حتی قبل از همه‌گیری کوئید19 نیز، جهان برای تحقق بخشیدن به وعده‌های خود در چشم‌انداز دست‌یابی به اهداف توسعه‌ی پایدار، مبنی بر قابل پیشگیری ساختن مرگ و میر مادران و کودکان تا سال 2030 چندان موفق نبود. اما در حال حاضر، این بیماری همه‌گیر، مزید بر علت شده و شرایط را شکننده‌تر و تهدیدآمیزتر ساخته است.
پیش از آنکه نبرد با کوئید 19 توجه و همّ و غمّ جهانیان را به خود مشغول کند، یکی از موضوعات مورد بحث در مجامع بین الملل، تلاش برای قابل پیشگیری ساختن مرگ کودکان و مادران بود. از اوایل دهه 1990، میزان مرگ و میر کودکان زیر 5 سال تقریبا 60 درصد کاهش یافته و این موفقیت از سال 2000 شتاب بیشتری گرفته است. مرگ و میر مادران نیز، نزدیک به 40 درصد در طی 20 سال گذشته، کاهش یافته است.
این دستاوردها عمدتاً در نتیجه‌ی توسعه و پیشرفت سیستم‌های بهداشتی در فقیرترین کشورهای جهان حاصل شده است. در این میان، کشورهایی مانند بنگلادش و اتیوپی با آموزش و استقرار کارکنان بهداشت و درمان در مناطق محروم، پیشرفت چشمگیری داشته‌اند.
همکاری‌های بین‌المللی یکی دیگر از فاکتورهای مؤثر در این تحولات بوده است. سازمان gavi که سال 2000 تأسیس شده و در جهت گسترش واکسیناسیون در کشورهای فقیر جهان تلاش می کند، بیش از 760 میلیون نفر را در برابر بیماری‌های کشنده واکسینه کرده و موجب نجات بیش از 13 میلیون نفر شده است.
ولی علیرغم این پیشرفت‌ها، هنوز هم هر ساله، بیش از پنج میلیون جوان در اثر بیماری‌های قابل پیشگیری یا قابل درمانی همچون ذات‌الریه، مالاریا و اسهال از دست می‌روند. روزانه بیش از 800 زن و دختر نوجوان به دلیل عدم برخورداری از مراقبت های بهداشتی، در دوران بارداری و زایمان می‌میرند. اگر جامعه جهانی در یک دهه‌ی آینده به پیشرفت های قبل ملاحظه ای دست پیدا نکند، سالانه بیش از سه میلیون کودک تا سال 2030 از دنیا خواهند رفت.
هم اکنون فعالیت 14 سازمانی که با حمایت مالی gavi در امر واکسیناسیون فعالیت می کنند، بر اثر کرونا مختل شده و واکسیناسیون بیش از 13 میلیون نفر که بیشتر آنها کودک هستند به تأخیر افتاده است. در همین حال، قرنطینه و ترس از ابتلا به کرونا، مردم را از پیگیری سایر مراقبت های بهداشتی و درمانی باز داشته است. این در حالی است که محققان دانشکده پزشکی دانشگاه جان هاپکینز برآورد کرده‌اند که کاهش 15 درصدی استفاده از خدمات بهداشتی در یک دوره شش ماهه، ممکن است منجر به مرگ 253000 کودک شود.
پیشتر و در جریان بحران ابولا در سال 2014-2016 در غرب آفریقا، شاهد بودیم که ضعف عملکرد در ارائه خدمات روتین بهداشتی، باعث افزایش فاجعه‌آمیز مرگ و میر کودکان بر اثر ابتلا به مالاریا و دیگر بیماریها و همچنین افزایش مرگ و میر مادران به ویژه در حین زایمان شده بود. لذا برای پیش گیری از نتایج مشابه بر اثر شیوع کرونا، نیازمند توجه و همکاری های بین‌المللی بیشتری هستیم. در عین حال نباید اجازه دهیم که یک بیماری جدید و ناشناخته، هرچقدر هم که مهلک باشد، موجب غفلت ما از سایر بیماریها و در نتیجه، افزایش تلفات در میان کودکان و زنان محروم جهان، بر اثر ابتلا به بیماری‌هایی شود که راههای پیشگیری آنها را می‌دانیم.
مترجم: ط. مکارمی
نظر شما