استفاده از ویزای زیارتی یا مدارک جعلی تنها راه خروج مردم روهینگیا از میانمار و بنگلادش است؛ حالا عربستان در شش ماه گذشته اقدام به اخراج تعداد زیادی از مسلمانان روهینگیا که از این طریق وارد آن کشور شده اند کرده است. اخراج مسلمانان روهینگیا و صدها هزار کارگر غیرقانونی دیگر، در کنار کاهش تعداد کارگران قانونی و افزایش هزینه های مربوط به ویزا و سایر مدارک اقامتی، از جمله سیاست هایی است که ولیعهد عربستان محمد بن سلمان، در راستای اصلاح اقتصاد وابسته به نفت و افزایش فرصت‌های شغلی اتخاذ کرده است. اما موفقیت وی در روند اصلاحاتی که در پیش گرفته، تا حدود زیادی به کاهش 7/12 درصدی نرخ بیکاری بستگی دارد که آمار آن در بین جوانان این کشور که بیش از نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند، به 8/25 درصد می‌رسد.
گرچه عربستان آزار و شکنجه مسلمانان روهینگیا توسط دولت میانمار را محکوم می کند، اما خود در رفتاری دوگانه، 250،000 نفر از اعضای این اقلیت را که به عربستان پناه آورده بودند، اخراج نموده است.
سازمان همکاری اسلامی نیز که ماه گذشته در جده تشکیل جلسه داده بود، اعلام کرد که به دلیل نقض حقوق بشر مردم روهینگیا، علیه میانمار در دیوان بین‌المللی دادگستری تشکیل پرونده داده است.
در سالهای اخیر، حدود 750،000 تن از مردم روهینگیا به بنگلادش گریخته و در اردوگاه‌های پناهندگان مستقر شده‌اند. عربستان سعودی میلیون‌ها دلار به پناهندگان کمک کرده و ضمن محکوم کردن سیاست دولت میانمار در سرکوب و آوارگی اجباری این اقلیت، نسبت به وضعیت آنان به شدت ابراز نگرانی کرده است.
اما عربستان علیرغم ادعای رهبری بر جهان اسلام، حاضر به خطر انداختن منافع اقتصادی خود نیست. در اثبات این ادعا علاوه بر اخراج پناهجویان روهینگیا از عربستان، می توان به تایید سیاست های چین در قبال مسلمانان اویغور از جانب عربستان اشاره کرد. طبق تخمین‌های صورت گرفته، یک میلیون اویغور در اردوگاه‌های بازآموزی نگهداری می شوند و برای پذیرش ایدئولوژی حزب کمونیست چین تحت فشار قرار دارند.
در واقع، موضعگیری عربستان سعودی در حکم شمشیری دو لبه است. از یک سو به دلیل حضور دو شهر مقدس مکه و مدینه در خاک کشورش، خود را متولی جهان اسلام می داند و همین امر موجب شده است که سایر کشورهای مسلمان که تمایلی به رویارویی با چین در مسئله مسلمانان اویغور ندارند، با مشاهده رفتار عربستان، در بی تفاوتی و بی عملی خود جسارت بیشتری پیدا کنند و از سوی دیگر، اتخاذ چنین رویکردی برای عربستان و سایر کشورهای اسلامی به مثابه قمار خطرناکی است که می تواند بزرگترین اشتباه تاریخی آنان محسوب شود.
تحلیلگران معتقدند که در اردوگاه‌های بنگلادش، تقریباً همه‌ی عواملی که ممکن است به افراط گرایی بی انجامد وجود دارد و حتی در صورتی که تعداد کمی از پناهجویان رو به افراط گرایی بروند، باز هم منطقه شاهد یک معضل بزرگ امنیتی خواهد بود و چه بسا عربستان بدلیل رفتاری که با مردم روهینگیا داشته، هدف حمله تندروان قرار گیرد
در مورد چین هم، کشورهای مسلمان گمان می کنند که چین خواهد توانست بدون اینکه احساسات ضد چینی مسلمانان آسیای میانه را تحریک کند، اویغورها را تحت کنترل درآورد؛ لذا تصمیمات و سیاست های خود را بر اساس این گمان اتخاذ نموده اند.
اما آدریان زنز، که در خصوص سیاست های چین در قبال دین و اقلیت‌ها تحقیق می کند معتقد است، تلاش‌هایی که چین در گذشته برای تطبیق اقلیت‌ها با آداب و رسوم چینی داشته، با شکست مواجه شده است. وی خاطر نشان می سازد که بر اساس تحقیقات صورت گرفته، تلاش های چین برای تحت فشار قرار دادن تبتی ها، نه تنها سبب زوال این قوم نشده، بلکه آنان را در حفظ هویت خود راسخ تر کرده است.
تجربه مشابه میریگول تورسان، یکی از فعالان اویغور که به تازگی از اردوگاه بازپروری آزاد شده است، نتایج تحقیقات زنز را ثابت می کند. وی در کنگره‌ی امریکا، اظهار داشت: «تجربه‌ی من در این برنامه دولتی، در واقع باعث افزایش و ارتقاء آگاهیم از هویت قومیم گردید.»
آقای زنز، در ادامه توضیح می دهد که گویا عشایر تبتی و روستاییان مسیحی چین مجبور شده اند تصویر رهبران چینی را جایگزین تصاویر حضرت مسیح کنند. اشاره آقای زنز به تبتی‌ها و مسیحیان، حاکی از این حقیقت است که کشورهای غیرمسلمان نیز تنها به لفاظی و محکوم ساختن زبانی حکومت چین اکتفا نموده و در عمل اقدامی نمی کنند؛ بنابراین این معضل فراتر از دنیای اسلام بوده و بخشی از برنامه‌ی کلان چین در جهت جایگزین ساختن ایدئولوژی کمونیست به جای باورهای دینی است.
با این وجود، عربستان سعودی مجبور است برای برقراری توازن بین منافع ملی خود و انتظاراتی که از این کشور به عنوان رهبر جهان اسلام می‌رود، اقدامات بیشتری انجام دهد.
https://lobelog.com/muslim-causes-versus-national-interest-muslim-nations-make-risky-bets/
مترجم: ط. مکارمی
نظر شما