور زدن تحریم‌های یکجانبه آمریکا با نرمش در حوزه‌های موشکی و منطقه‌ای مواجه شود و از همه مهم‌تر جمهوری اسلامی اقدامات تحرک‌آمیز در داخل خاک اروپا انجام ندهد.
درگیری نیروهای وابسته به ایران و روسیه در سوریه
وبسایت مجله آلمانی اشپیگل روز جمعه، ۵ بهمن گزارشی از کریستف رویتر، کارشناس و گزارشگر این هفته‌نامه در منطقه خاورمیانه منتشر کرد. این گزارشگر می‌نویسد که به یک مکالمه بی‌سیمی لشکر چهارم ارتش سوریه دست‌یافته که حاکی از درگیری مسلحانه میان نظامیان ایرانی و روسی در روستای الغاب در استان حمای سوریه است.
به گفته کریستف رویتر، نیروهای دو کشور پشتیبان بشار اسد در شامگاه ۱۹ ژانویه با تانک و خمپاره‌انداز و مسلسل‌های سنگین به جان یکدیگر افتادند.
از قرار معلوم، زورآزمایی ایران و روسیه در سوریه در راستای کنترل مناطقی از استان حما واقع در شمال غربی سوریه صورت گرفته است.
در گزارش اشپیگل آمده است که برای این منظور، ایران لشکر چهارم سوریه را به این منطقه فرستاده و در هفته‌های گذشته شماری از روستاها را به کنترل خود درآورده است. لشکر چهارم توسط ماهر اسد، برادر رئیس جمهوری سوریه فرماندهی می‌شود اما عملا از نظامیان ایرانی دستور می‌گیرد.
روسیه نیز خواهان تسلط یافتن بر همان مناطق است و در این راستا برای لشکر پنجم سوریه که توسط ژنرال سهیل الحسن رهبری می‌شود و در استان حما حضور دارد، تجهیزات و نیروهای پشتیبانی فرستاده است.
این گزارش می‌نویسد: «معلوم نیست که بشار اسد چه می‌خواهد؛ اما خواست او هرچه باشد، نقش مهمی بازی نمی‌کند.»
در ادامه آمده است: «بامداد ۱۹ ژانویه دو طرف به‌سوی یکدیگر آتش گشودند. لشکر سوری-روسی به‌سرعت برتری خود بر لشکر سوری-ایرانی را به نمایش گذاشت و تا شامگاه همان روز روستاهای منطقه را یکی پس از دیگری فتح کرد. از آن پس آرامشی نسبی در منطقه حاکم است و نیروهای لشکرهای چهارم و پنچم هر از گاهی با جنگ‌افزارهای سبک با یکدیگر درگیر می‌شوند. گفته می‌شود شمار قربانیان دو طرف میان ده‌ها نفر تا ۲۰۰ نفر بوده است».
کریستف رویتر می‌نویسد که هیچکدام از دو طرف مایل نیست، این تنش نظامی را علنی کند و به همین دلیل خبر درگیری‌های مسلحانه به مرور توسط شاهدان عینی، بستگان نیروهای درگیر و شورشیانی که در ادلب مستقر هستند و مکالمه‌های بی‌سیمی منطقه را شنود می‌کنند، منتشر شده است.
گرچه گزارش این درگیری تنها در مجله اشپیگل مورد اشاره قرار گرفته اما از طرف هیچکدام از کشورهای ایران و روسیه تکذیب نشده است.
در گزارش اشپیگل به اظهارات بهروز بنیادی، نماینده کاشمر در مجلس شورای اسلامی نیز اشاره شده است. بنیادی در تیرماه سال جاری گفته بود: «دور نیست که اسد و پوتین ما را در راه منافع خود و نتانیاهو و دونالد ترامپ قربانی کنند».
این نماینده مجلس در نطق پیش از دستور خود تصریح کرده بود که «امروز بشار اسد با تمام وقاحت وزنه هم‌نوایی خود با پوتین را سنگین‌تر کرده است».
نماینده کاشمر در مجلس، همچنین این پرسش را مطرح کرده بود که «چرا باید به جای اولویت هزینه‌کرد در مسیر منافع ملی و ریشه‌کنی فقر و بیکاری و گرسنگی، ثروت ملی را بدون کسب منافع اقتصادی ثانویه در سایر نقاط جهان به راحتی هزینه نماییم؟».
روز پنجشنبه ۴ بهمن نیز حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مصاحبه با ایرنا از روسیه انتقاد کرد. به اعتقاد او، ارتش روسیه در زمان حمله‌های اسرائیل به مواضع ایران در سوریه، سامانه پدافند هوایی اس ۳۰۰ خود را غیرفعال کرده است.
او گفت که اگر سامانه اس ۳۰۰ روس‌ها به‌درستی عمل کند، اسرائیل نمی‌تواند به راحتی حمله‌های هوایی را در خاک سوریه انجام دهد.
اسرائیل در ماه‌ها و هفته‌های گذشته حمله موشکی به اهدافی که گفته می‌شود متعلق به نیروهای قدس، واحد برون مرزی سپاه پاسداران و شیعیان مورد حمایت ایران، از جمله حزب‌الله لبنان، هستند را افزایش داده است.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل که از آغاز دور جدید حمله‌های نیروی هوایی این کشور به سوریه، بارها به مسکو سفر و با ولادیمیر پوتین تلفنی گفت‌گو کرده، بر وجود هماهنگی کامل میان مسکو و تل‌آویو در مورد این عملیات تاکید کرد.
آناتولی ویکتوراف، سفیر مسکو در تل‌آویو، نیز هفته گذشته گفت که این هماهنگی برای تامین امنیت نیروهای روسی مستقر در سوریه حیاتی است و نیروهای نظامی دو کشور برای این منظور با یکدیگر در ارتباط هستند.
بسیاری این رفتار روسیه را در راستای توافق این کشور با اسراییل بر سر خروج ایران از سوریه ارزیابی می کنند. در نوامبر سال گذشته رسانه‌های غربی گزارش دادند که مسکو به آمریکا پیشنهاد کرده است که بخشی از تحریم‌ها علیه ایران در ازای خروج نیروها و مستشاران ایرانی از سوریه لغو شود. دمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه در پاسخ به پرسش خبرنگاری در این باره گفت، گزارش‌‌های منتشره در رسانه‌های غربی را تفسیر نمی‌کند.
چندی پیش هم معاون وزیر خارجه روسیه در مصاحبه با سی ان ان گفت: مسکو اهمیت تدابیری که امنیت اسرائیل را در بالاترین سطح تامین می‌کند دست‌کم نمی‌گیرد و همه طرف‌های درگیر در منطقه از جمله ایرانی‌ها، ترک‌ها و سوری‌ها این را به خوبی می‌دانند. او تضمین امنیت اسرائیل را یکی از اولویت‌های اصلی روسیه عنوان کرد.
وی افزود: متحد دانستن روسیه و ایران در سوریه حرف دقیقی نیست و مسکو و تهران فقط در این کشور با یکدیگر همکاری می‌کنند.
جاسوسان آمریکایی در امارات چه می‌کنند؟
تیمی از جاسوسان و هکرهای آمریکایی در قالب پروژه ای به نام «ریون» در امارات متحده عربی مشغول فعالیت هستند، اما برخی از آنها تاکنون به همکاری خود پایان داده‌اند.
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه ۱۰ بهمن با انتشار گزارشی ویژه در این زمینه نوشت این گروه شامل بیش از ۱۲ مأمور مخفی پیشین آمریکا بوده که دولت ابوظبی آنها را برای فعالیت در این کشور استخدام کرده است. این افراد مأموریت داشته‌اند تا برای رصد کردن تحرکات کشورهای دیگر منطقه، کنشگران حقوق بشر و منتقدان داخلی به مسئولان امارات کمک کنند.
لوری استرود که تاکنون در این گروه به کار جاسوسی و رصد اطلاعات سایبری مشغول بوده به رویترز گفته است که دو هفته پس از ترک سمت قبلی خود یعنی تحلیل‌گر اطلاعاتی آژانس امنیت ملی آمریکا در سال ۲۰۱۴ در امارات متحده عربی به عنوان هکر مشغول به کار شده است. او تاکنون به همراه تیم جاسوسی آمریکایی خود در ابوظبی در یک ساختمان مجلل که «ویلا» نامیده می‌شود اما در واقع تغییر کاربری داده، مشغول انجام فعالیت‌های جاسوسی خود بوده است. آنها از چند دهه تجربه حرفه‌ای خود برای شنود تلفنی و دستبرد به اطلاعات رایانه‌ای استفاده می‌کرده‌اند.
خانم استرود از طریق یک شرکت خدمات امنیت سایبری در مریلند آمریکا به امارات معرفی شده بود تا خدماتی از قبیل عملیات هک و جاسوسی سایبری را در این کشور انجام دهد. او در مدت سه سال خدمات بسیار ارزشمندی را در این سمت برای دولت امارات انجام می‌دهد. اما در سال ۲۰۱۶ مقام‌های ابوظبی تصمیم گرفتند تا از خدمات «پروژه ریون» در قالب یک شرکت اماراتی به نام «دارک‌‌متر» (DarkMatter) استفاده کنند.
اندکی بعد از آن که این تصمیم دولت امارات عملی شد، لوری استرود به همکاری خود با این کشور پایان داد زیرا از او خواسته شده بود از هموطنان آمریکایی خود جاسوسی کند. استرود به رویترز گفته است که عبور از این «خط قرمز» برای او مقدور نبوده زیرا دوست نداشته برای آژانس اطلاعاتی کشوری کار کند که از هموطنان خود او جاسوسی می‌کند.
لوری استورد به رویترز می‌گوید یکی از موارد استفاده دولت امارات از خدمات طرح ریون احتمالا جاسوسی از ایران بوده است. به گفته او این کشور همچنین تلاش کرده است تا از این خدمات برای جاسوسی از سایر کشورهای خارجی رقیب خود از جمله قطر و ترکیه بهره ببرد.
به نوشته رویترز، انتشار این اسرار نشان می‌دهد دولت پیشین آمریکا تا چه حد حاضر بوده به سرویس‌های امنیتی خارجی در سرکوب کنشگران حقوق بشر، رقبای سیاسی، روشنفکران و روزنامه‌نگاران کمک کند.
یکی از ابزارهای مورد استفاده این افراد در جاسوسی سایبری یک پلات‌فرم دقیق جاسوسی به نام «کارما» است که به مأموران ریون اجازه می‌دهد تا به محتویات آیفون صدها کنشگر، رهبر سیاسی و مظنونان به عملیات تروریستی دست یابند.
رویترز در عین حال می‌نویسد که آژانس امنیت ملی آمریکا در مورد این پروژه توضیحی به این خبرگزاری نداده و سخنگوی شرکت اپل هم از پاسخ دادن به پرسشی در همین زمینه سر باز زده است.
نظر شما