حسن نصرالله کجاست؟!

تقریبا هر هفته خانواده های لبنانی جلوی تلویزیون می نشینند تا سخنرانی هفتگی حسن نصرالله رهبر حزب الله را بشنوند.

موضوع سخنرانی های نصرالله بسیار گسترده است و از تجاوز اسرائیل به لبنان، تا استخراج گاز را شامل می شود.

ولی در سه هفته گذشته این رهبر سیاسی کاریزماتیک سکوت اختیار کرده است و این درحالی است که مهمترین جنگ بین اسرائیل و شبه نظامیان مورد حمایت ایران از زمان جنگ 2006 جریان دارد.

پیروان نصرالله متوجه غیبت او هستند و مشتاقانه به انتظار نشانه ای از رهبر خود نشسته اند.

زنی که در مراسم تشییع جنازه یکی از مبارزان حزب الله در شهر حناوی در جنوب لبنان شرکت کرده بود، به ما گفت: «امیدواریم جنگ آغاز شود اما سید نصرالله تا وقتی مناسب نداند وارد جنگ نمی شود»

کلماتی که ممکن است نصرالله در روزهای آینده به زبان آورد، می تواند آنگونه که برخی از پیروانش می خواهند اعلان جنگ باشد یا نشانه ای مبنی بر تنش زدایی تدریجی و باعث شود مخالفانش در بیروت نفس راحتی بکشند.

تاکنون برخی از مقامات حزب الله در صحبت های خود به جنگ لفظی پرداخته و سعی کرده اند قدرت این گروه را به نمایش گذارند؛ برای مثال هاشم صفی الدین رئیس شورای اجرایی حزب الله گفت «شبه نظامیان هزاران بار قوی تر از گذشته هستند».

مهمترین بیانیه ای که این گروه منتشر کرد 7 اکتبر بود. در این بیانیه حزب الله گفت که قبل از اینکه تصمیم بگیرد چگونه در نبرد با اسرائیل به حماس بپیوندد، در حال ارزیابی وضعیت با هماهنگی گروههای فلسطینی است.

قاسم قصیر تحلیلگر سیاسی نزدیک به حزب الله گفت: «حضور نصرالله زمانی است که یک تحول سیاسی یا نظامی مهم رخ دهد؛ او سکوت کرده زیرا فعلا نیازی به حضور او نیست».

درگیری بین حزب الله و اسرائیل تاکنون به تبادل موشک در چند کیلومتری دو طرف مرز محدود شده است. تلفات عمدتا از بین شبه نظامیان بوده و تنش هنوز در سطحی است که هیچیک از طرفین را وارد جنگی تمام عیار نکرده است.

درگیری کم شدت کنونی این پتانسیل را دارد که برای ماهها ادامه پیدا کند؛ بنابراین سؤال این است که نصرالله چه زمانی سخنرانی خواهد کرد و چه خواهد گفت؟

حزب الله و حامیان ایرانی آنها به صراحت اعلام کرده اند که میزان مشارکت آنها در جنگ به شدت حملات اسرائیل در غزه بستگی دارد. وزیر امور خارجه ایران که از بیروت صحبت می کرد به اسرائیل هشدار داد «همه نیروهای مقاومت در منطقه می توانند علیه اسرائیل وارد عمل شوند».

از ان زمان شبه نظامیان مورد حمایت ایران موشک هایی را از لبنان و سوریه به سمت اسرائیل و سفارت آمریکا در عراق پرتاب کرده اند؛ حوثی های یمن نیز تهدید کردند که درگیر خواهند شد.

نتانیاهو روز چهارشنبه گفت که اسرائیل برای حمله زمینی به غزه آماده می شود ولی اعلام نکرد که چه زمانی این حمله را انجام می دهد.

اما تحلیلگران معتقدند تهاجم زمینی اسرائیل به غزه لزوما باعث دخالت گسترده حزب الله نخواهد شد.

به گفته راندا سلیم عضو مؤسسه خاورمیانه «خط قرمز حزب الله ریشه کن کردن حماس و سلب توان این گروه از بازسازی خود در غزه است. مشخص نیست که این هدف اسرائیل قابل دستیابی باشد».

بر اساس این دیدگاه اگر حماس توان مقاومت در برابر حمله زمینی اسرائیل به غزه را داشته باشد، حزب الله ممکن است از پیوستن کامل به نبرد علیه اسرائیل خودداری کند.

سلیم افزود: «تا زمانی که ارزیابی حزب الله این باشد که حماس می تواند از حمله اسرائیل جان سالم به در ببرد، از گشودن جبهه دوم خودداری خواهد کرد».

میزان توانایی حماس ناشناخته است ولی یک ژنرال سابق ارتش اسرائیل 19 اکتبر گفت که انتظار دارد حمله زمینی اسرائیل برای نابودی حماس 6 تا 8 ماه طول بکشد.

صالح العروری معاون دفتر سیاسی حماس روز چهارشنبه اظهار داشت «اگر دشمن حمله زمینی کند شکستی بی سابقه در انتظار اشغالگران خواهد بود».

به نظر می رسد که در این مرحله استراتژی حزب الله جنگ لفظی توسط مقامات سطح پایین این گروه و تبادل موشک در مرز برای جلوگیری یا محدود کردن حمله زمینی اسرائیل است.

هفته گذشته مرکز تحقیق و توسعه اتحاد در لبنان –یک اتاق فکر نزدیک به حزب الله که استراتژی این گروه را در آینده ترسیم می کند- مقاله ای منتشر کرد که با تحلیل ما مطابقت دارد.

این مقاله توضیح می داد که هدف نهایی حزب الله جلوگیری از ریشه کن کردن مقاومت در غزه توسط اسرائیل است و همین هدف است که خط مشی آینده حزب الله را در بازکردن یا نکردن جبهه دوم علیه اسرائیل مشخص می کند.

بر این اساس سه سناریو پیش روی حزب الله قرار دارد:

نخستین سناریو این است که اسرائیل حمله زمینی به غزه را آغاز کند اما حماس بتواند تا زمانی که جنگ با اتش بس به پایان برسد، به حیات خود ادامه دهد و باقی بماند.

به گفته سلیم در این سناریو حزب الله الگوی کنونی تنش محدود را حفظ خواهد کرد زیرا نگه داشتن این سطح از تنش، اسرائیل را مجبور می کند تا برخی از واحدهای نظامی خود را به جای غزه در مرز با لبنان نگه دارد.

در سناریوی دوم اسرائیل به غزه حمله زمینی می کند و مشخص می شود که حماس از این حمله جان سالم به در نخواهد برد؛ در اینجا حزب الله ممکن است تصمیم بگیرد که در جنگ به شکل کامل مداخله کند.

این مداخله احتمالا شامل استفاده از حدود 150000 موشک و راکتی است که حزب الله ذخیره کرده است و بسیاری از آنها ظرفیت رسیدن به مرکز اسرائیل را دارد.

مقامات اسرائیلی هشدار داده اند که در صورت تحقق چنین سناریویی، لبنان را به عصر حجر خواهند فرستاد.

سناریوی سوم این است که اسرائیل حمله کند و علیرغم اینکه به نظر می رسد حماس در این حمله شکست بخورد، حزب الله دخالت نکند.

این سناریو در صورتی محقق خواهد شد که ایران به این نتیجه برسد که نمی خواهد هم حماس و هم حزب الله را در جنگ با اسرائیل از دست بدهد و چون نصرالله تعهد قاطعی مبنی بر مداخله کامل در جنگ نداده است، در صورت اتخاذ این رویکرد، کسی نمی تواند انفعال او را زیر سؤال ببرد.

در هر یک از این سه سناریو خطر اشتباه محاسباتی وجود دارد. حزب الله و اسرائیل باهم مستقیما در ارتباط نیستند و درگیری های کنونی بین آنها به تدریج درحال تشدید است. در چنین وضعیتی اگر یک موشک اشتباه باعث تلفاتی بیش از یک نفر شود، می تواند جرقه یک جنگ تمام عیار را بزند.

منبع: العربی الجدید

مترجم: فاطمه رادمهر