اظهارات تند علیه وزیر دفاع روسیه و رئیس ستاد کل ارتش، و شورشی که امنیت ملی روسیه را به خطر انداخت و اقتدار پوتین را به چالش کشید، برخی از وقایعی بود که در ماههای اخیر در مورد پریگوژین رئیس واگنر رخ داد و در نهایت به مرگ او منجر شد
فیلم پخش شده از لحظه سقوط جت امبرائر که نشان می داد دم و بال هواپیما جدا می شود، این احتمال را ایجاد کرد که هواپیما بر اثر انفجار در هوا سقوط کرده باشد نه نقص فنی. اعتقاد بر این است که این حادثه عمدا برای قتل پریگوژین –که به دردسری سیاسی و لجستیکی برای کرملین تبدیل شده بود- برنامه ریزی شده بود
از نگاه برخی تحلیلگران، پریگوژین با لغو حرکت خود به سمت مسکو، قبر خود را کند
شواهد و سابقه پوتین نشان می داد او کسانی را که خائن می داند مجازات می کند و این درحالی بود که رئیس جمهور روسیه در سخنرانی تلویزیونی خود، از لفظ خائن برای شورشیان واگنر استفاده کرد. با این حال کرملین ادعا می کند که پشت سقوط هواپیما نبوده است
اینکه چه شد که هواپیما سقوط کرد، در حد گمانه زنی باقی خواهد ماند؛ به خصوص که چندین طرف از مرگ پریگوژین سود می بردند که یکی از انها اوکراین است.
آنچه در حال حضر مهم است، مدیریت میراث پریگوژین یعنی مزدوران واگنر می باشد. می توان حدس زد که بازسازی این گروه در دستور کار کرملین است؛ به همین منظور دو روز پس از تأیید مرگ پریگوژین، پوتین فرمانی را امضا کرد که به موجب آن تمام افرادی که از طرف ارتش روسیه در اوکراین فعالیت می کنند، ملزم به سوگند رسمی وفاداری به روسیه و پیروی دقیق از دستورات فرماندهان و رهبران ارشد شدند
برخی از تحلیلگران، واگنر را گروهی می دانند که بدون رهبری پریگوژین از بین خواهد رفت. از زمان شورش این گروه، صدها جنگجوی واگنر به بلاروس نقل مکان کرده اند؛ برخی از آنها از دستمزد پایین خود ناراضی هستند و برخی دیگر به غرب آفریقا رفته اند زیرا فعالیت در آنجا سودآورتر است
این احتمال وجود دارد که وزارت دفاع روسیه و پیمانکاران نظامی خصوصیِ نزدیک به کرملین، وارد عمل شوند و نیروهای نظامی و شبکه های مالی واگنر را در کنترل بگیرند. هیچ نشانه ای هم وجود ندارد که اگر نیروهای واگنر تحت فرماندهی مستقیم نیروهای مسلح روسیه قرار گرفتند، از خود مقاومت نشان دهند
برای اوکراینی ها حذف پریگوژین تحولی مثبت است زیرا وی مرد بی رحمی بود که توانست باخموت را از اوکراین بگیرد. مزدوران واگنر از ژوئن تاکنون عملیاتی در اوکراین نداشته اند؛ آنها بعد از شورش یکی از پایگاه های خود را به ارتش روسیه تحویل دادند و به بلاروس نقل مکان کردند؛ بنابراین عملا اکثر جنگجویان این گروه از جنگ اوکراین خارج شده اند
بازگشت واگنر به جنگ اوکراین در آینده نزدیک بعید است. نیروهای روسی در حال حاضر خطوط دفاعی خود را حفظ کرده اند و نشانه ای مبنی بر اینکه کرملین در آستانه انجام یک حمله تمام عیار با استفاده از نیروهای واگنر است وجود ندارد
در سوریه گرچه واگنر به حمایت از اسد و تقویت حضور نظامی روسیه کمک کرد ولی نفوذ این گروه محدود شده است. با شورش ماه ژوئن، مقامات نظامی و اطلاعاتی سوریه و روسیه به سرعت وارد عمل شدند و نیروهای مزدور را وادار به امضای قراردادهای جدید با وزارت دفاع روسیه کردند؛ کسانی که حاضر به امضا نبودند مجبور به ترک سوریه شدند
هیچ کجا اثربخشی واگنر بیشتر از آفریقا نیست. تقریبا پنج سال پیش چند کشور آفریقایی از جمله لیبی، جمهوری آفریقای مرکزی، سودان، مالی و موزامبیک با واگنر وارد پیمانی شدند که در ان در ازای کمک نظامی، به این گروه پول و طلا و نفت می دادند
پریگوژین درست چند روز قبل از مرگش در ویدئویی که گمان می رود در نیجر ضبط شده باشد، گفت که برای انجام عملیات در آفریقا نیرو استخدام می کند و نشان داد که دامنه عملیات واگنر در منطقه در حال گسترش است. او همچنین از سرمایه گذاران روس دعوت کرد تا در این کار سرمایه گذاری کنند
برخی از مزدوران واگنر در نیروهای نظامی برخی از کشورهای غرب آفریقا ادغام شده اند و به لطف فرماندهی غیرمتمرکز این گروه در قاره آفریقا، غیبت پریگوژین در کار آنها خللی ایجاد نمی کند و ممکن است فعالیت آنها ادامه یابد
حضور واگنر در آفریقا به بازسازی بخشی از نفوذ رو به افول روسیه در منطقه بعد از چنگ سرد کمک کرد، شبکه متحدان مسکو را که از مداخله گری و استثمار غرب به ستوه آمده بودند گسترش داد و باعث تقویت تلاش روسیه در ایجاد جهانی چندقطبی شد
از نظر اقتصادی دسترسی واگنر به طلا و دیگر منابع مالی، به بقای حیات اقتصاد روسیه در برابر تحریم های غرب کمک کرد
مسکو آماده است که میراث پریگوژین را در دست بگیرد و از آن استفاده کند؛ لذا این نظر که بعد از پریگوژین مسکو دیگر از واگنر به عنوان ابزار سیاست خارجی خود استفاده نخواهد کرد، بسیار بعید است. البته ممکن است این گروه از این به بعد با نام جدیدی به حیات خود ادامه دهد و با توجه به فرماندهان جدیدی که بر سر کار خواهند امد، وفاداری و مسئولیت پذیری این گروه در قبال کرملین بیشتر شود
برای اطلاع بیشتر از دامنه حضور و فعالیت های واگنر در دیگر نقاط جهان به این دو مقاله مراجعه کنید: شورش واگنر و قدرت گیری بیشتر ایران در سوریه و رسانه های جهان در مورد شورش نافرجام در روسیه چه می گویند
نظر شما