چطور اخبار جعلی، مهاجران و مسلمانان اسپانیا را به حاشیه می برد

اخیرا ویدئویی در صفحات فیسبوکی، توئیتری، واتساپی و تلگرامی اسپانیا منتشر شده است که نشان می دهد، جوانان عرب مهاجری که درحال عبور از دریای مدیترانه و نزدیک شدن به سواحل اسپانیا هستند، سرودی به این مضمون می خوانند «ما گلوی همه کفار اسپانیایی را که از حضرت محمد تمجید نمی کنند، می بریم» و یکی از آنان نیز که چاقو در دست دارد، در حین خواندن این سرود چاقوی خود را تکان می دهد

یکی از کاربران شبکه های اجتماعی ذیل این ویدئو نوشته است «شرایط ترسناکی است، اما سیاستمداران از اینکه اجازه ورود این افراد خطرناک را به کشور می دهند شادمان هستند». دیگری نیز نوشته است «افتضاح! می توان تصور کرد که مدتی دیگر، همین جوانی که چاقو دارد، مسیحیان را سلاخی می کند. ما آنها را هتل می بریم و امکانات کامل در اختیارشان می گذاریم و اگر کسی حرف بزند به او انگ فاشیست بودن و نژادپرستی می زنیم»

گرچه خیلی زود مشخص شد که این ویدئو جعلی است و مردان جوان سوار بر کشتی در حقیقت در حال خواندن سرودی الجزایری به نام «بای بای سلام» هستند، اما مجددا ویدئو با این ترجمه نادرست مورد استفاده قرار گرفت، تا به ابزاری برای نفرت پراکنی در فضای مجازی بدل شود.

این ویدئو تنها یکی از موارد اخبار دروغینی است که به هدف حمله به مهاجرانِ عمدتا عرب و مسلمان، در اسپانیا منتشر می شود. از جمله اخبار دروغینی که اخیرا منتشر شده، حرکت 500 قایق حامل مهاجر به سمت اسپانیا، نقض مقررات حفظ فاصله اجتماعی توسط مساجد برای برپا داشتن نماز، حذف گوشت خوک از منوی غذای مدارس تحت فشار جامعه مسلمانان، و بهره مندی مهاجران غیرقانونی عرب از سیستم رفاه ملی می باشد

به گفته «ناتالی دیز» روزنامه نگار «دروغ هایی که در این زمینه گفته می شود، می خواهد چهار باور را در مورد مهاجران و مسلمانان به مردم القاء کند: آنان خطرناک هستند، در اولویت دریافت خدمات رفاهی قرار می گیرند و حق مردم بومی را در این زمینه پایمال می کنند، فرهنگ خود را بر جامعه تحمیل می نمایند و در نهایت اینکه مؤسسات و سازمان های مختلف نیز مانعی بر سر این مسیر ایجاد نمی کنند و به مهاجران و مسلمانان اجازه مانور می دهند»

اخبار جعلی

انتشار اخبار جعلی با افزایش روند مهاجرت در اروپا همزمان شد. سال 2019 رکورد ورود مهاجر به اسپانیا با رقم 748,759 نفر شکسته شد؛ بیشترین میزان مهاجر به ترتیب به سه کشور کلمبیا، مراکش و ونزوئلا تعلق داشتند

خانم دیز می افزاید «انتشار اخبار جعلی در مورد مسلمانان، امری دائمی است. در رأس اخبار جعلی، خبرهایی را می بینیم که در مورد مهاجران منتشر می شود و پس از آن نیز اخباری است که مسلمانان را به استفاده از مزایای دولتی، خشونت و تروریسم پیوند می دهد. انتشار این اطلاعاتِ نادرست سبب می شود که مسلمانان با جامعه اسپانیا احساس بیگانگی کنند»

هدف عمده ای که از انتشار این دروغ ها دنبال می شود، این است که نگرش بخش بزرگی از جامعه را نسبت به مسلمانان تغییر دهند و باورهای نادرست مردم را تقویت کنند

در سالهای اخیر میزان اخبار جعلی، افزایش نگران کننده ای در سراسر جهان داشته و اسپانیا نیز از این قاعده مستثنی نیست. سازمان حقیقت یاب «مالدیتا» سال 2017 به منظور مقابله با انتشار اطلاعات غلط و اخبار دروغین، تأسیس شد. یکی از شعبه های آن، دایره مهاجرت است که خانم دیز در آن کار می کند.

از سال 2017 تا 2020 سازمان مالدیتا 321 مورد اخبار جعلی با موضوع مهاجرت و مذهب را شناسایی کرده است. از این تعداد 168 مورد مربوط به مهاجرت و 129 مورد مربوط به دین بوده و در 70% آنها اسلام هدف گرفته شده است.

شمار اخبار جعلی مرتبط به اقلیت های دینی افزایش دائمی داشته و از 25% در سال 2017 به 29% در سال 2018 و 45% در 2019 رسیده است

به گفته «مونیکا کاریون» مدیر پروژه های آموزشی و تحلیلگر مؤسسه رصد اسلام هراسی در رسانه ها «شاهد افزایش اخبار جعلی در خصوص جامعه مسلمانان هستیم؛ به نحوی که بیشترین اخبار جعلی در مورد آنان منتشر می شود. پوشش بد رسانه ای، کل مسلمانان را (اعم از آنکه اصالتا اسپانیایی باشند یا نباشند) تحت تأثیر قرار می دهد و همه جامعه از انتشار چنین اخباری آسیب می بینند. این حملات فقط در رسانه ها و فضای مجازی صورت نمی گیرد، بلکه حالت فیزیکی هم دارد. بنابراین مشکلی که با آن مواجه هستیم، به خطر افتادن همزیستی اجتماعی توسط اسلام هراسان است»

طبق یافته های مرکز تحقیقات جامعه شناسی CIS بین سالهای 2017 و 2019 مهاجرت به مشکلی برای اسپانیایی ها بدل شد. نظرسنجی هایی که این مرکز انجام داده، نشان می دهد مهاجرت یکی از سه نگرانی اصلی اسپانیایی ها بود و از 3.8% در ژانویه 2017 به 15.6% در سپتامبر 2019 رسید؛ گرچه در ژوئن 2020 این نگرانی افت پیدا کرد و به 1.6% تنزل یافت

افزایش اسلام هراسی

اسپانیا در سالهای اخیر شاهد افزایش اسلام هراسی بوده است؛ این امر ریشه در حملات تروریستی 2017 بارسلونا و کامبریلز دارد که به کشته شدن 16 نفر انجامید. وزیر کشور اسپانیا فاش کرد که موارد اسلام هراسی بین سالهای 2017 تا 2019، 120% افزایش داشته و به 103 مورد اشاره کرد

این وزاتخانه بابت عدم مقابله با اسلام هراسی مورد نقد و سرزنش است، زیرا که در سال 2018 برنامه عمل خود را برای مبارزه با جرائم ناشی از نفرت اعلام کرد اما اسلام هراسی را در شمار این جرائم نگنجاند.

طبق یافته های سازمان دولتی نظارت بر نژادپرستی و بیگانه ستیزی، 87% مسلمانان به هنگام یافتن خانه و 83% به هنگام پیدا کردن شغل در اسپانیا مورد تبعیض قرار می گیرند

یک گزارش دولتی نیز نشان می دهد که در بین خارجی هایی که هدف جرائم ناشی از نفرت قرار می گیرند، مراکشی ها با 7.8% در مقام نخست هستند. همچنین احتمال اینکه یک مراکشی در مقایسه با یک اسپانیایی سفیدپوست توسط پلیس متوقف شود، شش برابر بیشتر است

البته تجربه تبعیض، تجربه مشترکی بین تمام مسلمانان و مهاجران نیست. حمزه که در حومه مادرید بقالی دارد می گوید 16 سال است که از مراکش به اسپانیا مهاجرت کرده و تاکنون هدف اسلام هراسی قرار نگرفته است «البته شاید به این دلیل باشد که تلاش زیادی برای ادغام شدن در جامعه کرده ام»

سال 1992 دولت اسپانیا با جامعه مسلمان کشور توافقی امضا کرد که به موجب آن امکان ادغام مسلمانان را در جامعه فراهم کرده و اجازه حفظ و پاسداشت مناسک و آدابشان را به آنها بدهد. اما با گذشت 25 سال از آن تاریخ، مسلمانان هنوز نتوانسته اند به بسیاری از حقوقی که طبق توافق برای آنها تضمین شده است برسند

امروزه برخلاف ادعای اخبار دروغین مبنی بر اینکه مدارس مجبور به گنجاندن تعلیمات اسلامی در دروس خود شده اند، 90% دانش آموزان، درس مطالعات اسلامی ندارند و 90% معلمانِ معارف اسلامی بیکار هستند. 95% مسلمانان اسپانیا به گورستان مسلمانان دسترسی ندارند و 12% هم فاقد مسجد می باشند.

*منبع: میدل ایست آی

مترجم: فاطمه رادمهر