ایران پس از کشته شدن فرماندهان ارشد نظامیاش توسط اسرائیل و هدف قرار گرفتن تأسیسات هستهایاش توسط ایالات متحده، با ضربهای سنگین روبرو شد؛ اما الگوی توقیف محمولههای تسلیحاتی با ارزش بالا نشان میدهد که تهران تلاشهای جدیدی را برای مسلح کردن متحدان شبهنظامی خود در سراسر خاورمیانه آغاز کرده است.
نیروهای متحد با دولت بهرسمیتشناختهشده یمن، این هفته یک محموله بزرگ موشک، قطعات پهپاد و سایر تجهیزات نظامی را که برای حوثی ها در ساحل دریای سرخ ارسال شده بود رهگیری کردند. همچنین دولت جدید سوریه اعلام کرده است که چندین محموله تسلیحاتی، از جمله موشکهای گراد را در مرزهای خود با عراق و لبنان کشف کرده است.
ارتش لبنان نیز محمولههایی را که از مرز با سوریه وارد شده و شامل موشکهای ضدتانک روسی مورد علاقه حزبالله بودهاند، توقیف کرده است.
مایکل نایتس، پژوهشگر ارشد مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک که در زمینه متحدان شبهنظامی ایران تخصص دارد، گفت: «ایران با ارسال موشک به حزبالله و سلاحهایی از عراق به سوریه، در حال بازسازی حضور خود در شام است.»
نیروهای یمنی روز چهارشنبه اعلام کردند که بیشترین تعداد موشکهای ایرانی را که قرار بود به حوثیها برسد، توقیف کردهاند. این محموله توسط نیروی مقاومت ملی، ائتلافی نظامی همسو با دولت یمن، رهگیری شد. فرماندهی مرکزی ایالات متحده، که مسئول عملیاتهای نظامی آمریکا در خاورمیانه است، اعلام کرد که این محموله که شامل ۷۵۰ تن موشکهای کروز، موشکهای ضدکشتی و پدافند هوایی، کلاهکها، قطعات هدفگیری و موتورهای پهپاد است، بزرگترین کشف تسلیحات متعارف پیشرفته ایرانی بوده است.
این محمولهها در یک کشتی قدیمی به نام «داو»، در زیر بارهای اعلامشدهای مانند کولرهای گازی، جا سازی شده بودند. محمولهها شامل موشکهای ضدکشتی «قادر» ساخت ایران و قطعات سامانه پدافند هوایی «صقر» بودند؛ سامانهای که حوثیها از آن برای سرنگونی پهپادهای MQ-9 Reaper آمریکا استفاده کردهاند.
در گذشته، توقیفهای انجامشده توسط دولتهای یمن و آمریکا عمدتاً شامل سلاحهای سبک یا قطعات یدکی بودند، نه موشکهای کامل.
این کشف تنها چند هفته پس از آتشبس در پی کارزار ۱۲ روزه هوایی اسرائیل علیه ایران رخ میدهد؛ مجموعهای از حملات که آسیبپذیری ایران را علیرغم زرادخانه موشکی و متحدان شبهنظامیاش که برای دفاع از خود ایجاد کرده بود، آشکار ساخت.
ایالات متحده نیز در این حمله نقش داشت و تأسیسات کلیدی هستهای ایران را بمباران کرد. این بهار، آمریکا به مدت نزدیک به دو ماه مواضع حوثیها را در هم کوبید؛ تلاشی که به آتشبس منجر شد و حوثیها را در جستوجوی تجهیزات پیشرفتهتر وا داشت.
محمد الپاشا، بنیانگذار شرکت مشاوره امنیت خاورمیانه مستقر در آمریکا با نام «پاشا ریپورت»، گفت: «زمانبندی و مقیاس این محموله نشان میدهد که ایران در حال حرکت سریع برای پر کردن انبارهای تسلیحاتی حوثیهاست که در حملات هوایی آمریکا از بین رفته اند.» او افزود: این نشان میدهد که تهران میخواهد «سطح بالای حملات مداوم به اهداف اسرائیلی و کشتیهای تجاری را حفظ کند.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، اسماعیل بقایی، روز پنجشنبه ادعا کرد که هرگونه ادعا مبنی بر ارسال سلاح توسط تهران به یمن، بیاساس است.
تلاشهای ایران برای ارسال تسلیحات ممکن است اکنون در حال به ثمر نشستن باشد.
هفته گذشته، نیروهای حوثی با استفاده از نارنجکانداز، موشک و پهپاد، دو کشتی تجاری را در دریای سرخ غرق کردند که منجر به کشته شدن دستکم سه خدمه و گروگانگیری دیگر اعضا شد. این گروه شبهنظامی همچنین هفتههاست که موشکهای بالستیک بهسوی اسرائیل شلیک میکند، اگرچه بیشتر آنها رهگیری میشوند.
در حالی که این محمولهها از کشور شرق آفریقا، جیبوتی، که در آنسوی دهانه دریای سرخ قرار دارد، عبور کردهاند، نیروی مقاومت ملی چندین سند به زبان فارسی یافته که منشأ ایرانی آنها را نشان میدهد. این اسناد شامل دفترچه راهنمای دوربینهای هدایتکننده موشکهای پدافند هوایی و گواهی کیفیتی بود که به بال موشکی ساخت یک شرکت ایرانی پیوست شده بود.
تلاشهای ایران برای ارسال سلاح به حزبالله نیز بهطور گسترده در جریان بوده است. این گروه شبهنظامی پاییز گذشته پس از کارزار عملیاتهای مخفیانه، حملات هوایی و یورش زمینی اسرائیل که بیشتر زرادخانه و رهبرانش را نابود کرد، مجبور به پذیرش آتشبس شد.
مایکل کارداش، معاون پیشین واحد خنثیسازی بمب در پلیس ملی اسرائیل، گفت: «در ماههای اخیر روند تلاشهای قاچاق سلاح از طریق سوریه به سمت حزبالله لبنان تشدید شده است.»
خط انتقال سلاح به دلیل سقوط رژیم بشار اسد — که متحد ایران بود — و جایگزینی آن با دولتی خصمانه، مختل شده است. قاچاقچیان اکنون مجبورند سلاحها را در محمولههای کوچک وارد کنند، در حالی که قبلاً کامیونهای حامل بارهای زیاد ارسال میشد.
در یکی از نمونهها در ماه ژوئن، وزارت کشور دولت جدید سوریه اعلام کرد که موشکهای ضدتانک ساخت روسیه از نوع کورنت را که در کامیونی حامل خیار به سمت لبنان میرفتند، توقیف کرده است. بنا بر گزارش رسانههای نزدیک به دولت جدید سوریه، در ماه مه نیز، شاخه امنیت عمومی، موشکهای پدافند هوایی ساخت ایران را نزدیک مرز لبنان کشف کرد.
با وجود تلاشهای گسترده برای جلوگیری از بازسازی زرادخانه آسیبدیده حزبالله، این گروه شبهنظامی، مانند حوثیها، تا حدی موفق عمل کرده است. به گفته فردی آشنا با عملیات حزب الله، این گروه پهپادها و راکتهای میانبرد خود را تولید میکند، همچنین توانسته شبکههای قاچاق خود را تا حدودی بازسازی کند و برخی موشکهای کورنت و تسلیحات پیشرفته دیگر را وارد نماید.
نظر شما