ترکیه پیشرو در صنعت تعطیلات حلال

او همیشه آرزو داشت که مثل سایر مردم اروپا در آب های گرم و زیر نور آفتاب به تفریح بپردازد، اما در عین حال دنبال جایی بود که حریم شخصی اش مورد احترام قرار گیرد و باورها و اعتقاداتش زیر پا گذاشته نشود.

او می گوید: «من عاشق شنا کردن و گرفتن حمام آفتاب هستم؛ در گذشته در اسپانیا و مالت ویلاهای خصوصی رزرو می کردم که گرچه محیط سرگرم کننده و جالبی را برایم فراهم می کرد، اما اشکالات عمده ای هم داشت؛ مثلا اینکه ویلا مشرف نباشد برای من همیشه یک دغدغه بود. سه سال پیش در یک هتل اقامت کرده و از خدمات کاملی که ارائه می داد (خدمات all) لذت بردم، اما با این وجود احساس محدودیت می کردم؛ نمی توانستم شنا کنم و حمام آفتاب بگیرم، مگر اینکه بورکینی پوشیده باشم؛ فرزندانم نیز شاهد مردان و زنانی بودند که به منظور گرفتن حمام آفتاب عریان شده بودند.»

به گفته خانم محمود از دیگر اشکالات اقامتگاههای خصوصی آن است که بسیاری از آنها دور افتاده هستند و رسیدن به آنها منوط به کرایه ماشین و صرف زمان فراوان است؛ از این رو او مجبور است برای اجاره یک مکان صدها شاخصه را مورد ارزیابی قرار داده و همه تصاویری را که به دستش می رسد نگاه و بررسی می کند.

اما سال گذشته برای خانم محمود متفاوت بود و او با رزرو هتل در یک استراحتگاه و مکان تفریحی اسلامی، توانست تعطیلاتی حلال را سپری کند. «هتل خدمات all ارائه می داد اما یک مزیت دیگر هم داشت و آن داشتن استخری مجزا برای زنان بود. عالی بود؛ زنان بسیاری در هتل بودند که حجاب هم نداشتند اما می خواستند در محیطی کاملا زنانه با مایو شنا کنند».

تعطیلات حلال یک شاخه رو به رشد در صنعت توریسم است که مثل مد و فشن اسلامی و تولید غذاهای حلال، نشان دهنده افزایش قدرت خرید و توان مصرفی مسلمانان می باشد. این شاخه از توریسم، مسلمانان و به طور اخص زنان را هدف قرار می دهد، چراکه زنان مسلمان به دنبال جایی هستند که بتوانند حجاب از سر برداند و بدون اینکه مجبور به زیر پا گذاشتن تعهدات مذهبی خود شوند، برنزه کنند.

در خاورمیانه، استراحتگاهها و مکان های تفریحی شناخته شده ای هست که امکانات رفاهی سطح بالایی ارائه می دهد و دربرگیرنده مکان هایی مجزا برای زنان و مردان است که مسلمانان بدون مواجهه با نژاد پرستی و تبعیض می توانند از تعطیلات و اقامت خود لذت ببرند. ارزش های اسلامی در این استراحتگاهها رعایت می شود و برای نمونه نمازخانه و مناطق بدون الکل در آن تعبیه شده است.

تحقیقات مجله تایم در سال 2017 نشان می دهد که صنعت تعطیلات حلال بازاری پررونق به ارزش بیش از 100 میلیارد پوند (حدود 125 میلیارد دلار) در سال بوده است و انتظار می رود که ارزش این بازار تا سال 2023 به 274 میلیارد دلار برسد.

«اوفوک سچکین» مدیر بازاریابی سایت HalalBooking.com است. این سایت که سال 2009 برای پاسخگویی به نیاز بازار تاسیس شد، کمتر از 50 کارمند دارد، اما فروش آن طی سه سال گذشته بیش از 90 درصد افزایش داشته و 70000 متقاضی از سراسر جهان در این سایت به رزرو مکان مورد نظر خود پرداخته اند.

سچکین افزایش شمار متقاضیان گردشگری حلال را بدلیل رشد جمعیت مسلمان به ویژه در کشورهای ثروتمندی همچون آلمان و انگلیس می داند که مایل به تجربه های جدید و متفاوت هستند. او می گوید: «بخش قابل توجهی از مشتریان ما ساکن اروپا هستند که اغلب نسل دوم و سوم مهاجران را شامل می شوند. این نسل های جدید لزومی نمی بینند که تعطیلات را به خانه پدری برگردند و اوقات خود را با خانواده و اقوام سپری کنند، بلکه ترجیح می دهند انواع مختلفی از تعطیلات را تجربه نمایند»

به گفته سچکین، گرچه زنان مسلمان می توانند بورکینی بپوشند یا به کشورهایی با اکثریت مسلمان سفر کنند، اما بسیاری هم هستند که نمی خواهند بدلیل رعایت باورهایشان محدود شوند و دنبال مکان هایی هستند که بتوانند در محیط های کاملا زنانه با بیکینی باشند.

اما «النا نیکولووا» بنیانگذار وبسایت MuslimTravelGirl دلیل رشد میل به تعطیلات حلال را یک عامل می داند: افزایش اوقات فراغت و قدرت مالی زنان جوان مسلمان. «امروزه دختران مسلمان حقوق های خوبی می گیرند و دیرتر ازدواج می کنند؛ آنها می دانند که در زندگی چیزهای دیگری به غیر از کار و ازدواج و خانواده نیز هست، چیزهایی همچون ماجراجویی، تفریح و سرگرمی و کشف و شناخت خویشتن».

ویژگی اقامتگاه های مختص زنان، عموما موارد ذیل را شامل می شود: سواحل اختصاصی و استخر و اسپا مختص بانوان، وجود حفاظ هایی همچون پرده و دیوار برای حفظ حریم خصوصی، نظارت های امنیتی و محدودیت های سفت و سخت در ورودی ها، ممنوعیت همراه داشتن دستگاههای ضبط همچون تلفن و دوربین و ممنوعیت ورود پسران بیش از شش سال.

نیکولووا همچنین در سال 2013 یک وبلاگ راه انداخت «پیش از آن هیچ سایت مسافرتی مخصوص مسلمانان آنگونه که امروزه می بینیم وجود نداشت». وی ادامه می دهد: «از آنجا که همیشه عاشق ساحل بودم، پس از گرویدنم به اسلام، این مسئله به چالشی برای من بدل شد؛ به همین دلیل ایده «ویلا، بدون حجاب» را بنیاد نهادم. در این ویلاها حریم خصوصی زنان مسلمان رعایت شده و با تعبیه استخر به انها امکان می دهد که از اوقاتشان لذت ببرند».

برای بسیاری دیگر از بلاگرهایی که در زمینه سفرهای اسلامی فعالیت می کنند از جمله «اسرا الحمل» که در ArabianWanderess می نویسد، مقصد مناسب برای تعطیلات مسلمانان، مقصدی است که فضای امنی را برای مسافر ایجاد کند: «وقتی من بدنبال یک مقصد مناسب می گردم، مطالب مختلف را خوانده و می بینم که با مسلمانان چگونه رفتار می کنند؛ این چیزی است که برای من مهم است. سفر کردن عالی است اما نیاز نیست به جاهایی که از مسلمانان استقبال نشده و علیه آنان حرف می زنند و موضعگیری می کنند رفت».

ترکیه در بین مسلمانان از محبوب ترین مقاصد گردشگری به شمار می رود و این امر دلایل متعددی دارد که از جمله انها بهره مندی از میراث تاریخی، سواحل تمیز، زندگی شهری و قرار گرفتن این کشور در محل تلاقی شرق و غرب است. شهر توریستی موغلا در جنوب غرب ترکیه و مناطقی همچون ازمیر در غرب و آنتالیا در سواحل جنوبی کشور شاهد افزایش سواحل و استخر و اسپای مختص بانوان است.

به گفته نیکولووا: «ترکیه هرانچه را برای سپری کردن تعطیلات حلال لازم است دارد: هوای خوب، اقامتگاههای مناسب، غذای حلال و درک مسافران مسلمان؛ از این رو است که این کشور در حال حاضر بهترین اقامتگاههای حلال را دارد و در این زمینه بین سایر کشورها پیشرو است. مردم از اینکه به آنجا روند احساس امنیت می کنند چراکه می دانند ترکیه کشوری اسلامی است و همین امر به آنها احساس راحتی و آرامش می دهد».

اما این استراحتگاهها و امکانات ویژه، غالبا هزینه بر است. خانم الحمل که تجربه سفر خود را به عنوان یک زن مسلمان بازگو می کند، به میدل ایست آی می گوید: «مسلمانانی که خواهان اماکنی با حریم خصوصی هستند، در هر کشوری حتی کشورهای مسلمان باید مبالغ گزافی را بابت این امر پرداخت کنند».

«سارا اونیل» از گردانندگان سایت Halal Travel Escapes نیز می گوید: «کسانی که خواهان مکان های مجزا برای زنان و مردان هستند، باید مبلغی اضافی پرداخت کنند. متاسفانه پکیج های تعطیلات حلال برای متقاضیان زیاد نیست و پکیج های موجود نیز تنها از طریق آژانس های مسافرتی مسلمان قابل رزرو و دریافت است. اما سایت Halal Travel Escapes به بازدیدگنندگان این امکان را می دهد که تعطیلات خود را متناسب با بودجه ای که دارند تنظیم کنند؛ ضمن اینکه در این سایت به غیر از آژانس ها، دیگر افراد نیز می توانند هتل های حلال را رزرو کنند اما جستجو و رزرو پرواز و اماکن گردشگری و.. بر عهده مسافر است».

برای نمونه رزرو اقامت در یک مرکز سلامتی زنان به مدت یک هفته در اتریش در ماه آگوست از طریق سایت HalalBooking.com، مبلغ 1,675 دلار هزینه در بر خواهد داشت. این اقامتگاه 4 ستاره، شامل غذای حلال، مرکز اسپا که حریم خصوصی افراد در آن 100% تضمین شده و امکانات لوکس است.

از آنجا که مسافران به طور فزاینده ای بدنبال تجربه های جدید هستند، فعالیت شرکت های مسافرتی حلال نیز از خاورمیانه فراتر رفته و به شهرهایی همچون لندن، بارسلونا، رم و برلین گسترش یافته است.

به گفته مشاور امور مسافرتی «کانر دیکینز» با توجه به حضور چشمگیر گردشگرانی از خاورمیانه و به ویژه حوزه خلیج فارس، بسیاری از مراکز تفریحی، مطابق خواست و ذائقه آنان تجهیز شده است. اقامتگاهها غذای حلال سرو می کنند؛ حتی بسیاری از رستوران های قدیمی تلاش می کنند تا غذای حلال را بدون دریافت هیچ هزینه اضافی به مشتریان خود ارائه دهند و از این طریق کسب و کار خود را رونق ببخشند.

«نبیل شریف» مدیر  Serendipity Tailormade نیز می گوید: ترتیب دادن تعطیلات حلال در شرایطی که بازار به شدت رقابتی است دیگر چندان مشکل نیست. پیش از این کسی که خواهان سفرحلال بود محدود به انتخاب هتل و استراحتگاه در یک جغرافیای مشخص بود، اما الان صنعت گردشگری امکان سفر حلال در همه جهان را فراهم ساخته است. شرکت ما مشتریان خود را تشویق می کند که خود را به یک منطقه محدود ننمایند و نه فقط کشورهایی با اکثریت مسلمان، که همه کشورها از نیوزیلند تا فیلیپین را تجربه کنند.

*ترجمه: فاطمه رادمهر

https://www.middleeasteye.net/discover/muslim-halal-holidays-women-privacy-islamic-resort