بررسیهای مرکز تحقیقاتی پیو نشان میدهد که 79 کشور و منطقه از 198 کشور مورد مطالعه در جهان در سال 2019، قوانین و سیاستهایی برای ممنوعیت توهین به مقدسات داشتهاند. توهین به مقدسات به معنای اعمال یا گفتاری است که متضمن تحقیر خدا یا مردم یا چیزهایی که برای مردم مقدس به شمار میرود، باشد. 22 کشور هم قوانینی علیه ارتداد (ترک ایمان) دارند
این قوانین بیشتر در خاورمیانه و شمال آفریقا رایج است؛ به نحوی که در این مناطق از هر 20 کشور 18 کشور توهین به مقدسات را جرمانگاری کردهاند و 13 کشور هم ارتداد را غیرقانونی میدانند. در عربستان یک تبعه هندی در سال 2019 در توئیتی که در آن به انتقاد از حضرت محمد(ص) و خداوند و دولت عربستان پرداخته بود، متهم به توهین به مقدسات شده و به جریمه نقدی و 10 سال زندان محکوم شد
در یک نمونه دیگر در اندونزی یک زن کاتولیک به اتهام توهین به مقدسات به دلیل آوردن سگ به مسجد بازداشت شد. در سریلانکا یک راهب بودایی کار یک نمایشنامهنویس را کفرآمیز دانست و به این ترتیب نمایشنامهنویس به اتهام توهین به مقدسات مورد بازجویی قرار گرفت
در بین 79 کشوری که توهین به مقدسات را جرمانگاری کردهاند، مجازاتها بسیار متفاوت است و از جریمه نقدی تا زندان و در برخی موارد شلاق و اعدام را شامل میشود. بر اساس تحقیقات انجام شده در برخی از کشورها مانند افغانستان، برونئی، ایران، موریتانی، نیجریه، پاکستان و عربستان، نقض قانون توهین به مقدسات میتواند مجازات اعدام داشته باشد. در پاکستان حداقل 17 نفر در سال 2019 به اتهام توهین به مقدسات به اعدام محکوم شدند؛ از جمله یک استاد دانشگاه که متهم شد هم شفاهی و هم در فیسبوک به پیامبر اکرم(ص) توهین کرده است. البته دولت پاکستان عملا هرگز کسی را به جرم توهین به مقدسات اعدام نکرده است. در سال 2019 در برخی از کشورها قانون توهین به مقدسات برداشته شد؛ برای مثال در نیوزیلند پس از اینکه رسانهها گزارش دادند که این قانون از سال 1922 اجرا نشده، قانون توهین به مقدسات لغو شد. در یونان نیز در پی کارزار فعالان حقوق بشر علیه این قانون، شاهد لغو قانون توهین به مقدسات در سال 2019 بودیم
در پاکستان دادگاه عالی در سال 2019 حکم تبرئه آسیه بیبی یک زن مسیحی که به جرم توهین به مقدسات به اعدام محکوم شده بود را تأیید کرد. این حکم منجر به بروز اعتراضات خشونتآمیزی شد و معترضان خواهان اعدام او شدند. در اندونزی دولت لایحهای را برای گسترش دایره قانون توهین به مقدسات به مجلس فرستاد که در نهایت در پی اعتراض گروههای مدنی، رسیدگی به این لایحه را به تأخیر انداخت
در برخی از کشورها از جمله پاکستان، ترینیداد و توباگو و باربادوس سابقه قانون توهین به مقدسات، به دوره حاکمیت بریتانیا بر این کشورها بر میگردد؛ اما درحالی که هیچیک از شهروندان باربادوس و ترینیداد و توباگو در سال 2019 با اتهام توهین به مقدسات روبرو نشدند، در پاکستان تعداد افرادی که سال 2019 به توهین به مقدسات متهم شدند نسبت به سال 2018 افزایش یافت
گستردگی قانون ارتداد در جهان در سال 2019 نسبت به قانون توهین به مقدسات کمتر است و از پنج منطقه جهانی که مورد تحقیقات پیو قرار گرفته، تنها در 22 کشور قانون ارتداد وجود دارد. اکثر کشورهایی که قانون ارتداد بر آنها حاکم است، در خاورمیانه و شمال آفریقا واقع شدهاند؛ این درحالی است که از سال 2019 هیچیک از کشورهای اروپا و قاره آمریکا قانون ارتداد ندارند
مجازات ارتداد نیز بسته به کشورها متفاوت است؛ در الجزایر افرادی که به ادیان دیگر روی میآورند از ارث محروم میشوند اما برونئی در سال 2019 قانونی را اجرا کرد که به موجب آن برای مرتدین از اسلام، مجازات اعدام در نظر گرفته میشود
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما