آیا خطر تجزیه عراق بیش از هر زمان دیگری نزدیک است؟

بعد از پیشروی هایی که ارتش عراق علیه شبکه داعش در رمادی و استان الانبار به دست آورد، به نظر می رسد امریکایی ها تصمیم دارند سناریوی تجزیه عراق را نهایی کنند و به منصه ظهور برسانند.

آن طور که از شواهد و قراین بر می آید در حال حاضر در برابر یک جنگ احتمالی جدید میان شیعیان و سنی ها در عراق هستیم. چرا که نیروهای داوطلب مردمی که اکثرا شیعه مذهب هستند و بعد از فتوای آیت الله سیستانی در پی حمله داعش به شهر موصل تشکیل شدند، درصدد پیش روی به مناطق تازه ای از مناطق تحت کنترل داعش که عمدتا سنی نشین هستند، برآمده اند و این مساله از آن جا که با مخالفت شدید اهل تسنن مواجه شده است می تواند منازعات تازه ای را میان سنی ها و شیعیان رقم بزند. به گفته حیدر العبادی، نخست وزیر عراق نیروهای داوطلب مردمی در عملیات آزادسازی موصل از دست داعش شرکت خواهند کرد. این مساله می تواند بر مشکلات طایفه ای موجود در عراق بیفزاید.

به گزارش روزنامه الاهرام، چاپ قاهره حیدر العبادی در حال حاضر با وضعیت بغرنجی دست به گریبان است. از یک سو اگر بخواهد نیروهای داوطلب مردمی را منحل کند و پیوستن آنها را به ارتش اعلام کند، درصد حضور شیعیان در مقابل سنی ها در ارتش افزایش می یابد و این مساله باعث اعتراض اهل تسنن خواهد شد و اگر بخواهد به همین شیوه آنها را حفظ کند، باید نیازهای آنها را تامین کند و هزینه های آنها را بپردازد که باز هم با اعتراض اهل تسنن مواجه خواهد شد که چرا خود از امکانات مشابهی برخوردار نیستند.  

از سوی دیگر عشایر الانبار که اکثرا از اهل تسنن هستند، ادامه حضور نیروهای داوطلب مردمی در پاکسازی مناطقی که هنوز تحت کنترل داعش است را رد می کنند. حالا آنها ادعا می کنند که باید در مقابل نیروهای داوطلب مردمی، دولت اجازه تشکیل نیروهای گارد ملی، متشکل از نیروهای اهل تسنن را بدهد و حمایت پارلمان را نیز برای آن به دست آورد. این بدان معنا است که دو نیروی نظامی مجزا به وجود می آید که می توانند هر جا که منافع خود را در خطر ببینند علیه یکدیگر وارد عمل شوند. تصور کنید در شمال نیروهای مسعود بارزانی و پیشمرگ ها هستند، در جنوب نیروهای داوطلب مردمی شیعه تشکیل شده اند و در غرب نیز سنی ها اصرار می کنند که نیروی گارد ملی سنی تشکیل دهند. به عبارت دیگر عرصه در حال حاضر برای تجزیه عراق کاملا مهیان شده است. بی دلیل نیست که اخیرا مسعود بارزانی صحبت از استقلال کردستان زده است و می گوید باید همه پرسی برگزار شود. مسعود بارزانی فرصت را بیش از هر زمانی مهیای استقلال می بیند.

آن چه شاهدیم نتیجه شیوه تفرقه آمیز و شرورانه ای است که امریکا بعد از جنگ عراق در پیش گرفته و تلاش کرده است که در نبود حضور نظامی خود تنور منازعات مذهبی و نژادی را زنده نگه دارد. این دقیقا چیزی است که پل بریمر در عراق پیاده کرد و حکومتی مطابق با سهم بندی های سیاسی و طایفه ای به وجود آورد تا در کنار انحلال ارتش و سازمان امنیت که تار و پود وحدت عراق را تشکیل داده بودند، زمینه برای تجزیه عراق مهیا شود.

*دیپلماسی