در نظرسنجی جدیدی که توسط GAMAAN -یک گروه تحقیقاتی در هلند- از پنجاه هزار ایرانی انجام شده، 1.5% از شرکت کنندگان در نظرسنجی، خود را مسیحی معرفی کرده اند. اگر این نمونه آماری را به کل ایران تعمیم دهیم، نتیجه اش 750 هزار مسیحی خواهد شد. بر اساس یافته های GAMAAN «شمار مسیحیان ایران صدها هزار نفر است و در آینده ای نه چندان دور به بیش از یک میلیون نفر خواهد رسید.» طبق آخرین آمار دولت، شمار مسیحیان ارمنی و آشوری که از قدیم در ایران بوده اند 117700 نفر است.
«منصور برجی» مدیر تحقیق سازمان حمایت و ترویج آزادی مذهبی در ایران، می گوید «از آنجا که اطلاعات قابل وثوق در خصوص نوکیشان مسیحی در ایران کم است، هر حرفی که گروههای بین المللی در خصوص میزان گستردگی تغییر کیش در ایران بزنند، با تردید همراه است؛ اما چون این تحقیق توسط سازمانی سکولار انجام شده، می تواند تأییدی بر ادعاهای موجود پیرامون تمایل مردم به تغییر دین خود باشد». این تحقیق که شامل 23 سؤال پیرامون نگرش افراد به مذهب می باشد، توسط اساتید دانشگاههای تیلبورگ و اوترخت در هلند انجام شده است.
از آنجا که مقامات اروپایی در خصوص انگیزه ایرانیان در تغییر مذهب خود شک دارند، درخواست پناهندگی آنان را در بسیاری از اوقات رد می کنند. برای مثال یک قاضی در انگلیس در پرونده ای که طی آن درخواست یک پناهجوی ایرانی را رد کرده بود، گفته بود «این ادعا که امروزه بیش از یک میلیون نفر در ایران مخفیانه مسیحی شده اند، برای ما پذیرفتنی نیست. این حجم گسترده از افرادی که به مسیحیت تغییر دین داده اند، ادعایی است که مبلغان مسیحی عنوان می کنند تا از جانب افراد مذهبی کمک های بیشتری دریافت نمایند.»
اما این تحقیقات علیرغم تردیدهای بسیاری که پیرامونش وجود داشته، بی تأثیر نبوده است. سال 2005 سازمان ملل در ژنو دفتری را برای بررسی وضعیت حقوق بشر در جهان ایجاد کرد. این دفتر، در جلسه ماه فوریه خود برای نخستین بار، به ایران توصیه هایی پیرامون نحوه رفتار با نوکیشان مسیحی کرد. به گفته «وسام الصلیبی» مدیر اتحادیه اوانجلیک های جهان «بدون چنین گزارش هایی، اخبار مربوط به آزار و اذیت مسیحیان، به دفتر ژنو نخواهد رسید و کشورها هیچ فشاری را روی خود حس نخواهند کرد».
به گفته «یوهانس دویونگ» مدیر اتاق فکر Sallux «آنچه که مهم است نه تعداد مسیحیان که میزان گسترده گرایش به سکولارشدن در جامعه ایران است». فقط 32% از کسانی که در نظرسنجی شرکت کردند خود را شیعه معرفی نمودند؛ این درحالی است که در محافل رسمی شمار شیعیان کشور 95% اعلام می شود. به گفته دویونگ که بیش از بیست سال با پناهجویان و مخالفان سیاسی ایرانی کار کرده است «اسلام در ایران یک سیستم سیاسی است، نه اعتقادی که توسط اکثر مردم پذیرفته شده باشد. در ایرانِ پس از آزادی، ما شاهد موج گسترده ای از اسلام برگشتگان و نوکیشان مسیحی، زرتشتی و آتئیست ها (خداناباوران) خواهیم بود».
نظرسنجی اخیر هم این موضوع را ثابت می کند؛ به گونه ای که 9% شرکت کنندگان در نظرسنجی خود را آتئیست، 22% خود را بی دین و 7% خود را زرتشتی معرفی نمودند. سرشماری سال 2011 شمار زرتشتیان را تنها 25000 نفر نشان می داد اما با تعمیم یافته های این نظرسنجی به کل جمعیت ایران، طبق تخمین GAMAAN هم اکنون حدود 5.6 میلیون زرتشتی در ایران وجود دارند (که البته این افزایش چه بسا نشان دهنده گرایش رو به رشد ملی گراییِ پارسیِ غیراسلامی در میان ایرانیان باشد، نه اعتقاد واقعی آنان به این مذهب باستانی).
نزدیک به نیمی از پرسش شوندگان (47%) اظهار داشتند که قبلا مذهبی بوده اند ولی الان نیستند. از هر 10 شرکت کننده در نظرسنجی 6 نفر گفتند که در خانواده ای مذهبی بدنیا آمده اند اما از هر ده نفر، شش نفر نمازهای روزانه را نمی خوانند و از هر ده نفر هفت نفر (68%) نمی خواهند که قانون کشور مبتنی بر دین باشد؛ (71%) مخالف وجود نهادهای مذهبی هستند که با بودجه دولت کار می کنند و (73%) مخالف حجاب اجباری هستند؛ اکثر پرسش شوندگان (58%) نیز اصلا به حجاب باور ندارند.
گرچه به نظر می رسد که ایران زمینی حاصلخیز و مساعد برای رشد مسیحیت است، اما «دیوید یگنازار» با بیان این مثال که از هر ده ایرانی چهار نفر یعنی 37% الکل می نوشند، بر این باور است که «جذب ایرانیان به مسیحیت نه از روی اعتقاد به این دین بلکه از ان رو است که آنان مسیحیت را بخشی از غربِ آزاد، سوکلار و دموکرات می بینند؛ بنابراین برای بنیادهای مسیحی مهم است که این دین را از قالبی که در ذهن ایرانیان و سایر ملل غیر مسیحی شکل گرفته است دور کنند». وی همچنین رشد بی قاعده کلیساهای خانگی در ایران را آسیب رسان می داند و معتقد است که آموزه های غلط، بی نظمی مالی و استبداد مقامات کلیسا ممکن است به مانعی در مسیر حرکت جامعه به سمت مسیحیت بدل شود.
از دیگر عوامل تبلیغ و رشد مسیحیت در ایران تلویزیون های ماهواره ای است. کانال محبت از جمله این کانال هاست که از موج تغییر دین مردم در زمان کرونا خبر می دهد. درحالیکه مسئولین کانال در ماه مارس 2019 از تغییر دین 324 نفر از طریق کلیساها و برنامه های این بنیاد خبر داده بودند، یکسال بعد تعداد نوکیشان ده برابر شد و به 3088 نفر رسید.
طبق گزارش ها، افزایش رشد کلیساها در ایران از سال 2004 شروع شد و از آنجا که زبان این کلیساها -برخلاف ارمنی ها و آشوری ها که زبان خاص خود را دارند- فارسی است، توسط دولت شناخته شد و زیر فشار قرار گرفت. در نتیجه ی فشارهای دولت، کلیساها زیرزمینی شد و در قالب کلیساهای خانگی شروع به گسترش یافت.
مقامات رسمی ایران، نوکیشان را عوامل صهیونیست و تهدیدی علیه امنیت ملی می دانند، اما یکی از مقامات ایرانی اخیرا به روحانیون قم گفته بود که «این نوکیشان مردم معمولی هستند، کسانی که ساندویچ می فروشند و به کارهایی از این دست اشتغال دارند» و از اینکه «تغییر دین درست در مقابل چشمان ما می افتد» گلایه کرده بود.
شواهدی که بر شکست ایران در حمایت از اسلام دلالت دارد، فراتر از افزایش شمار نوکیشان مسیحی است؛ اگر تمام داده های نظرسنجی GAMAAN را معتبر بدانیم، از هر 3 ایرانی تنها یک نفر معتقد است که کشور باید مذهب رسمی داشته باشد و از هر ده نفر چهار نفر می گویند که هر مذهبی باید بتواند آزادانه عقاید خود را تبلیغ کند.
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما