انسان معمولاً از داشتن دوست ـ هرچند زیاد ـ لذّت می برد و از داشتن دشمن ـ گرچه اندک ـ هراسناک است. از این رو قرآن کریم به پیامبر آموخته است که روحیه دشمن را تغییر دهد و او را به دوست مبدل سازد: «وَلا تستوی الحسنةُ ولا السیئةُ، أدفَع بالتی هی أحسن، فاذا الذّی بَینکَ وبَینهُ عَداوة کأنه وَلی حَمیمُُ؛ و نیکی با بدی یکسان نیست [بدی را] به آنچه خود بهتر است دفع کن، آنگاه کسی که میان تو و میان او دشمنی است، گویی دوستی صمیمی می گردد.» (سوره فصّلت، آیه 34)
و چه خوب و نیکو پیامبر اکرم به این دستور الهی عمل کرد، و مردم مکّه را با تمام آزار و اذیت هایی که به حضرت رسانده بودند مورد عفو و گذشت قرار داد، حتی به رؤسای آنان احسان نمود و وحشی غلام ابوسفیان قاتل حضرت حمزه را نیز مورد عفو قرار داد.
لقمان حكيم خطاب به پسرش چنین می گفت: «يا بُنَىَّ اتَّخِذ أَلفَ صَديقٍ وَ أَلفٌ قَليلٌ وَ لا تَتَّخِذ عَدُوّا واحِدا و َالواحِدُ كَثيرٌ؛ فرزندم هزار دوست بگير كه هزار دوست هم كم است و يك دشمن مگير كه يك دشمن هم زياد است».
با توجه به این توصیه های اسلامی است که برخی از سیاستمداران یکی از راههای برون رفت از مشکلات کشور را در تعامل سازنده با جهان می دانند، اما همه اصحاب قدرت در ایران اینگونه فکر نمی کنند؛ چنانکه حسن روحانی چندی پیش در سخنانی گفت: «نمی‌دانم چرا برخی از تعامل با جهان بدشان می‌آید و به آن حساسیت دارند... بعضی‌ها از تقابل با جهان خوششان می‌آید.»
البته این مشکل را نمی‌توان صرفا به دوره 4 ساله ریاست‌جمهوری روحانی، خلاصه نمود. به زعم بسیاری از سیاسیون، طی 4 دهه اخیر تاکنون، این مقوله به غلط با فرهنگ انقلاب اسلامی ایران گره خورده و هر سال هم که می‌گذرد این گره، سفت‌تر و ناگشودنی‌تر می‌شود و هر ساله محدوده دشمنان انقلاب دایره وسیعتری به خود می‌گیرد.
آیت الله وحید خراسانی در دیداری که با محمود واعظی وزیر ارتباطات داشت به این روند نامطلوب اشاره نمود. ایشان با بیان اینکه خداوند در قرآن می‌فرماید «با همه مردم به خوبی سخن بگویید»، تأکید کرد: نباید با فحش و تشر سخن گفته شود، در گذشته با برخی سخنان دشمن تراشی کردیم. همانطور که سران کشور برای این مملکت محترم هستند سران دیگر ممالک نیز برای مردم آنها محترم هستند و معنی ندارد به آنها فحش دهیم.
وی با تأکید مجدد بر این آیه قرآن که با همه مردم با زبان خوب صحبت کنید، به ذکر روایتی از برخورد پیامبر اکرم (ص) با دختر حاتم طایی پرداخت و اظهار داشت: روزی دختر حاتم طایی نزد رسول خدا مشرف شد و حضرت عبای خود را زیر پای آن دختر فرش کردند. در این هنگام اصحاب حضرت گفتند او مشرک است و پدرش نیز مشرک بود چرا چنین کاری کردید که پیامبر اسلام(ص) در جواب اصحاب فرمودند اکرام کنید کریم هر قومی را.
آیت الله وحید خراسانی ادامه داد: اگر این اخلاق مد نظر پیامبر اسلام(ص) را با سنی‌ها، نصارا و پیروان دیگر ادیان و همچنین دول غربی داشته باشیم اوضاع عوض خواهد شد.
آیت الله سید محمد شیرازی نیز همواره بر صلح طلبی و پرهیز از کینه و دشمنی تأکید داشتند؛ چنانکه در کتاب بیداری مسلمانان ضمن توصیه به حفظ زبان و مراقبت در اعمال در مواجهه با دشمنان، می نویسند: «نباید طرف مقابل را تحریک کرد چون این تحریک موجب می شود تا او نیروهایش را بسیج کرده و به شما ضربه زند؛ چنانکه در آیه 108 سوره انعام آمده است: و به آنها که جز خدا را می خوانند، دشنام ندهید که آنان از روی دشمنی و نادانی خدا را دشنام خواهند داد»
ایشان در کتاب اسلام و جامعه بر این امر تأکید دارد که «اسلام، مسلمانان را به برقراری صلح با دشمنان ترغیب می کند؛ خداوند در آیه 208 سوره بقره می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید همگی از در صلح و آشتی درآیید و از گام های شیطان پیروی نکنید» و در کتاب ارزش ها در نگاه اسلام با بیان اینکه دشمنی جز زیان به ارمغان نمی آورد، به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) اشاره می کند که می فرمایند: «انسان مؤمن طعنه نمی زند، نفرین نمی کند، ناسزا نمی گوید و بدزبان نیست» و از امام صادق(ع) نیز آمده است: « هر که عداوت کشت کند، آن می درود که کاشته».
نظر شما