خداى ـ عزوجل ـ در قرآن مى فرمايد: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ * خَلَقَ الاْءِنسَـنَ مِنْ عَلَقٍ * اقْرَأْ وَ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ * الَّذِى عَلَّمَ بِالْقَلَمِ * عَلَّمَ الاْءِنسَـنَ مَا لَمْ يَعْلَمْ »؛ بخوان بنام پروردگارت كه آفريد. انسان را از علق آفريد. بخوان، و پروردگار تو كريمترين[كريمان ]است. همان كس كه به وسيله قلم آموخت. آنچه را كه انسان نمى دانست [به تدريج به او] آموخت.
سوره علق اولين سوره اى است كه بر پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله نازل شده و با فرمانِ «بخوان» آغاز مى شود. در ادامه مى خوانيم خداوند كريم ترين [كريمان] است زیرا به وسيله قلم به انسان آموخت.
قلم و تأليف
سخن امروز درباره قلم و تأليف است. در ابتدا يادآورى يك مطلب مهم را ضرورى مى دانم و آن اين كه براى دستيابى به هنر و قدرت نويسندگى به صورت گروهى تمرين كنيد و اگر دراين مسير بتوانيد استادى كارآزموده پيدا كنيد بسيار خوب است و اگر دسترسى به استاد ممكن نباشد، تلاش كنيد خود استاد خود باشيد.
قدم آغازين نويسندگى، توصيف نوشتارىِ اشيايى است كه در اطراف خود مى بينيم. به عنوان مثال يك روز فضاى صحن و حرم حضرت معصومه عليهاالسلام را توصيف كنيد، روز ديگر وصف جلسات درس خارج و سطح و... با گذشت سه ماه خواهيد ديد قلم تان قوى شده است. از وسايل ارتباط جمعى مانند راديو و تلويزيون نيز بايد در تقويت نگارش استفاده كرد.
آرى مى بايست قلم تان را تقويت كنيد؛ زيرا جهان، به قلم و تأليف بهاى بسيار مى دهد. امروزه قلم به مثابه اسلحه اى نيرومند مطرح است، از اين رو اگر از قلمى توانمند محروم شويم، فرجامى جز شكست نداريم، چراكه بدون اسلحه به مصاف دشمن سراپا مسلح رفتن شكستى حتمى به همراه دارد.
تبليغات در چين
چين كمونيست تا سال 1948م. از عقب مانده ترين كشورها بود. در كتابى خوانده ام پس از اين تاريخ، تبليغات فرهنگى چين كمونيست در قالب كتاب و آگهى، در جهان بسيار شد. آنان هنگام عدم دسترسى به قلم كه نوشت ابزارى محدود بود، با گِل سرخ و سياه مى نوشتند. با همين تبليغات گسترده، ظرف 32 سال به يكى از كشورهاى مهم دنيا تبديل شد.
حال آيا ما مى توانيم با اين سرعت به اهداف خود برسيم؟ پاسخ اين است كه در صورت جديت و كوشش فراوان در راه اهداف خود، خواهيم توانست، اما در صورت سستى ورزيدن هرگز.
در سالهاى 1976 ـ 1977 م. بيست ميليارد كتاب در شوروى چاپ و در سراسر جهان منتشر شد. در صورتى كه جمعيت آن روز جهان را چهارميليارد تن بدانيم سهميه سرانه هر نفر ـ از كودك شيرخواره تا افراد فرتوت و كهنسال ـ پنج كتاب بود.
كشور جعلى اسرائيل با سه ميليون جمعيت ، به اندازه تمام كشورهاى عربى با جمعيت دويست ميليونى، روزنامه، هفته نامه، ماه نامه و فصل نامه دارد. البته صنعت،كارخانجات اسلحه سازى، كشاورزى و جز آن را بايد از مؤلفه هاى ديگر برترى اقتصادى و نظامى و... اسرائيل بر كشورهاى عربى دانست.
واقعيت اين است كه آنان، به جايگاه قلم پى بردند و «عَلَّمَ بِالْقَلَمِ» را در عمل مورد توجه قرار دادند.
مجله آمريكايى «ريدرز دايجست» ماهانه در 36 ميليون نسخه و به 36 زبان از جمله زبان فارسى منتشر مى شود. اين مجله ـ بر اساس منطق صاحبانش ـ حاوى مقالات بسيار زيبايى است. در آمريكا ده هزار هفته نامه، ماه نامه، فصل نامه و نيز دو هزار روزنامه صادر مى شود. حال با چنين گستردگى تبليغاتى كه ديگران دارند، با دست خالى مى توانيم با آنان به مقابله فرهنگى و تبليغاتى بپردازيم؟ به هر حال اگر بخواهيم به ميدان برويم و پيروز بازگرديم بايد از دانش، اندوخته اى بسيار داشته باشيم.
بكوشيم
طلبه اى چندان در درس جدى نبود؛ به حرم حضرت امير مؤمنان على عليه السلام رفته و با توسل از حضرتش مى خواست تا به او علم عنايت كند. شبى در عالم رؤيا حضرت را ديد كه به او فرمودند: درس بخوان و آنچه در توان دارى به كارگير، ما هم به تو علم خواهيم داد.
طبيعت كار نيز همين است، چه اين كه امام صادق عليه السلام فرموده اند: أبى اللّه أن يجري الأشياء إلا بأسباب؛ خداى متعال اِبا دارد از اين كه كارها را بدون وسيله و اسباب به سامان برساند.
در روايت آمده است كه حضرت موسى بيمار شد و از خوردن دارو خوددارى كرده، نزد خدا عرض حال برد. خطاب رسيد: نزد طبيب برو. حضرت موسى عليه السلام گفت: خدايا، مگر بيمارى، دارو و شفاى آن از تو نيست؟ خطاب رسيد: چنين است. عرضه داشت: ديگر طبيب را چكار؟ خداى متعال فرمود: اى موسى، آيا مى خواهى حكمت مرا در اسباب و اشياء ناكارآمد كنى؟ آرى، خداى متعال گاهى به سبب پيامبران، ائمه اطهار و اولياء و صلحا، معجزه مى آفريند كه البته آن نادر است و از اين رو حتى پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه وآله به هنگام بيمارى به درمان خود از راه طبيعى مى پرداخت.
از آن جا كه دنيا، دنياى اسباب است، اگر آمريكا و اسرائيل فعاليت كنند، سير صعودى را مى پيمايند و اگر ما تلاشى نداشته باشيم به يقين آنها به پيشرفت نايل خواهند آمد و ما همچنان در جاى خود خواهيم ماند. بنابراين بايد با پيشرفت علمى و قدرت قلم و بيان به مصاف ظلم و تجاوز رفت و كوشيد تا شهر مقدس قم به تمام معنا و همه جانبه خاستگاه علم و كانون بزرگ و قدرتمند تأليف شود.
و اينك كيفيت
يكى از دوستان هندى ما، راجه محمودآباد بود و در استقلال پاكستان، همرزم محمد على جناح به شمار مى رفت. او از مشاهدات خود از مراكز علمى ايتاليا مى گفت: مى خواستم درباره پاكستان كتابى بنويسم، لذا يكى از كتابخانه هاى ايتاليا را براى اين كار انتخاب كردم، مكانى خلوت و بى سروصدا به شمار مى رفت و افزون بر اين، براى مطالعه كنندگان در آن كتابخانه، ناهار و شام نيز فراهم مى شد. به هر حال دست به كار نوشتن كتاب مورد نظرم شدم و هر روز، هشت ساعت مى نوشتم.
او مى گفت: رو به روى اتاق من، اتاقى با ديوار شيشه اى وجود داشت و پيرمردى در آن بود كه هرگاه به او نگاه مى كردم، او را در حال مطالعه و نوشتن مى يافتم. از استقامت و پشتكار او در شگفت شدم، از اين رو در انتظار فرصتى بودم تا بدانم او كيست و چه مى نويسد؟ روزى در راهرو كتابخانه اين فرصت دست داد و پس از سلام، خود را معرفى كردم و گفتم: مى خواهم بدانم شما كيستى و چه مى كنى؟ گفت: من از يهوديان اسرائيل هستم و در اين جا كتابى درباره اسرائيل مى نويسم و روزانه هجده ساعت كار مى كنم.
به راستى هجده ساعت مطالعه، آن هم به طور پيوسته، سخت و طاقت فرساست و البته آنان بر اساس استحقاق دنيايى ـ كه نتيجه تلاش فراوانشان است ـ چنين پيشرفت هايى به دست مى آورند.
دشمن در كمين است
نويسنده اى آلمانى، كتابى با عنوان «اسلام قدرت فردا» به رشته تحریر درآورده است. وى در اين كتاب راهكارهاى از ميان برداشتن اسلام را مطرح كرده و نوشته است: غرب بايد جنگ هاى صليبى عليه اسلام را از سر گيرد، زيرا اسلام چونان اژدهايى سركش است كه اگر از آن غافل شويم بيدار شده، ما را از بين خواهد برد.
نويسنده كتاب هشدار داده و يادآورى مى كند: اگر گستره اسلام را تجزيه و قطعه قطعه نكنيم، اسلام به اقتدار خود در زمان پيامبر اسلام بازگشته، ما را خواهد بلعيد. وانگهى جهان اسلام از چهار مزيت بزرگ برخوردار است كه آن را در رسيدن به اهدافش يارى مى كند:
1. دارا بودن موقعيت استراتيژيكى؛ كه مى تواند از تمام جهات به تمام كشورها دسترسى پيدا كند؛
2. داشتن ثروت طبيعى؛ كه نياز مسلمانان را براى پيشرفت تأمين مى كند؛
3. كثرت جمعيت؛
4. دين اسلام پيشرو و شتابنده و پويا است.
آنچه نويسنده آلمانى پيشنهاد داده بود عملى شد، بدين معنى كه منطقه استراتژيك و يكپارچه مسلمانان را با نامهاى: عراق، افغانستان، مصر، اريتره، اردن، لبنان، سوريه، ايران و... صد پاره كردند و ثروت طبيعى مسلمانان را تا به امروز به غارت برده و مى برند.
در زمينه دربند كشيدن دين پيشرو و شتابنده اسلام نيز از پاى ننشسته، آن را به انزوا راندند.
شخصى از اوضاع فكرى و اعتقادى شهرى نقل مى كرد و مى گفت: در آن شهر اگر يك جوان دانشگاهى، قرآن با خود داشته باشد، مرتجع خوانده مى شود و مورد تمسخر قرار مى گيرد!
از اين رو بايد فعاليت كرد تا اسلام به حيات اجتماعى و فردى مسلمانان بازگردد
برگرفته از کتاب از چشمه سار معرفت، نوشته آیت الله سید محمد شیرازی
نظر شما