آیا ترامپ جنگ های خاورمیانه را متوقف خواهد کرد؟

همه تحلیلگران سیاسی بر این باور هستند که ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری خود، سیاست آمریکا در خاورمیانه را متحول خواهد کرد؛ ولی هیچکس درباره اینکه این سیاست چه خواهد بود، توافق ندارد

نخست وزیر اسرائیل به سرعت از ترامپ اعلام حمایت کرد و یکی از نخستین رهبران جهان بود که پیروزی او را تبریک گفت

نتانیاهو بر این گمان است که دولت ترامپ به او اختیار تام می دهد تا جنگ های غزه و لبنان را ادامه دهد و دیگر خبری از فشارهای واشنگتن برای آتش بس نخواهد بود. او دلایل خوبی برای این خوش بینی دارد؛ در اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ، رئیس جمهور آمریکا هیچ توجهی به وضعیت اسفناک فلسطینیان نکرد؛ از رشد شهرک های اسرائیلی در کرانه باختری حمایت نمود و دامادش جرد کوشنر پیش نویس طرح صلحی را تهیه کرد که به شدت به نفع اسرائیل بود

اما ترامپ این بار در کارزارهای انتخاباتی، از تعهد خود برای آرام کردن منطقه سخن گفت. وی در سخنرانی پیروزی در شب انتخابات اظهار داشت: «من جنگ ها را متوقف می کنم». آمریکا از اکتبر 2023 به اسرائیل 18 میلیارد دلار کمک نظامی کرده و حداقل چهار سرباز آمریکایی در ارتباط با این جنگ کشته شده اند. برخی تحلیلگران این سؤال را مطرح می کنند که آیا ترامپ ادامه این کمک ها را متوقف کرده و از نتانیاهو می خواهد به جنگ های خود پایان دهد؟

ترامپ در نخستین دوره ریاست جمهوری خود، از برجام خارج شد. اکنون باتوجه به اینکه ایران اورانیوم با خلوص 60% غنی سازی می کند، برجام دیگر یک توافق مرده است و ترامپ باید تصمیم بگیرد آیا می خواهد با ایران بر سر رسیدن به توافقی جدید مذاکره کند، یا برای اقدام نظامی علیه سایت های هسته ای ایران چراغ سبز نشان می دهد

ترامپ متعهد شده است که اجازه دسترسی ایران به بمب را نمی دهد ولی از سوی دیگر نشان داده که نسبت به یک درگیری جدید بی میل است. او 5 نوامبر گفت: «نمی خواهم به ایران آسیبی وارد کنم و می خواهم که این کشور، کشور موفقی باشد». برخی از ایرانیان به شوخی می گویند نظام باید به او معامله ملکی پیشنهاد دهد؛ بهترین راه رسیدن به توافق هسته ای جدید، بستن قرارداد برای احداث برج ترامپ در تهران است

اما اطرافیان ترامپ نظرات متفاوتی دارند. اولین کابینه ترامپ روابط نزدیکی با بنیاد دفاع از دموکراسی ها داشت؛ این بنیاد اندیشکده ای است در واشنگتن که تمایلات جنگ طلبانه داشته و از تغییر نظام در ایران حمایت می کند. برخی از اعضای این بنیاد ممکن است در دولت دوم ترامپ نیز حضور داشته باشند

در سمت دیگر این طیف، افرادی همچون ونس معاون ترامپ حضور دارند که نسبت به بروز جنگی دیگر در خاورمیانه مشتاق نیستند. وی ماه گذشته در مصاحبه ای گفت: «گاهی منافع آمریکا و اسرائیل با یکدیگر همپوشانی ندارد؛ منفعت ما در جنگ با ایران نیست». از دیگر گروههای این طیف می توان به بنیاد هریتیج اشاره کرد؛ این بنیاد که در جناح راست قرار دارد، طرحی را به نام پروژه 2025 تهیه کرده و در اختیار ترامپ قرار داده است که خواستار تحریم ایران است ولی توصیه به اقدام نظامی نمی کند

هیچکس نمی داند که ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری خود چگونه حکومت خواهد کرد. او ماه گذشته وعده داد که صلح را به لبنان خواهد آورد ولی نگفت چگونه؟ آیا از اسرائیل می خواهد که نیروهایش را از لبنان خارج کرده و با اتش بس موافقت کند؟ یا از تهاجم زمینی گسترده تر به امید ریشه کن کردن حزب الله برای همیشه حمایت خواهد کرد؟

پاسخ این سؤال به مشاوران او بستگی دارد. نتانیاهو امیدوار است که ترامپ را با خود همراه کند ولی روابط بین آن دو چندان خوب نیست. ترامپ از سال 2020 نسبت به نتانیاهو کینه دارد؛ آن زمان نخست وزیر اسرائیل پیروزی بایدن را در انتخابات تبریک گفت و این درحالی بود که ترامپ همچنان درحال بحث و چانه زنی در مورد نتیجه انتخابات بود

سال 2022 دختر ترامپ تیفانی با مایکل بولس ازدواج کرد. پدر مایکل، مسعد یک تاجر ثروتمند لبنانی-آمریکایی است؛ مسعد بولس به ترامپ در مورد مسائل خاورمیانه مشاوره می دهد و علاقه ترامپ به لبنان ریشه در همین امر دارد

75 روز دیگر ترامپ بر مسند ریاست جمهوری می نشیند و بایدن در این مدت فرصت دارد تا با نتانیاهو مقابله کند. در فاصله بین انتخابات تا تحلیف، معمولا رؤسای جمهور آمریکا سیاست میانه روانه تری را در مسئله فلسطین و اسرائیل اتخاذ می کنند. برای مثال باراک اوباما در سال 2016 تصمیم گرفت قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را در محکومیت شهرک سازی های اسرائیل در کرانه باختری وتو نکند. بیل کلینتون نیز سال 2000 دستورالعمل ها و پیشنهاداتی را با عنوان «پارامترهای کلینتون» برای دستیابی به توافق صلح اسرائیل و فلسطین ارائه داد. اکنون نیز بایدن می تواند علیه نتانیاهو دست به اقداماتی بزند

منبع: اکونومیست

رویکرد ترامپ در قبال جنگ اسرائیل با لبنان و غزه چیست؟

دونالد ترامپ با وعده پایان دادن به جنگ های خارجی به کاخ سفید بازگشت. در خاورمیانه او با دو جنگ بزرگ روبرو است؛ یکی در غزه و دیگری در لبنان. نحوه رفتار او در قبال این دو جنگ، تعهد او را به وعده ای که برای پایان دادن به جنگ های خارجی داده است، در بوته آزمایش خواهد گذاشت؟

ترامپ خود را به عنوان رهبری قوی و اهل معامله به رأی دهندگان آمریکایی معرفی کرده است. هنگامی که از او در مورد جنگ غزه پرسیدند، گفت: «می خواهیم آن را به پایان برسانیم، به صلح بازگردیم و کشتار مردم را متوقف کنیم»

جنگ لبنان نیز به جنگی منطقه ای بین اسرائیل و آمریکا از یکسو و ایران و محور مقاومت از سوی دیگر، به منظور تغییر موازنه قدرت در خاورمیانه، بدل شده است

اما اظهارات ترامپ در مورد پایان دادن به جنگ ها و خارج شدن از خاورمیانه، با حمایت قاطع او از اسرائیل و تمایلی که برای برقراری مجدد کارزار فشار حداکثری علیه ایران نشان داده است، در تضاد است

جیمز جفری یکی از مقامات ارشد سابق ترامپ، در گفتگو با ما اظهار داشت: «ترامپ ایران را تهدیدی آشکار می بیند که باید نه از طریق جنگ، که از طریق اجرای دقیق تحریم ها به ویژه تحریم صادرات نفت، مهار شود. بایدن هم به دلیل وضعیت ناشی از جنگ اوکراین و هم به دلایل ایدئولوژیکی، از اجرای تحریم های ایران ابا داشت ولی ترامپ چنین محدودیت هایی ندارد»

آلن پینو افسر سابق سیا نیز معتقد است: «نخستین اقدام ترامپ در خاورمیانه، حمایت بی قید و شرط از اسرائیل خواهد بود اما اگر گام های درستی در جهت پایان دادن به این جنگ ها برداشته شود، با ان موافقت خواهد نمود»

از میان این دو جنگ، تلاش برای پایان دادن به جنگ لبنان در کارزارهای انتخاباتی ترامپ پررنگ تر بود. او ماه گذشته با اشاره به لبنان گفت که می خواهد «مصائب و ویرانی» را در این کشور مدیترانه متوقف کند

ظاهرا دلیل توجه خاص ترامپ به لبنان، مشاور لبنانی او مسعد بولس است که پسرش با دختر ترامپ تیفانی ازدواج کرده است. بولس در کارزار انتخاباتی ترامپ در میشیگان شرکت کرد

ترامپ با پیش نویس آتش بسی که دولت بایدن برای جنگ لبنان تهیه کرده، روبرو است. این پیش نویس خواهان تقویت نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان، مستقر شدن ارتش لبنان در جنوب این کشور و آزادی بیشتر اسرائیل برای انجام عملیات در خاک لبنان است

یک مقام ارشد سابق آمریکا معتقد است که این طرح در حقیقت لبنان را به سوریه دوم تبدیل می کند «اینکه اسرائیل هروقت احساس خطر کرد بتواند در لبنان دست به عملیات بزند، دقیقا اتفاقی است که در سوریه جریان دارد. اما مسئله اینجاست که حزب الله حاضر به تسلیم قدرت خود به دولت لبنان نیست و محدودیتی را نمی پذیرد»

به گفته پینو: «حزب الله نمی خواهد ضعیف به نظر برسد، مبادا که مخالفان داخلی اش از این ضعف سوء استفاده کنند. از سوی دیگر اسرائیلی هایی که از شمال کشور تخلیه شده اند، برای بازگشت به خانه های خود خواستار تضمین های محکم هستند که حزب الله دیگر تهدیدی برای امنیت آنها نیست»

یافتن راه حل برای جنگ غزه از سوی ترامپ، از جنگ لبنان نیز سخت تر است. دولت بایدن حاضر نشده است از انتقال تسلیحات به اسرائیل به عنوان اهرم فشاری علیه دولت نتانیاهو برای وادار کردن آن به مذاکره استفاده کند و ترامپ نیز بعید است این کار را انجام دهد

شکاف بزرگی بین حماس و اسرائیل وجود دارد و همین امر مذاکرات آتش بس را متوقف کرده است. حماس در ازای آزادی گروگان ها خواهان پایان جنگ شده ولی اسرائیل تمایلی به آتش بس ندارد. اسرائیل همچنین خواستار کنترل گذرگاه رفح در مرز با مصر و حفظ کنترل گذرگاه نتزاریم است که شمال و جنوب غزه را به دو بخش تقسیم می کند؛ ولی حماس با هر دو خواسته مخالف است

روز سه شنبه نتانیاهو وزیر دفاع این کشور گالانت را که منتقد ادامه علیات نظامی در غزه بدون نقشه راه سیاسی بود، برکنار کرد و کاتز وزیر خارجه سابق را جانشین او نمود

نتانیاهو در شبکه ایکس خطاب به ترامپ نوشت: «بازگشت تاریخی شما به کاخ سفید آغازی جدید برای آمریکا و تعهدی مجدد به اتحاد بزرگ بین اسرائیل و ایالات متحده است؛ این یک پیروزی بزرگ است»

اعضای راست افراطی دولت اسرائیل نیز از پیروزی ترامپ استقبال کردند. ایتامار بن گویر که تهدید کرده است در صورت موافقت نتانیاهو با آتش بس، دولت را سرنگون می کند، در واکنش به پیروزی ترامپ نوشت: «خداوند ترامپ را در پناه خود حفظ کند»

امتیاز دادن ترامپ به شهرک نشینان تندرو اسرائیل، می تواند امیدها برای آتش بس در نوار غزه را از بین ببرد. به گفته پینو: «اگر ترامپ باهوش باشد، باید با اسرائیلی ها برای یافتن مسیری برای تشکیل کشور فلسطین کار کند. ایالات متحده باید به فکر تأمین منافع بلندمدت خود باشد»

منبع: میدل ایست ای