این احتمال با سخنان عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه در 16 تیر ماه تقویت شد؛ وی در یک نشست خبری اعلام کرد: «آمریکایی‌ها به شرط برداشتن تحریم‌ها، می‌توانند در گفت‌وگوهای ایران و ۱+۴ حضور داشته باشند» و درحالیکه پیش از این حسن روحانی بر لغو همه تحریم‌ها تاکید می کرد ولی عباس عراقچی، اولویت ایران را تحریم‌های نفتی و بانکی دانست.
این سخنان درحالی اظهار شد که پیشتر مقامات ایران، بازگشت آمریکا به برجام را شرط مذاکره با آمریکا عنوان می کردند. البته 12 تیرماه نیز رسانه ها به نقل از محمود علوی وزیر اطلاعات نوشتند: «اگر رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد تحریم را از ایران اسلامی بردارد، ما آن (مذاکره) را بررسی می‌کنیم ... اگر مقام معظم رهبری این اجازه را صادر کند مذاکره میان ایران و آمریکا انجام خواهد شد».
همچنین در تازه ترین اظهار نظرها در این خصوص، رئیس جمهوری ایران در نشست شورای اداری و برنامه‌ریزی استان خراسان شمالی گفت: «اگر(آمریکا) از زورگویی دست بردارد ما همین ساعت و همین لحظه آماده مذاکره هستیم..»
و جواد ظریف وزیر خارجه ایران روز گذشته در بدو ورود به نیویورک درباره مذاکره با آمریکا به خبرگزاری ایرنا اعلام کرد: «ما میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم... این آمریکا بود که به صورت غیرقانونی و یکجانبه از این توافق خارج شد و اکنون هم به آمریکا مرتبط است که به میز مذاکره بازگردد یا خیر.»
صرف نظر از سخنان مقامات ایران، در طرف غربی نیز تلاش و تکاپوی تازه ای به ویژه از جانب امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه برای زنده نگاه داشتن برجام دیده می شود
رییس جمهور فرانسه در هفته های گذشته دوبار با حسن روحانی تلفنی گفتگو کرد؛ همچنین امانوئل بون مشاور دیپلماتیک وی طی سه هفته گذشته دوبار به تهران سفر کرد و گفته می شود که حامل پیشنهادی برای ایران بوده است.
به دنبال این گفتگو ها، روزنامه القدس العربی چاپ لندن از قصد رئیس جمهوری فرانسه، برای سفر به تهران خبر داد. به تحلیل این روزنامه، سفر قریب‌الوقوع مکرون به ایران نشانه موفقیت‌آمیز بودن سفر اخیر امانوئل بون به تهران است.
حال، مکرون اعلام کرده است که کشورش در پی اقداماتی برای جلوگیری از تشدید تنش در خاورمیانه است و او در روزهای پیش رو با دونالد ترامپ، حسن روحانی و ولادیمیر پوتین، رؤسای جمهوری آمریکا، ایران و روسیه، گفت‌وگو خواهد کرد.
وی روز دوشنبه در نشست خبری مشترکی با همتای صربش گفت که ابتکارات اخیر دیپلماتیک کشورش مانع واکنش تند طرف ایرانی شده و امکان گفت‌وگوی مدام با آمریکا را فراهم کرده است.
مکرون در پنجم تیرماه و در گفتگو با تلویزیون ملی ژاپن خواهان اقداماتی برای رفع تنش بین ایران و امریکا شده و گفته بود «این راه حل ها باید در کوتاه مدت باعث سرافکندگی هیچ یک از طرفین نشود و زمینه ایجاد اعتماد را فراهم کند.»
طرح پیشنهادی مکرون راه میانه ای است که می تواند رضایت و همراهی هر دو طرف را داشته باشد؛ در این طرح که انجماد در برابر انجماد نام دارد آمریکا تحریم‌های خود را به ویژه در حوزه فروش نفت و معاملات بانکی منجمد می‌سازد و در مقابل ایران نیز روند بازنگری در تعهدات برجامی اش را منجمد می کند.
مدت زمانی که دو طرف متعهد می شوند اقدامات خود را منجمد کنند دقیقا مشخص نیست اما برخی، از تعیین دوره سه ماهه سخن می گویند؛ چراکه در ان زمان اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شده و نمایندگان دو کشور می توانند در حاشیه اجلاس و در قالب 5+1 با یکدیگر مذاکره کنند
به نظر می رسد اقدام مکرون برای میانجیگری با تایید و موافقت امریکا همراه بوده است؛ ترامپ در آستانه انتخابات خواهان افزایش تنش نیست و نشانه های این عدم تمایل را می توان در واکنش ها و اقدامات اخیر دولت وی دید
درحالیکه ترامپ پیشتر افزایش غنی‌سازی توسط ایران را بازی با آتش توصیف کرده بود، در پی عملی شدن گام دوم ایران هیچ اقدامی نکرد و علی رغم اعلام رسانه ها مبنی بر تحریم وزیر خارجه ایران توسط آمریکا، واشنگتن تصمیم به عدم تحریم گرفت و ویزای جواد ظریف برای شرکت در نشست شورای اقتصادی-اجتماعی سازمان ملل متحد با موافقت همتای امریکایی اش صادر شد
به نوشته دویچه وله نشانه‌ها تنها به لحن متفاوت طرفین یا مسکوت ماندن تحریم ظریف خلاصه نمی‌شود. بعد از ظهر یکشنبه سایت بصیرت وابسته به دفتر سیاسی سپاه پاسداران در بخش اخبار ویژه خود نوشته بود: «روس‌ها در ملاقات با مقام‌های ایرانی پیام دونالد ترامپ مبنی بر مذاکره دوباره با ایران در سطح سران کشورها را منتقل کرده‌اند؛ یعنی در سفر شهریورماه رئیس جمهور کشورمان به نیویورک برای شرکت در اجلاس سازمان ملل، ترامپ، پوتین و روحانی با یکدیگر مذاکره کنند.»
این سایت وابسته به سپاه در ادامه ضمن اشاره به مخالفت جمهوری اسلامی با پیشنهاد فوق، نوشته بود که «ایران مذاکره را فقط در سطح وزرای خارجه پذیرفته است.» البته خبر موافقت ایران با مذاکره با آمریکا در سطح وزرای خارجه مدت کوتاهی پس از انتشار از سایت بصیرت حذف شد.
کوتاه سخن اینکه: سفر احتمالی امانوئل ماکرون به تهران می‌تواند آخرین بخت میانجیگری طرف‌های اروپایی امضاءکننده برجام برای برون رفت از بن‌بست جاری در بحران روابط ایران و آمریکا باشد. اگر این میانجیگری نیز با شکست مواجه شود، بعید نیست راه مذاکره و دیپلماسی بسته شده و اروپا با یکی دو اقدام دیگر ایران، به آمریکا بپیوندد.
نظر شما