ترس از عواقب انتخابات در عراق

اهمیت انتخابات زودهنگام عراق که قرار است چند هفته آینده برگزار شود، امر پنهانی نیست. این اولین انتخاباتی است که اراده مردم معترض (در اعتراضات اکتبر  2019 معروف به انقلاب تشرین) در برگزاری آن نقش دارد. اما تناقض عجیب این است که اکنون معترضانِ تشرین به سرسخت ترین مخالفان انتخابات تبدیل شده اند؛ درحالیکه نیروهای سیاسی حاکم که ابتدا در برابر انتخابات مقاومت می کردند، حالا با شدت از آن دفاع می کنند

کمپین های جوانان برای تحریم انتخابات رشد یافته و نیروهای سنتی به فعال ترین بازیگران صحنه انتخابات بدل شده اند. سیاستمداران سنتی تأکید می کنند که به قواعد بازی دموکراتیک پایبندند؛ اما کسانی که فراخوان تحریم انتخابات را داده اند از ناتوانی انتخابات پیش رو برای ایجاد تغییر و تحقق خواسته هایی که در انقلاب تشرین داشتند، سخن می گویند

 بنابراین بیشتر عراقی ها نسبت به تأثیر انتخابات در اصلاح صحنه سیاسی کشور بی اعتماد هستند. این بی اعتمادی و ناامیدی در نظرسنجی اخیری که توسط یک گروه تحقیقاتی مستقل انجام شده به خوبی قابل مشاهده است. طبق این نظرسنجی تنها اقلیتی از عراقی ها (14% از اهل سنت، 11% از شیعیان و 31% از کردها) معتقدند که مؤثرترین راه تأثیرگذاری بر روند تصمیم گیری های سیاسی از صندوق های رأی می گذرد

داده های این نظرسنجی نشان می دهد که ناظران حق دارند نگران رخدادهای پس از انتخابات باشند. اکنون سؤال این نیست که آیا در پی انتخابات تغییری در صحنه سیاسی عراق ایجاد می شود یا نه، بلکه سؤال این است که آیا این تغییر از طریق صندوق های رأی خواهد بود یا در پی بروز ناآرامی و خارج از چارچوب های پذیرفته شده سیاسی رخ خواهد داد؟

واقعیت این است که هرچه زمان بگذرد و هیچ تغییری از طریق سازوکارهای دموکراتیک و مسالمت آمیز رخ ندهد، احتمال خشونت و هرج و مرج در کشور بیشتر می شود. نتایج نظرسنجی نشان می دهد که بحران اعتماد بین کلیت نظام سیاسی و مردم در حال گسترش است؛ این امر در مناطق جنوبی عراق بیشتر دیده می شود

گرچه به طور کلی 60% از مردم عراق باور ندارند که انتخابات پیش رو به بهبود وضع عراق بیانجامد اما این درصد در بین شیعیان 70% است. در واقع از هر چهار نفر از مردم مناطق جنوبی، سه نفر معتقدند که انتخابات آینده نفوذ احزاب حاکم فعلی را افزایش می دهد و تقریبا همین درصد گفتند که انتظار دارند نتایج انتخابات به افزایش نفوذ شبه نظامیان در کشور منجر شود. از هر سه عراقی دو نفر و از چهار شیعه سه نفر بر این باور هستند که نتایج انتخابات به مشکلات امنیتی و سیاسی خواهد انجامید

همچنین نظرسنجی نشان می دهد که میزان مشارکت در انتخابات پیش رو از میزان مشارکت انتخابات سال 2018 (که بسیار پایین بود) بهتر نخواهد بود. این امر نگرانی ها را بابت نوع واکنش مردم جنوب عراق پس از اعلام نتایج انتخابات افزایش داده است. از سوی دیگر پیش بینی پیروزی نیروهای سیاسی حاکم، مهر تأییدی است بر تردید کسانی که انتخابات را بیهوده دانسته و آن را تحریم کرده اند

در شرایطی که عراقی ها بیش از پیش از شرایط موجود ناراضی هستند و امید خود را به آینده از دست می دهند، احتمال بروز خشونت افزایش می یابد. طبق نظرسنجی از هر چهار شیعه، تنها یک نفر احساس می کند که اوضاع کشور در یکسال اخیر بهتر شده است. همچنین درحالیکه از هر سه نفر، چهار نفر در عراق از زندگی خود رضایت دارند، این درصد در بین شیعیان به کمتر از دوم سوم کاهش می یابد. با توجه به این یافته ها، شگفت نیست که حدود 60% از مردم عراق انتظار بازگشت قیام اکتبر را پس از انتخابات دارند و این میزان در مناطق جنوبی که جرقه انقلاب تشرین از آنجا زده شد، به هفتاد درصد می رسد

این ارقام نشان می دهد که نگرانی ها در مورد احتمال بروز ناآرامی پس از انتخابات بی دلیل نیست. دولت و سیاستمداران عراق باید خود را برای پاییز و زمستانی پرحادثه آماده کنند؛ مگر اینکه آمادگی اعطای امتیازاتی -مشابه با امتیازاتی که دوره قبل برای برگرداندن آرامش به خیابان ها دادند- را داشته باشند

*منبع: انستیتو واشنگتن

مترجم: فاطمه رادمهر