علیرغم اظهارات سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان، مبنی بر اینکه پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا تغییر چشمگیری در سیاست های کاخ سفید و حمایت این کشور از اسرائیل ایجاد نخواهد کرد، حزب الله نسبت به آینده خوش بین است؛ البته تا ماه ژانویه که ترامپ سکان ریاست جمهوری را به بایدن واگذار کند، نگرانی هایی دارد و محتاط است.
حزب الله قطعا از برقراری روابط دیپلماتیک بین آمریکا و ایران سود می برد، زیرا ایجاد این کانال، نقدینگی بیشتری را روانه این سازمان کرده و موقعیت آن را در داخل کشور تقویت می کند. البته اگر تمام این اتفاقات هم روی دهد، این حزب همچنان با چالش های بسیاری در داخل لبنان مواجه خواهد بود؛ چالش هایی که پول به تنهایی نمی تواند آنها را حل کند.
در «دحلیه» از توابع جنوبی بیروت که حزب الله در آنجا پایگاه مستحکمی دارد، شبه نظامیان حزب الله و حامیانش، از انتخاب بایدن شادمان هستند. به گفته یکی از فرماندهان نزدیک به حزب الله «مردم معتقدند که بایدن نسبت به ایران موضع نرم تری خواهد داشت و به برجام باز می گردد. نتیجه این بازگشت برای حزب الله نیز خوب است؛ تحریم های کمتر ایران و حزب الله به معنای پول بیشتر برای این گروه است و سبب برقراری دوباره کمک ها و خدماتی می شود که طی چند سال قبل، به خاطر سیاست فشار حداکثری ترامپ قطع شده بود».
سیاست ترامپ، مانع از فعالیت های حزب الله شده و کمک 700 میلیون دلاری ای که سالانه، ایران به این گروه می کرد را، به شدت کاهش داده است؛ بانک هایی که با این سازمان همکاری می کنند به تعطیلی کشیده شدند؛ به متحدان این گروه نیز این اتهام وارد شد که از موقعیت خود سوء استفاده می کنند و به این ترتیب بین مردم بدنام گشتند.
به نظر می رسد که نصرالله بابت شکست ترامپ در انتخابات خوشحال است. وی شکست ترامپ را «سقوطی تحقیر آمیز» توصیف کرد و دولت او را «اگر نگوییم بدترین دولت آمریکا، یکی از بدترین ها» نامید. رسانه های حزب الله نیز در قبال پیروزی بایدن، لحنی خوش بینانه و در عین حال محتاط داشتند؛ در یکی از مقاله های روزنامه الاخبار که سخنگوی حزب الله محسوب می شود، نویسنده با تیتر «خوش بینی محتاطانه در ایران» نوشت که بایدن با توجه به اینکه رفتار متفاوتی از ترامپ نسبت به سعودی و اسرائیل به عنوان دشمنان ایران دارد، مذاکره کننده قابل اعتمادتری است. اما در یک مقاله دیگر در همان روزنامه، هشدار داده شد که تیم جدید بایدن از جمله سوزان رایس و تونی بلینکن، شخصیت هایی تهاجمی و جنگ طلبانه هستند.
ظاهرا آنچه بیشتر از همه مایه نگرانی حزب الله است، دوران باقی مانده ریاست جمهوری ترامپ می باشد. در مقاله دیگری که در الاخبار با عنوان «دو ماهِ نامعلوم» منتشر شد، نویسنده در خصوص هرگونه حمله احتمالی آمریکا به ایران هشدار داد. گزارش اخیری که نیویورک تایمز منتشر کرد نیز نشان می دهد که ترامپ چنین طرحی را مدنظر داشته است. علیرغم این نگرانی ها، پیروزی بایدن حزب الله را جسورتر کرده و با توجه به اینکه بایدن همدلی کمتری با اسرائیل دارد، احتمال اینکه حزب الله جواب حملات اسرائیل را بدهد بیشتر شده است.
تحلیلگران امور حزب الله که به این سازمان نزدیک هستند، زیاده از حد نسبت به چشم انداز این گروه در دولت جدید آمریکا امیدوارند. «قاسم قصیر» از جمله این افراد است که می گوید «پیروزی بایدن به سود ایران و حزب الله است؛ پیروزی ترامپ فاجعه بار بود و می توانست به افزایش درگیری های نظامی و جنگ در خاورمیانه منجر شود». به نظر «ابراهیم بیرم» روزنامه نگار لبنانی و تحلیلگر نزدیک به حزب الله نیز، بایدن قطعا به برجام باز خواهد گشت «پیروزی بایدن افق جدیدی پیش روی حزب الله و ایران خواهد گشود، زیرا هر مذاکره جدیدی، منجر به کاهش فشار بر حزب الله خواهد شد».
گفتگوی مجدد با ایران، امکان فروش نفت این کشور در بازارهای بین المللی را فراهم می کند و حزب الله در نهایت از دلارهای ایران بهره مند خواهد شد. در حال حاضر این سازمان بدلیل تحریم های آمریکا و بحران مالی لبنان در مضیقه مالی است. ماه مارس، کشور نتوانست بدهی نود میلیارد دلاری خود را پرداخت کند؛ از آن موقع تاکنون ارزش پول این کشور به شدت کاهش یافته و زندگی مردم فقیر و طبقه متوسط را تحت تأثیر قرار داده است؛ به نحوی که هم اکنون نیمی از جمعیت لبنان زیر خط فقر هستند. بعلاوه، از اکتبر 2019 حرکت اعتراضی بزرگی در کشور شکل گرفت که خواهان برکناری همه احزاب سیاسی از جمله حزب الله و متحدانش از قدرت، بدلیل فساد بود.
توافقی جدید با ایران و برداشته شدن تحریم ها، خبر خوبی برای حزب الله خواهد بود؛ با بهبود اوضاع مالی ایران، حزب الله در مقایسه با سایر رقبای سیاسی اش که به دلیل ورشکستگیِ دولت، توان مالی شان کاهش یافته، دست برتر را خواهد یافت. افتادن در ورطه مشکلات اقتصادی باعث شده بود که این گروه توان کمتری برای حفظ پایگاه مردمی اش داشته باشد؛ به ویژه آنکه مردم از سالها سوء مدیریت و فساد، خسته و مأیوس شده اند. پیروزی بایدن در کوتاه مدت، حزب الله را در تعقیب سیاست هایش جسورتر خواهد کرد و باعث می شود که این حزب تمایل کمتری برای مصالحه و سازش بر سر تشکل دولت جدید پیدا کند.
اما انتخاب بایدن می تواند در حزب الله اعتماد به نفسی کاذب ایجاد کند؛ بازگشت به میز مذاکره با ایران، زمان می برد و ممکن است به رفع تحریم ها نیز منجر نشود. جدای از موضوع ایران، لبنان تحت تأثیر تحریم های سزار که رژیم اسد را هدف گفته نیز، قرار دارد؛ زیرا احزاب لبنانی اغلب همکاری های تجاری نزدیکی با حزب الله و متحدان سیاسی اش از جمله اسد دارند. علاوه بر اینها، خود حزب الله مستقل از ایران و سوریه، تحت تحریم است و این تحریم ها راه تنفس مالی را بر این گروه می بندد.
در سطح ملی حزب الله با موانع دیگری نیز روبرو است که پول نمی تواند به تنهایی آنها را حل کند. از وقتی که حزب الله و متحدانش اکثریت پارلمان را بدست آوردند، این حزب بدلیل رسوایی های متعدد دستگاه حاکم، اعتبار خود را به میزان زیادی از دست داده است. در سه سال اخیر، کشور رو به ویرانی رفته و فساد چند برابر شده است؛ مردم این فساد و مشکلات را از چشم دو حزب اصلی متحد حزب الله و رهبرانش باسیل و نبیه بری می بینند. اکنون این سازمان به عنوان حافظ سیستم فاسد سیاسی کشور شناخته می شود. بعلاوه افراد ثروتمند حامی حزب که میلیون ها دلار در بانک ها سپرده داشتند، بدلیل بحران مالی کشور و ورشکستگی دولت، پس اندازهای خود را از دست داده اند. از سوی دیگر، جنگ علیه اسرائیل که دلیل موجودیت حزب الله تلقی می شد، روز به روز بیشتر موضوعیت خود را از دست می دهد؛ به ویژه اینکه حزب الله اسرائیل را تهدید می کند اما از دادن پاسخ به صدها حمله این کشور در سوریه و لبنان ناتوان است. در کنار اینها، عادی سازی رابطه اعراب خلیج فارس با اسرائیل و برقراری روابط اقتصادی بین انها، احتمال جنگ حزب الله علیه دشمن صهیونیستی را، کمتر از همیشه و بی معنی کرده است.
درحالیکه ریاست جمهوری بایدن و بازگشت به برجام، ممکن است هدیه ای الهی برای حزب الله باشد؛ اما اکنون با سال 2015 فرق کرده است؛ شرایط لبنان و مردمش عوض شده و حتی حزب الله و منطقه هم همان شرایط سال 2015 را ندارند. از زمان امضای برجام، پنج سال گذشته و تغییراتی ایجاد شده که لزوما در راستای منافع حزب الله نبوده است
مترجم: فاطمه رادمهر
messages.comments