ماه اکتبر گزارشی در شبکه های اجتماعی فارسی زبان منتشر شد مبنی بر اینکه مقامات ایران روزانه با پنج پرواز چارتر به مقصدی در غرب فرار می کنند. این خبر در شبکه های فارسی زبان اروپا و آمریکا گسترش یافت و حتی رسانه های انگلیسی زبان بین المللی همچون دیلی اکسپرس و فاکس نیوز آن را پوشش دادند
با به اوج رسیدن اعتراضات در شهرهای ایران در پی مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، این خبر توجه رسانه های مخالف را به خود جلب کرد. گروههای اپوزیسیون خارج از کشور و شهروندانی که علیه حکومت فعالیت می کردند، با خوشحالی این خبر را دنبال کردند اما این هیجان مدت چندانی به طول نینجامید زیرا به زودی مشخص شد که مقامات، نه تنها در حال فرار نیستند بلکه داشتند برای تشدید مقابله با معترضان آماده می شوند
پس از این اتفاق، رسانه های وابسته به حکومت با تهیه گزارش هایی در مورد پوشش این خبر در رسانه های خارج از کشور، سعی کردند این رسانه ها را بی اعتبار کنند و بگویند تمام اخباری که آنها منتشر می کنند دروغین و ساختگی است
روزنامه همشهری با تیتر «فرار مسئولان کشور با پروازهای خیالی» انتشار این خبر در رسانه های خارج از کشور را به سخره گرفت. در سایت الف نیز حسین رجایی نماینده اصولگرای مجلس با تمسخر رسانه های اپوزیسیون نوشت: «براساس آنچه این رسانه ها می گویند دیگر هیچ مسئولی در کشور باقی نمانده است»
این ماجرا به همین جا ختم نشد؛ ماه دسامبر ایران اینترنشنال گزارش داد که بر اساس اخباری که از منابع اختصاصی خود دریافت کرده است، مقامات ایران در حال فرار به ونزوئلا هستند
انتشار اخبار دروغین، ابزار پروپاگاندای دولت
درست در زمانی که رسانه های مخالف با بی دقتی این اخبار را پوشش می دادند، کارشناسان رسانه در مورد اعتبار این گزارش ها ابراز تردید کردند و نسبت به کارزاری که مقامات ایران در انتشار اخبار دروغین براه انداخته اند، هشدار دادند
یک روزنامه نگار بازنشسته ایران و مدرس دانشکده رسانه به نیوعرب گفت: «برای من کاملا روشن بود که این اخبار جعلی است. هر روزنامه نگاری می توانست با طرح چند سؤال بفهمد که پشت این اطلاعات چه چیزی نهفته است. چرا وقتی مقامات می توانند براحتی به لبنان، عراق، چین یا روسیه بروند، باید ونزوئلا را انتخاب کنند؟ علاوه بر این فرزندان اکثر مقامات اکنون در کانادا و آمریکا و کشورهای اروپایی زندگی می کنند و در صورت نیاز می توانند به والدین خود پناه دهند»
به گفته این کارشناس رسانه، اخبار مربوط به پروازهای چارتری به کشورهای غربی، کمپین اطلاعات نادرست حکومت برای بی اعتبار کردن رسانه های مخالف بود
وی معتقد است مقابله ای که حکومت با معترضان سال 2022 کرد، در مقایسه با سرکوب تظاهرات ژوئن 1981 و اعدام زندانیان سیاسی در سال 1988 بسیار خفیف تر بود «چرا مقامات باید قبل از استفاده از تمام ابزارهای خود از کشور فرار کنند؟ از انقلاب 57 اصحاب قدرت ثابت کرده اند که از هیچ اقدامی برای بقای خود ابا ندارند؛ پس چرا نباید یک بار دیگر مقابله حداکثری کنند و داوطلبانه قدرت را به مخالفان خود واگذار نمایند»
انتشار اخبار کذب یکی از اقداماتی بوده که مقامات ایران از زمان ایجاد شبکه های خبری فارسی زبان و وبسایت های خبری خارج از کشور بارها از آن استفاده کرده اند
در جریان تظاهرات 2022 حکومت از تکنیک های مختلفی از جمله نصب بیلبوردهای بزرگ در هواداری از نظام در سطح شهرها، سانسور اخبار و پخش اعترافات مخالفان استفاده کرد
کارزار بی اعتباری شبکه های خبری
مرگ حسین فیروزی زیر شکنجه، ترور قاضی صلواتی و شکستن دوپای حسین رونقی فعال مدنی در جریان دستگیری، از نمونه اخبار کذبی بود که حکومت انتشار داد
زمانی که رسانه های مخالف این اخبار را منتشر کردند، رسانه های دولتی گزارش های حقیقت یابی برای زیر سؤال بردن مخالفان و اثبات دروغگو بودن آنان تهیه و منتشر نمودند
سردبیر سابق بی بی سی فارسی در گفتگو با ما توضیح داد که دولت ایران زمانی که دید تکنیک های قدیمی اش در سانسور اخبار ناکارآمد شده است، رو به انتشار اطلاعات نادرست آورد «با افزایش شبکه های ماهواره ای و استفاده گسترده از اینترنت در ایران، حکومت نمی تواند با سانسور، جریان آزاد اطلاعات را قطع کند؛ بنابراین کاری می کند که تشخیص اخبار درست از نادرست دشوار شود»
به گفته این روزنامه نگار شایعات و اخبار جعلی باعث گمراهی مخاطبان و ایجاد بی اعتمادی نسبت به رسانه هایی می شود که وبسایت ها و تلویزیون های داخل ایران را به چالش می کشند
این روزنامه نگار افزود: «تکنیک دیگری که آنها معمولا در شبکه های اجتماعی استفاده می کنند، تولید حجم انبوهی از اطلاعات است. آنها اطلاعات درست و نادرست را باهم ترکیب کرده و با تزریق سیل اطلاعات در اینترنت، توجهات را به سمتی که خود می خواهند می برند»
حسین رونقی پس از دستگیری در شهریور ماه، هدف یکی از کمپین های اخبار دروغین قرار گرفت. وی پس از آزادی، در تلگرام در مورد روش های سرویس های امنیتی برای گمراه کردن خانواده اش و تبدیل آنها به منبع انتشار اطلاعات نادرست نوشت «برای کتمان حقیقت 39 روز پس از دستگیری اجازه تماس با خانواده ام را ندادند و نگذاشتند که به آنها بگویم فقط پای چپم آسیب دیده است؛ چرا؟ زیرا هدف آنها استفاده از کارزار اطلاعات نادرست برای بی اعتبار کردن خانواده ام، روزنامه نگاران و رسانه هایی بود که وضعیت زندانیان را پوشش می دادند»
مترجم: فاطمه رادمهر
انشتار این مطلب صرفا به منظور آشنایی با نظرات نویسنده صورت گرفته و به معنی تأیید مطالب ادعایی نمی باشد
نظر شما