بحران طلاق قابل کتمان نیست

چندی پیش یک مقام سازمان ثبت احوال از توقف اعلام آمار طلاق خبر داد و در توصیف چرایی این تصمیم از بی فایده بودن و تکراری شدن این کار نام برد. این خبر واکنش های منفی بسیاری بدنبال داشت و سازمان ثبت احوال را مجبور کرد که طی اطلاعیه ای بر ادامه انتشار مرتب آمار تأکید کند.

اما تصمیم ابتدایی سازمان ثبت احوال به روشنی گویای عمق فاجعه ای است که روند رو به گسترش طلاق در کشور به بار آورده است. طبق آمار، طلاق در 10 سال گذشته در ایران 74 درصد رشد داشته و سال گذشته در هر ساعت، 19 طلاق به وقوع پیوسته است.

درحالی مسؤلان امر در قبال رشد این پدیده، به امید انحراف افکار عمومی، راه کتمان و پاک کردن صورت مسأله را در پیش گرفته اند؛ که پیش از این نیز در قبال ارائه امار خودکشی و سقط جنین، فرار مغزها و اعتیاد دانش آموزان همین روش را اتخاذ کرده و به نتایج زیانبار آن پی برده بودند؛ غافل از آنکه ارائه آمار در این حوزه ها سبب افزایش آگاهی خانواده ها گشته و هشداری است به مسؤلان تا هرکدام در حیطه وظایف خویش برای پیشگیری و کاهش آسیب های اجتماعی گام های عملی بردارند و کتمان آمار تنها این تصور را ایجاد خواهد کرد که هیچیک از مسؤلان امر اهمیتی برای موضوع قائل نشده و برای حل آن به فکر چاره نیست.

دلایل افزایش طلاق در کشور

به گفته مدیر کل دفتر ازدواج وزارت ورزش و جوانان، بیش از نیمی از طلاق ها در 5 سال اول زندگی رخ می دهد. دکتر فردوسی مشاور خانواده، این امر را معلول دو علت اساسی می داند: نخست عدم بلوغ شخصیتی افراد است که سبب می شود در مواجهه با مشکلات، قدرت تحمل و حل مسائل را در خود نبینند و جدایی را اولین راه حل انگارند و دومین عامل انتخاب نادرست بدلیل شناخت ناکافی از یکدیگر است. بسیاری از ازدواج ها بر پایه اطلاعات کمی که طرفین قبل از ازدواج حاصل نموده اند شکل می گیرد؛ حال انکه رشد فرد گرایی و کمرنگ شدن روح جمع گرایی و تحمل و تعامل با دیگران که می توان آن را حاصل تحولات سبک زندگی و دنیای مدرن دانست، می طلبد که دوران آشنایی پیش از ازدواج طولانی تر گردد، تا طرفین به شناخت عمیقی از هم برسند. امام علی (ع) در حدیثی می فرماید: «خَوَافِي الْأَخْلَاقِ تَكْشِفُهَا الْمُعَاشَرَة؛ خصلت ها و اخلاق پنهان را، معاشرت آشكار مى سازد» و هم کفو بودن از لحاظ خانوادگی، اقتصادی، مذهبی و اعتقادی، تحصیلی، شخصیتی و فرهنگی که در دستورات اسلامی نیز به شدت مورد تأکید قرار گرفته و پیامبر (ص) در این خصوص می فرماید: «اَنْکِحُوا الاَْکْفاءَ وَ انْکِحُوا مِنْهُمْ وَ اخْتارُوا لِنُطَفِکُمْ؛ زمینه ازدواج هم کفوها را فراهم کنید و با هم کفو ازدواج کنید و آنان را براى بوجود آمدن فرزندان شایسته به عقد خود درآورید»، از اموری است که به مدد افزایش معاشرت دو خانواده با یکدیگر حاصل می گردد.

از عوامل دیگر در افزایش طلاق می توان به فقر و مشکلات اقتصادی، اعتیاد، مسائل اخلاقی و روابط خارج از ازدواج و نیز فقدان یا ضعف مهارت های ارتباطی اشاره کرد. حسن موسوی رييس انجمن مددكاران اجتماعي ايران در گفتگو با اعتماد نارضایتی از روابط زناشویی را یکی از عوامل مهم در افزایش طلاق می داند که به علت تابو بودن کمتر به آن پرداخته می شود. به گفته وی رضایت زوجین در این خصوص به سایر جنبه های زندگی تسری یافته و برای مثال گذشت را در آنان تقویت می کند.

اما کاهش گفتگو و ناآگاهی از شیوه تعامل صحیح، به ویژه با گسترش شبکه های اجتماعی نیز از دیگر مشکلاتی است که خانواده ها را با چالش مواجه ساخته و طبق آمار مدت زمان گفتگو در بین اعضای خانواده در طول شبانه روز به 15 دقیقه کاهش یافته است.

باید دقت نمود که هدف از گفتگو ساکت کردن مخاطب و نشاندن حرف خود بر کرسی نمی باشد؛ بلکه گفتگو بهترین روش است برای رسیدن به تفاهم. قرآن کریم نیز در خصوص آداب گفتگو چنین می فرماید: «ادْعُ إِلَى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» و در آیه 64 سوره آل عمران به پیامبر خویش توصیه می نماید: «قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى کَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ»؛ بدین ترتیب سخن حکیمانه، بیان نیک و بدور از هر گونه خشونت و درشت گویی و تأکید بر اشتراکات برای به هم نزدیک ساختن قلوب، از نکاتی است که در پیشبرد یک گفتگوی سازنده باید بدان توجه داشت.

*تحریریه نبأ