در ساعات اولیه صبح یکشنبه، شبه نظامیان با سه هواپیمای بدون سرنشین مملو از مواد منفجره به محل اقامت مصطفی کاظمی نخست وزیر عراق در منطقه سبز بغداد حمله کردند. طبق گزارش ها کاظمی در این حمله آسیبی ندید. درحالیکه هنوز گروهی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفته، اما انگیزه و تاکتیک به کار رفته گویای این است که شبه نظامیان عراقی مورد حمایت ایران این حمله را انجام داده اند.
پس از ترور رئیس جمهور کلمبیا توسط شورشیان فارک، این دومین باری است که گروههایی تلاش می کنند تا رهبر یک دولت را توسط پهپاد ترور کنند؛ بنابراین لازم است به این حمله به شدت واکنش نشان داده شود تا دیگر سوء قصدی به این شیوه صورت نگیرد. واکنش در قبال این حمله به معنای این است که عراق و آمریکا استراتژی خود را در منطقه تغییر دهند.
وقتی امیدی به کاظمی نیست
کاظمی در دوران نخست وزیری خود چند بار در صدد دستگیری رهبران شبه نظامی تحت حمایت ایران که چندین بار به منطقه سبز و سفارت آمریکا موشک پراکنی کرده بودند، برامد. در یکی از عملیات ها، نیروهای امنیتی عراق سیزده نفر از شبه نظامیان را دستگیر کردند؛ در واکنش به این اقدام شبه نظامیان به سمت محل اقامت وی حرکت کرده و به 150 متری آن رسیدند. در چنین شرایطی سفارت آمریکا و کاخ سفید هیچ اقدامی در حمایت از نخست وزیر انجام ندادند و کاظمی به این نتیجه رسید که دولت آمریکا حرف زیاد می زند اما در عمل کاری نمی کند. کاظمی به هدف قرار دادن شبه نظامیان سطح پایین ادامه داد؛ اما عدم پشتیبانی آمریکا در مواقع ضروری باعث شد که وی در هدف گرفتن شبه نظامیان مورد حمایت ایران محدودیت داشته باشد.
البته این بدان معنا نیست که کاظمی از نظر شبه نظامیان شخصیتی ضعیف است. همینکه این گروهها پس از شکست در انتخابات اخیر وی را هدف قرار دادند، نشان می دهد که آنان در نبود مشروعیت مردمی، خود را شکننده و آسیب پذیر می بینند. با این حال کاظمی در برخورد با آنان امکان چندانی ندارد و با محدودیت هایی مواجه است.
این محدودیت سبب ناامیدی بسیاری از عراقی ها از جمله حامیان او شده است. زمانی که وی پس از استعفای عادل عبدالمهدی سال 2020 به نخست وزیری رسید خوش بینی های زیادی وجود داشت. عبدالمهدی تلاش زیادی کرد که خود را شخصیتی مستقل نشان دهد اما حقیقت غیر از این بود و ایران در کابینه او نفوذ زیادی داشت؛ عراقی ها نیز متوجه این امر بودند.
اما از نظر عراقی ها کاظمی که پیشتر روزنامه نگار و فعال حقوق بشر بود، تکنوکراتی توانا بود که در دوران مبارزه موفقیت آمیز عراق علیه داعش ریاست سرویس اطلاعات را بر عهده داشت و از آنجا که عضو هیچیک از احزاب و دسته های سیاسی که پس از سال 2003 بر عراق تسلط داشتند نبود، امید می رفت که بتواند برای مطالبه حقوق آنها ایستادگی کرده و وارد معاملات سیاسی نشود.
اما وی اکثر عراقی ها را مأیوس کرد. کاظمی شخصیت کاریزماتیک و قاطعی نداشت و به جای اینکه در برابر گروههای سیاسی بایستد، با آنها وارد معامله شد تا بتواند به تصدی خود در پست نخست وزیری ادامه دهد و مخالفتی از جانب انها نبیند. به این ترتیب از دید اکثر مردم از جمله نزدیکان کاظمی، وی فرصت خود را برای تبدیل شدن به شخصیتی تاریخی از دست داد.
آیا کاظمی می تواند تصویر دیگری از خود ارائه دهد؟
حمله روز یکشنبه، به کاظمی فرصت تازه ای می دهد. او باید با شبه نظامیان و رهبرانشان با همان شیوه ای برخورد کند که نوری مالکی در محاکمه صدام حسین کرد. دستگیری گسترده شبه نظامیان و رهبرانشان کافی نیست، بلکه باید محاکمه آنها را از تلویزیون پخش کند تا اسنادی که گویای خشونت علیه معترضان، انجام حملات پهپادی توسط این گروهها، خیانتی که به عراق کردند و ضرباتی که به منافع مردم و کشور زدند را به عراقی ها نشان دهد. ممکن است کاظمی بگوید با این کار شبه نظامیان به چالشی برای دولت تبدیل می شوند؛ این درست است اما ضعف و انفعال هم استراتژی درست و کارآمدی نیست بلکه تنها حملات را بیشتر می کند. البته آمریکا باید در این اقدامات حامی کاظمی باشد و حمایت خود را نه تنها با حرف که در عمل نشان دهد.
آمریکا نیاز به استراتژی جدیدی دارد
تیم بایدن عملکرد ضعیفی در قبال حملات موشکی و پهپادی ایران و گروههای تحت حمایتش داشته و به اکثر حملاتی که علیه تأسیسات ایالات متحده شده، واکنش مناسبی نشان نداده است. اینکه سربازان آمریکایی جان خود را در این حملات از دست نداده اند، نباید دلیلی بر انفعال کاخ سفید باشد زیرا عدم واکنش می تواند انجام چنین حملاتی را مداومت بخشد و استراتژیست های سپاه را متقاعد کند که می توانند بدون هیچ مجازاتی دست به عملیات زنند. زمان آن فرا رسیده که آمریکا با مسئولین این حملات پهپادی مقابله کند و اگر اثر انگشت رهبران شبه نظامیان را در این حملات دید، انان را هدف قرار دهد. زمان آن رسیده که چهره واقعی این شبه نظامیان به همه عراقی ها نشان داده شود. پایان دادن به جنگ های ابدی تنها با تصمیم آمریکا محقق نمی شود، بلکه تمام طرف های جنگ باید اقدامات خود را متوقف کنند.
مترجم: فاطمه رادمهر
*ترجمه و درج این مقاله در وبسایت به معنای تأیید مطالب گفته شده نیست، بلکه صرفا به منظور آشنایی خوانندگان با نظرات تحلیلگران غربی می باشد.
نظر شما