ایران که در دوران ریاست جمهوری دکتر حسن روحانی گامهای مهمی برای کم کردن تنش با غرب و شکستن یخ رابطه موجود بین طرفین که بیش از یک دهه طول کشیده، بر داشته است؛ تلاش می کند از دستاوردهای خود در مذاکرات هسته ای، که با وجود سختیها و موانع بسیار بدست آمده حفاظت کند.
شگفت آن است، موانعی که جلوی انزوای تحمیل شده توسط غرب بر ایران را می گیرد محدود به دشمنان همیشگی ایران در خاورمیانه نیست، بلکه مقاماتی بانفوذ و تشکلهایی قوی در داخل ایران هستند که خط مشی و رویکرد اصلاح طلبان را تهدیدی بر منافع خود می دانند.این تشکلها حتی در داخل حزب محافظه کار به آن دسته از افرادی که معتدل بوده و در مشارکت سیاسی با اصلاح طلبان مانعی نمی بینند، فشار وارد می کنند.
اوج فشارها بر اصلاح طلبان وقتی بود که دکتر احمدی نژاد در رقابت با ایت الله رفسنجانی پیروز شد و از سال 2009 تا ژوئن 2013 برای بار دوم سکان ریاست جمهوری را در دست گرفت. وی اصلاح طلبان را به میزان زیادی به حاشیه راند. این فشارها منجر به این شد که اصلاح طلبان در اعتراض به رد صلاحیت شمار زیادی از نامزدهای این حزب توسط شورای نگهبان و نیز ادامه ممنوعیت فعالیت جبهه مشارکت - از مهمترین احزاب اصلاح طلب - انتخابات مجلس را که در مارس 2012 برگزار شد تحریم کردند.
این درگیری و تنش تلخ سیاسی تنها بین دو گروه و در راستای تلاش برای دستیابی به قدرت نبود، بلکه این کشمکش در بین آحاد ملت نیز انعکاس یافت و جامعه ایران را به دو قسمت تقسیم کرد. در این باره نشانه های نگران کننده ای یافت می شود که حکایت از ازهم گسیختگی بافت اجتماعی ایران دارد. ایجاد دو دستگی بین مردمی که در یک طرف خواهان قاطعیت بیشتر در برخورد با مخالفان اند و به ویژه در خصوص آزادیهای مدنی معتقد به اعمال محدودیتهای بیشتر می باشند و در طرف دیگر کسانی که به اصلاحات ایمان دارند و خواهان آزادیهای بیشتر و رفع قید و بندهای سیاسی، فرهنگی، رسانه ای و اقتصادی تحمیل شده از جانب نظام حاکمه هستند.
با وجود سیطره محافظه کاران بر تمامی دستگاههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و رسانه ای در نظام جمهوری اسلامی ایران، نفوذ اصلاح طلبان - که محافظه کاران را در انتخابات ریاست جمهوری اخیر با اختلاف آرای بسیار شکست دادند و دکتر حسن روحانی با اکثریت قاطع به عنوان رییس جمهور ایران انتخاب شد - با حمایت اقشار کثیری از ایرانیان افزوده شده و محبوبیت و پشتوانه مردمی بیشتری کسب کرده اند.حجت الاسلام عبدالواحد موسوی لاری از اعضای شاخص مجمع روحانیون مبارز می گوید: «اصلاح طلبان در جامعه ایران ریشه دارند، نمی توان آنان را کنار زد و نادیده گرفت، آینده از آن مردمی است که خواهان اصلاحات اند.»
اصلاح طلبان تلاش می کنند تا با استفاده از فضای پر امید ایجاد شده بتوانند با قدرت در انتخابات مجلس آینده که سال 2016 برگزار می شود شرکت کنند. بعد از تحریم انتخابات دوره قبل مجلس، اخیرا و در راستای شرکت در انتخابات پیش رو، تجمع سیاسی بزرگی برگزار شد که در شش سال گذشته بی سابقه بود.
تحلیلگران معتقدند که باید تلاش شود تا توازن بین طرفین حفظ شده و از فعالیت تندروانی که با جذب افراد رادیکال تر و ایجاد مانع در مسیر اصلاحات اقتصادی و سیاسی باعث ازهم گسیختگی جامعه ایران شده اند جلوگیری شود. علاوه بر اینها افزایش آن دسته از موسسات دینی که به افزایش آزادیهای مدنی و دادن آزادی عمل بیشتر به نخبگان و گروههای سیاسی معارض تاکید دارند، اگر با رفع محدودیتها همراه شود می تواند پشتوانه محکمی برای ادامه حیات جمهوری اسلامی در ایران قلمداد شود.
آزادی بیان، خطری واقعی برای دولت نبوده و اعتراض و اصلاح طلبی به معنای براندازی نیست بلکه تنوع فکری، سیاسی و رسانه ای نشان دهنده سلامت جامعه مدنی است. برای اینکه تندروان ایران مانند افراطیون سایر نظامهای مستبد اسلامی منطقه خاورمیانه نشده و از آنان تاثیر نپذیرند لازم است به جای تلاش برای خاموش کردن هر نوع صدای مخالف و ایجاد خفقان، تنوع سیاسی حفظ شود تا تضاد و برخوردهای سیاسی احزاب، بین طبقات مختلف اجتماع کشیده نشده مردم از این نزاع ها دور بمانند.
بنابراین مسئولیت اصلی بر دوش کسانی است که در راس هرم قدرت قرار داشته و تصمیم گیرنده هستند، همچنین کسانیکه میتوانند توازن را بین گروههای مختلف ایجاد کنند در این مهم مسئولیت دارند. این امر انجام نمی شود مگر با تلاش برای تغییر و اصلاح. با توجه به ایجاد دولت موازی توسط گروههای تندرو - با تکیه بر امکانات سیاسی، اقتصادی و امنیتی - اصلاح باید از داخل همین گروهها شروع شود، به ویژه اینکه آنها توانایی ایستادگی و مقاومت در مقابل هرگونه تغییری را دارند.
مسئله نگران کننده از نظر ناظران سیاسی، ایستادگی محافظه کاران در مقابل اعمال هرگونه اصلاح است که در پی آن برخورد بین دو جناح؛ در آینده تاثیر خود را بین آحاد ملت خواهد گذاشت و در روابط دو گروه از مردم - بخشی که برای تغییر و رفع هرگونه محدودیت تلاش می کند، و بخشی که خواهان افزایش محدودیت ها هستند - منعکس میشود.
نظر شما