20 نوامبر ترکیه عملیات پنجه شمشیر را علیه گروههای کرد در سوریه اغاز کرد و چند منطقه را در روزهای اخیر هدف قرار داد. در کنار بمباران هوایی، اردوغان رئیس جمهور ترکیه تهدید کرد که به زودی حمله زمینی به کردهای سوریه را نیز اغاز خواهد کرد
ترکیه می گوید که اعضای پ-ک-ک (حزب کارگران کردستان) و ی-پ-گ (یگان های مدافع خلق) در سوریه، مسئول حمله مرگبار 13 نوامبر در استانبول بوده اند؛ ولی گروههای کرد این اتهامات را رد می کنند. به نظر می رسد هدف آنکارا شهر نمادین کوبانی است که نیروهای کرد در سال 2015 آن را از داعش پس گرفتند
از سوی دیگر ایران نیز کردستان عراق را بمباران می کند و گروههای کرد را به دامن زدن به اعتراضات سراسری که از زمان فوت مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد شروع شده، متهم می کند
برای درک بهتر آنچه کردها را هدف حمله ترکیه و ایران قرار داده است با عادل باکاوان مدیر مرکز تحقیقات فرانسه در مورد عراق صحبت کردیم
کردها هم از سوی ترکیه و هم از سوی ایران هدف حمله قرار گرفته اند؛ آیا این دو کشور در حملات خود هماهنگ هستند؟
هیچ مدرک مشخصی دال بر همکاری آنکارا و تهران در این زمینه وجود ندارد؛ ولی در عین حال نمی توانیم این احتمال را رد کنیم زیرا این همکاری به نفع هر دو کشور است. ترکیه و ایران هر دو در شرایط سختی هستند؛ ترکیه گرفتار بحران شدید اقتصادی است و اردوغان با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ژوئن 2023 در موقعیت خوبی قرار ندارد. به عبار دیگر او هم در داخل با شرایط سختی مواجه است و هم در خارج در تنش های دیپلماتیک دائمی با غرب قرار دارد. با در نظر گرفتن اینکه هر دو کشور جمعیت کرد خود را تهدیدی برای تمامیت ارضی خود می دانند، کردها به قربانی ایده آلی برای ترکیه و ایران بدل شده اند
چرا اردوغان کردهای سوریه را هدف قرار می دهد؟
هرچه به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده نزدیک تر می شویم، اردوغان بیشتر نیاز پیدا می کند تا با تمرکز بر دشمنی که تهدیدی علیه امنیت، ثبات و انسجام ملی ترکیه است، حامیان خود را متحد کند. این امر به او امکان می دهد تا خود را به عنوان ناجی ترکیه معرفی کند و توجهات را از کارنامه اقتصادی بد خود منحرف نماید. از این رو او کردهای سوریه را دشمن ترکیه معرفی می کند؛ به ویژه که قلمرو آنها تحت کنترل شاحه محلی پ.ک.ک است و این گروه توسط اتحادیه اروپا و آمریکا در لیست سازمان های تروریستی قرار داده شده است
اردوغان همچنین تلاش می کند تا از نارضایتی فزاینده ترک ها از حضور 3 میلیون پناهجوی سوری در ترکیه استفاده کند و این موضوع را به برگ برنده خود در انتخابات تبدیل نماید. از دیگر اهداف اردوغان این است که بین ترکیه و مناطق شمال سوریه که تحت کنترل کردهاست، منطقه حائل ایجاد کند. با حمله زمینی به شهر نمادین کوبانی، او می تواند مناطقی را که قبلا توسط ارتش ترکیه و متحدانش اشغال شده، به مناطق جدید متصل کند و پناهندگان سوری را به این قسمت از شمال سوریه که در حال حاضر در کنترل کردهاست بفرستد
ایران با حمله به اهداف کردها در عراق بدنبال چیست؟
ایران که تاکنون نتوانسته جنبش اعتراضی را فروبخواباند، سعی دارد جنبش را مسئله ای قومیتی نشان دهد. حکومت سعی کرده این ادعا را مطرح کند که اعتراضات اخیر، قیام سنی هاست که توسط عربستان، کشورهای غربی و دولت اقلیم کردستان برای بی ثبات کردن ایرانِ شیعه حمایت می شود
اما تلاش ها برای معرفی جنبش به عنوان مسئله ای قومیتی شکست خورده است زیرا اعتراضات، سراسری است و اینگونه نیست که تنها در شهرهای کردنشین و بلوچ نشین اتفاق افتاده باشد
پس چون تلاش برای ایجاد تفرقه در داخل با شکست مواجه شد، جمهوری اسلامی کوشید تا پای یک کشور خارجی را به میان بکشد .در این میان کردستان عراق هدف ساده تری برای حمله در مقایسه با عربستان و اسرائیل است؛ به ویژه که حزب دموکرات کردستان و کومله –که ایران آن دو را به دامن زدن به اعتراضات متهم می کند- هر دو در سه دهه گذشته در اقلیم کردستان عراق پایگاه داشته اند
در روزهای اخیر تهران سعی کرده است با دولت جدید عراق برای تحت فشار گذاشتن دولت اقلیم کردستان برای اخراج حزب دموکرات کردستان و کومله از عراق لابی کند
در نهایت اینکه ایران به خوبی می داند می تواند به کردستان عراق حمله کند، بدون اینکه با اعتراض زیادی از سوی دولت بغداد یا کشورهای غربی مواجه شود و بخواهد بابت اعمال خود هزینه بپردازد
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما