این گزارش‌ها توسط منابع رسمی دو کشور تایید نشد اما تحرکات و موضع گیری‌های دو کشور در منطقه از جمله عقب نشینی بخشی از نیروهای اماراتی از یمن، می تواند موید این گزارش‌ها باشد.
به نظر می‌رسد به دنبال افزایش تنش ها در خلیج فارس، طی هفته های گذشته امارات تغییر استراتژی داده و سیاست خارجه خود به ویژه نسبت به تهران را متحول کرده است. به طوری که برخی، این انعطاف ابوظبی را به دلیل نگرانی از بروز جنگ در منطقه تلقی کردند.
روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی، از نگرانی امارات و عربستان از تبعات درگیری نظامی با ایران خبر داد و نوشت: «در حالی که عربستان سعودی و امارات عربی متحده به صورت علنی از کارزار فشار حداکثری علیه ایران حمایت کرده‌اند، اما مقام‌های ارشد هر دو کشور به صورت خصوصی به مایک پامپئو وزیر خارجه که اخیرا به این دو کشور سفر کرد، گفته‌اند که خواستار جنگ با ایران نیستند.»
نیویورک‌تایمز همچنین به نقل از یک مقام ارشد دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا نوشت که «در صورت وقوع جنگ، احتمالا بیشترین تبعات دامنگیر این دو کشور شود.»
البته بعضی از تحلیلگران، نقطه آغازین تغییر در سیاست خارجی امارات را نه بحث تنش‌های اخیر در منطقه که سفر هیئت اماراتی به سوریه و برقراری روابط دیپلماتیک، تجاری و اقتصادی با این کشور می دانند
تنش در خلیج فارس زمانی تشدید شد که یک پهپاد آمریکایی توسط ایران سرنگون شد. پهپاد آمریکایی از پایگاه الظفره امارات برخاسته بود و بلافاصله کاردار امارات در تهران احضار شد. اماراتی‌ها که تصور می کردند با حضور آمریکایی‌ها در منطقه، این کشور در برابر ایران خواهد ایستاد، اکنون شاهد بودند که آمریکا حتی در قبال اسقاط پهپاد خود هیچ واکنشی نشان نداد.
نصرت الله تاجیک تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در این خصوص به ایسنا می گوید: عدم توانایی ترامپ در مدیریت تحولات بین ایران و آمریکا و ساقط شدن پهپاد آمریکایی و همچنین پیشنهاد ترامپ به اروپائی‌ها برای حفظ امنیت خود در خلیج فارس، امارات را نسبت به حمایتی که می‌تواند در قبال ایران از آمریکا داشته باشد، تاحدی ناامید کرد. اماراتی‌ها ترجیح دادند، در شرایط جدید مسائل‌شان را با ایران به جای رو در رویی با سیاست خارجی ایران به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق سیاسی و مشخصا مصالحه حل و فصل کنند.
خبرگزاری آناتولی ترکیه از برگزاری یک نشست محرمانه سطح بالا میان مقامات اماراتی پس از سرنگونی پهپاد آمریکایی خبر داد و نوشت «در این نشست محمد بن راشد آل مکتوم نخست وزیر امارات درمورد ایران تصریح کرد که کشور نیاز به تجدید نظر در روابط با تهران دارد، زیرا اگر یک موشک ایرانی به سمت امارات شلیک شود، تمامی سرمایه‌گذاران خارجی کشور را ترک خواهند کرد.»
علاوه بر احتمال جنگ بین ایران و امریکا و ضرری که کشورهای عرب خلیج فارس از این جنگ متحمل می شدند، انصارالله یمن نیز در چند ماه گذشته دامنه حمله‌های خود را گسترش دادند و از این منظر شیخ‌نشین‌های شمالی امارات نگران خروج و کاهش سرمایه‌گذارهای خارجی و شوک در اقتصاد خود گشتند.
حاکم دوبی به دنبال این است که زمینه خوبی برای برگزاری اکسپو 2020 در دوبی داشته باشد، این زمینه‌ها موجب شده تا وی به سمت سیاست تنش صفر با ایران جلو رود و سعی کند مشکلات بین دو کشور را حل کند تا در رسیدن به آن اهداف موفق باشد؛ از این رو است که برخی از ناظران تغییر رویکرد امارات را ناشی از اختلاف بین حاکم دوبی و ولیعهد ابوظبی می دانند و معتقدند که این تغییرات نشان می دهد پرونده سیاست های منطقه ای امارات به ویژه در قبال ایران، از محمد بن زاید(ولیعهد ابوظبی) به محمد بن راشد(حاکم دوبی) منتقل شده است.
امارات در انفجار دو نفتکش در بندر فجیره نیز از محکوم کردن ایران خودداری کرد و برخلاف آمریکا که ایران را عامل این حملات دانست؛ وزیر خارجه امارات اعلام کرد «اسناد و مدارک برای متهم کردن یک کشور خاصی کافی نیست.»
به تازگی نیز وزیر مشاور در امور خارجه امارات متحده عربی در توییتی نوشت که تنش درمنطقه خلیج فارس را فقط به صورت سیاسی می‌توان حل کرد. انور قرقاش تاکید کرد که برای رسیدن به یک راه حل اساسی و پایدار باید صداهای منطقه را شنید.
در تازه ترین تحول بین دو کشور، یک هیأت اماراتی برای شرکت در ششمین نشست مقام‌های گارد ساحلی جمهوری اسلامی ایران و امارات متحده عربی وارد تهران شد تا درباره مسائل امنیتی ناوبری دریائی و همکاری مرزی با هیأت ایرانی به گفتگو و توافق بپردازد. این نشست از سال ۲۰۰۹ به صورت سالانه برگزار می شد اما به دلیل شرایط منطقه، امارات متحده عربی از سال ۲۰۱۳ این گفت‌وگوها را به صورت یکطرفه قطع کرد. لذا از سال ۲۰۱۳ میلادی، این نشست، اولین نشست در نوع خود محسوب می شود
گفته می شود که در کنار هیئت نظامی امارات، یک هیئت اقتصادی هم وارد تهران شدند. در همین راستا، اخیرا برخی منابع رسانه‌ای منطقه‌ای و بین‌المللی از صادراتِ پنهان و محدود نفت ایران از طریق بنادر اماراتی و کاهش فشار بر صرافی‌ها و حوالجات مالی و ارزی خبر می دهند؛ در واقع جدا از سیاست‌های بانک مرکزی، یکی از دلایل کاهش قیمت ارز در هفته‌های اخیر همین کاهش فشارها بر نقل و انتقالات پولی از امارات است.
سفر یک مقام اطلاعاتی امارات به ایران طی دو ماه گذشته؛ سفر یکی از معاونان وزارت خارجه امارات به ایران طی ماه گذشته و صدور ویزا برای یکی از کارمندان کنسولگری ایران در دوبی بعد از چند سال توقف روابط کنسولی بین دو کشور، از دیگر نشانه های تغییر موضع امارات محسوب می شود.
امروز نیز عبدالقادر فقیهی رییس شورای بازرگانان ایرانیان دبی با اشاره به روابط ایران و امارات، از مذاکراتش با مقامات اماراتی درباره وضعیت ویزا‌های لغو شده و حساب‌های بسته شده ایرانی‌ها در بانک‌های اماراتی خبر داد و گفت: با وعده حاکم دبی، ویزا‌ها تمدید و حساب‌ها باز خواهند شد.
او گفت: در مذاکراتی که با حاکمان دبی داشتیم، آن‌ها قبول کرده‌اند به ایرانی‌هایی که سرمایه دارند و قصد دارند تجارت سالم با امارات داشته باشند، ویزا برای تجارت بدهند و بانک‌ها نیز با سفارش مقامات دبی برای این ایرانی‌ها حساب باز خواهند کرد. با تشخیص مقامات امارات، کسانی هم که ویزایشان کنسل شده بود، تمدید خواهد شد؛ مشروط به اینکه آدم‌های سالمی باشند و بخواهند در امارات تجارت کنند.
اما آنگونه که ناظران سیاسی معتقدند، عربستان نیز (گرچه نه به سرعت و اندازه امارات) شروع به تغییر خط مشی خود در تشدید تنش‌ها علیه ایران کرده است. استقبال از حجاج ایرانی توسط وزارت حج و اوقاف عربستان با گل و شیرینی و اظهارات عبدالله المعلمی نماینده دائم عربستان سعودی در سازمان ملل نشانه ای بر این امر است. عبدالله المعلمی اخیرا با بیان اینکه سعودی «خواستار جنگ با ایران، نه در یمن و نه در خارج از آن نیست»، تصریح کرد که «زمان آن رسیده است که بحران یمن به پایان برسد».
وی افزود که عربستان سعودی آماده تعامل دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران است و مدعی شد که «از رهگذر نشست سران اسلامی که در مکه مکرمه برگزار شد، تماس‌هایی با تهران صورت گرفته است»
این اظهارات نماینده دائم عربستان سعودی در سازمان ملل پس از آن صورت گرفت که عربستان یک کشتی ایرانی را که دچار نقص فنی شده و در سواحل این کشور پهلو گرفته بود، پس از دو ماه و نیم آزاد کرد و این اقدام مورد تقدیر و تشکر ایران قرار گرفت.
نفتکش حادثه دیده ایرانی، هپینس۱ که حامل محموله نفتی به ارزش تقریبی ۵۵ میلیون دلار بود، فروردین ماه گذشته پس از بارگیری نفت در بندر عسلویه، عازم کانال سوئز شده بود که در دریای سرخ دچار سانحه شد. در نهایت این سوپر تانکر ۳۰۰ هزار تنی ایرانی با ۲۶ خدمه شامل ۲۴ ایرانی و دو بنگلادشی در ۷۰ کیلومتری جنوب بندر جده عربستان سعودی متوقف شد. سوپر تانکری که محموله آن بنا بر تایید منابع مختلف خبری بین یک تا یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام برآورد شده بود.
دیروز نیز خبری منتشر شد مبنی بر این که وزیر حج عربستان در دیدار با رئیس سازمان حج و زیارت ایران از برقراری دوباره عمره برای زائران ایرانی استقبال کرده و قول داده، موضوع راه‌اندازی نمایندگی ایران در سفارت سوئیس (حافظ منافع ایران در عربستان) را شخصا پیگیری کند، تا بدین ترتیب روند صدور روادید برای حجاج ایرانی برای از سرگیری عمره فراهم شود.
نظر شما