امارات بهشت الیگارش‌های روس
مجله سبک زندگیِ روسی در امارات، در وب‌سایت خود به سؤالات متداول خوانندگان پاسخ می‌دهد. این سؤالات شامل مکان رستوران‌های روسی در امارات و پزشکانی است که به زبان روسی صحبت می‌کنند. اما پربیننده‌ترین سؤال این مجله روس زبان با 83000 بازدید، این است که چگونه می‌توان تابعیت امارات را گرفت؟
در هفته‌‌های اخیر یعنی از زمانی که روسیه به اکراین حمله کرده و کشورهای غربی روسیه را تحریم کرده‌اند، خوانندگان وب‌سایت این مجله تقریبا دو برابر شده و به حدود 300,000 بازدید در هفته رسیده است. به گفته کارشناسان این روند ادامه خواهد داشت؛ زیرا روس‌ها بدنبال راه‌هایی برای فرار از تحریم‌ها و حفظ ثروت خود هستند.
یکی از کارکنان صنعت نفت روسیه که اوایل ماه مارس از دبی دیدار داشت، گفت: «روس‌ها بدنبال پناهگاه امن مالی هستند و سرمایه‌های خود را وارد دبی کرده‌اند»
گزارش‌های دیگر نشان می‌دهد که پرواز جت‌های شخصی الیگارش‌های روس به دبی افزایش یافته و آنها در حال انتقال اموال خود به دبی هستند. همچنین چندین کشتی تفریحی گران‌قیمت در روزهای اخیر در دبی لنگر انداخته‌اند. از آنجا که امارات تحریم‌های سختی علیه روسیه اعمال نکرده، این کشتی‌های تفریحی در بنادر امارات امن هستند.
امارات علی‌رغم روابط بلندمدت خود با آمریکا، تلاش کرده در موضوع حمله روسیه به اکراین از هیچ‌کدام از طرفین جانبداری نکند و لذا علیه روسیه تحریم وضع نکرده است. در نتیجه این امر، توجه ثروتمندان روس به امارات جلب شده و به گفته مشاوران تجاری روس‌زبان در دبی، در روزهای اخیر بر تعداد مشتریان آنها به میزان زیادی افزوده شده است.
به گفته جودی ویتوری استاد دانشگاه جورج تاون واشنگتن و کارشناس فساد مالی «نگرانی زیادی وجود دارد که دبی به مرکز پول‌های الیگارش‌های روس بدل شود». جریان ورود پول‌های غیرقانونی روس‌ها به دبی از اواخر دهه 1990 اغاز شد؛ ولی در روزهای اخیر بر میزان آن افزوده شده است. البته میزان این افزایش معلوم نیست زیرا در امارات اطلاعات مربوط به مالکین جمع‌آوری نمی‌شود. به لطف افزایش نظارت سازمان‌هایی همچون FATF اخیرا تغییراتی در قوانین ایجاد شده است ولی به گفته ویتوری، عملا برای اجرای این قوانین کار زیادی انجام نشده است «اکنون اگر شرکتی را در امارات راه‌اندازی کنید، نهایتا از شما می‌پرسند که چه کسی پشت شرکت است».
با سرمایه‌گذاری در بخش املاک و مستغلات به ارزش حدود 272,000 دلار، به خریدار ویزای سه ساله امارات داده می‌شود و اگر مبلغ سرمایه‌گذاری 1.36 میلیون دلار باشد، ویزا پنج ساله خواهد بود. روس‌های طبقه متوسط رو به بالا که نگرانِ از دست رفتن کسب‌وکارشان هستند، ممکن است بودجه لازم را برای سرمایه‌گذاری در دبی داشته باشند. البته امارات تنها کشور مناسب برای فرار از تحریم‌ها نیست؛ 23 کشور در لیست خاکستری FATF قرار دارند که از جمله آنها پاکستان، سودان جنوبی، جزایر کیمن، یمن و مراکش می‌باشد. اما برخی از این کشورها از تلاش غرب برای قطع ارتباط اقتصادی روسیه با دنیا حمایت کرده‌اند؛ لذا این دلیل در کنار دلایل دیگر، امارات را به مقصدی جذاب برای الیگارش‌ها بدل کرده است.
دبی پیش از جنگ اکراین نیز به دلیل عدم نیاز به ویزا، مقصدی محبوب برای گذراندن تعطیلات برای روس‌ها بود. سال 2019 حدود 730,000 گردشگر روس به این کشور سفر کردند. تصور می‌شود که اکنون 100,000 روس زبان در امارات زندگی کنند که حدود 40,000 نفر از روسیه و بقیه از کشورهای استقلال یافته از شوروی سابق هستند.
از دیگر ویژگی‌های امارات این است که کشوری اقتدارگرا است و خبرنگاران و فعالان مدنی، کمتر امکان مانور و فعالیت در آن دارند؛ ضمن اینکه از ثبات سیاسی برخوردار است. به گفته مارتینی از سازمان شفافیت بین‌الملل «ثبات ممکن است در خانه اهمیت نداشته باشد؛ اما وقتی صحبت از محل نگهداری پول می‌شود، حتی دزدها و فاسدها نیز به نظم و قانون اهمیت می‌دهند».
دلیل دیگر جذابیت دبی این است که ضمن پنهان کردن تراکنش‌های مالی، با کشورهای دیگری که خواهان شفافیت مالی اتباع خود هستند همکاری نمی‌کند. طبق گزارش FATF بین سال‌های 2013 و 2018 دبی 300 درخواست کمک برای شفافیت مالی از کشورهای مختلف دریافت کرد اما تنها به 89 مورد پاسخ مثبت داد. به گفته مارتینی «مقامات امارات اصلا در این زمینه فعال نیستند؛ به عنوان مثال اگر فردی به امارات رود، بسیار بعید است که استرداد شود. همه این ویژگی‌ها، این کشور را برای کسانی که خواهان فرار از تحریم هستند یا می‌خواهند ثروت خود را پنهان کنند، بسیار جذاب کرده است».
چرا سعودی بر تولید نفت خود نمی‌افزاید
روابط آمریکا با عربستان به پایین‌ترین حد خود رسیده است. پس از ممنوعیت واردات نفت روسیه -در پی تحریم‌هایی که آمریکا در پاسخ به حمله روسیه به اکراین علیه آن کشور وضع کرد- ایالات متحده امیدوار بود که عربستان و امارات برای مهار افزایش بهای نفت، تولید خود را افزایش دهند؛ اما بنابر گزارش‌ها ظاهرا این دو کشور به تماس‌های جو بایدن پاسخ نداده و درخواست او را رد کرده‌اند.
از این رو بایدن به‌دنبال جایگزین دیگری است. اخیرا یک هیأت آمریکایی از ونزوئلا بازدید کرد تا درباره امکان لغو تحریم‌های نفتی این کشور گفتگو کند. روابط دیپلماتیک ایالات متحده و ونزوئلا از سال 2019 قطع است. اما نه ونزوئلا و نه ایران نمی‌توانند کاهش 2.5 میلیون بشکه نفت خام روسیه در روز را جبران کنند. تأسیسات نفتی فرسوده دو کشور، باید قبل از افزایش تولید بازسازی شود و این فرایندی است که اگر نگوییم چند سال، چند ماه طول می‌کشد.
در حال حاضر عربستان و امارات تنها تولیدکنندگان نفت هستند که ظرفیت مازاد قابل توجهی دارند و می‌توانند با افزایش تولید خود، بازار نفت را تثبیت کرده و از رسیدن قیمت‌ها به 150 دلار در هر بشکه جلوگیری کنند.
دولت بایدن هرگز روابط خوبی با عربستان نداشته است. سال گذشته بایدن دستور انتشار یک گزارش اطلاعاتی را صادر کرد که در این گزارش، بن سلمان مسئول مستقیم قتل جمال خاشقچی دانسته می‌شد. گرچه بایدن بن سلمان را مستقیما تحریم نکرد –تصمیمی که انتقادات زیادی را در داخل ایالات متحده بدنبال داشت- اما انتشار این گزارش و توصیفی که بایدن از عربستان با عنوان کشوری مطرود و پایمال کننده ارزش‌های اجتماعی کرد، سعودی‌ها را خشمگین ساخت.
اما عدم تمایل پادشاهی عربستان برای اجابت درخواست آمریکا و افزایش تولید نفت، صرفا به خاطر کینه‌توزی نسبت به بایدن نیست. روابط عربستان و آمریکا مدت‌ها قبل از آنکه بایدن رئیس جمهور شود سیر نزولی گرفته بود. این روابط پس از حملات یازده سپتامبر و تهاجم آمریکا به عراق -که سعودی با آن مخالف بود- رو به تیرگی گذاشت.
وخامت اوضاع بین دو کشور در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما شتاب گرفت زیرا آمریکا کم‌کم شروع به کاهش حضور خود در خاورمیانه کرد و توجه خود را معطوف آسیا نمود. در کنار این، تلاش آمریکا برای امضای توافق هسته‌ای با ایران، سعودی‌ها را به این باور رساند که اتحاد بلندمدت بین دو کشور دیگر اهمیت خود را برای ایالات متحده از دست داده است.
گرچه ترامپ روابط شخصی خوبی با بن سلمان داشت اما روابط دو کشور تحت رهبری او نیز رو به کاهش بود. دولت ترامپ نه تنها از عربستان در برابر حمله سال 2019 ایران به تأسیسات نفتی آن کشور دفاع نکرد و ایران را مجازات ننمود -آن حمله به شکل موقت 50% از تولید نفت سعودی را کاهش داد- که پادشاهی آن کشور را به دلیل ناتوانی در دفاع از خود تحقیر می‌کرد و آن را به گاوی شبیه می‌دانست که باید در راستای شکوفایی صنعت تسلیحات آمریکا، آن را دوشید.
در دوران ریاست جمهوری ترامپ، عربستان به تعمیق روابط خود با روسیه پرداخت. روند گسترش روابط روسیه و سعودی در پایان سال 2016 و قبل از آغاز به کار ترامپ، با توافق اوپک و روسیه برای کاهش تولید نفت آغاز شد. عربستان و روسیه سه سال به هماهنگی با هم در مورد سهمیه‌بندی از طریق پیمان اوپک پلاس ادامه دادند
مارس 2020 با توجه به اینکه همه‌گیری کووید 19 تقاضای جهانی نفت را کاهش داد، اوپک پلاس خواهان کاهش شدید تولید شد اما روسیه نپذیرفت؛ عربستان هم با افزایش تولید خود قیمت‌ها را کاهش داد و در نهایت روسیه را مجبور به بازگشت به توافق اوپک پلاس نمود. سیاست فعلی اوپک پلاس برای افزایش تولید 400 هزار بشکه در روز، در ادامه همان توافق است
روابط روسیه و عربستان فراتر از هماهنگی بر سر میزان تولید نفت است. از نظر عربستان، روسیه تأمین کننده تسلیحات و یکی از مهمترین کشورهایی است که می‌تواند به ایران فشار وارد کند
روسیه تنها کشوری نیست که عربستان برای محافظت از خود روی آن حساب باز کرده است. پادشاهی سعودی روابط نزدیک‌تری نیز با فرانسه و بریتانیا به‌ویژه با افزایش خرید تسلیحات از این دو کشور ایجاد کرده است. این کشور همچنین به دنبال سرمایه‌گذاری مشترک با چین برای ساخت سلاح در داخل عربستان است
این درحالی است که آمریکا موانعی برای فروش تجهیزات نظامی به عربستان و امارات ایجاد کرده و از ارائه پشتیبانی اطلاعاتی و لجستیکی در یمن خودداری می‌کند. به نظر می‌رسد که بایدن تهدید حوثی‌ها بر کشورهای حاشیه خلیج فارس را جدی نگرفته است. با توجه به همه این دلایل، پادشاهی سعودی درخواست دولت بایدن برای افزایش تولید نفت و به تبع آن کاهش قیمت‌ها و بالا رفتن شانس پیروزی دموکراتها در انتخابات میان دوره‌ای امسال را نادیده گرفته است
خشم سوری‌ها از زندگی مجلل رهبران شورشی
اخیرا ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی کاربران سوری منتشر شده که در آن ولید خویلد پسر یکی از فرماندهان ارتش آزاد سوریه را با زندگی مجلل خود به نمایش می‌گذارد. در این ویدئو وی با اسلحه‌های مختلف و ماشین‌های گران‌قیمت خود درحالیکه توسط محافظانش احاطه شده، در مزارع اسبش می‌گردد
ولید پس عدنان خویلد معروف به ابو ولید العزه از فرماندهان جیش العزه وابسته به ارتش آزاد سوریه است. نمایش زندگی مجلل او باعث برانگیخته شدن خشم ساکنان مناطق فقیرنشین تحت کنترل مخالفان اسد در شمال غرب سوریه شده است
از نظر منتقدان، این سبک زندگی دقیقا همان شیوه‌ای است که اعضای حکومت سوریه دارند. این نخستین بار نیست که رهبران ارتش آزاد و پسرانشان با نمایش زندگی مجلل خود در رسانه‌های اجتماعی و سوء استفاده از قدرتشان، سبب تحریک احساسات مردم می‌شوند. سپتامبر 2019 ویدئوهایی از محمد جاسم معروف به ابو امشه فرمانده لشکر سلطان سلیمان شاه وابسته به ارتش آزاد منتشر شد که جنجال برانگیخت. در یکی از ویدئوها وی سوار بر یک خودروی لوکس بود و درحالیکه همراهان و محافظانش نیز با خودروهایی مدرن و گران‌قیمت دور او را احاطه کرده بودند، از یک ایست بازرسی بازدید می‌کرد. در ویدئویی دیگر که مارس 2021 منتشر شد، وی به فقیران کامرون اقلام امدادی اهدا می‌کرد و این درحالی بود که مردم شمال غرب سوریه از شرایط دشوار زندگی رنج می‌بردند
در ویدئوی سوم که مربوط به ژوئیه 2021 بود و بیشتر از همه واکنش‌برانگیز شد، یکی از محافظان ابو امشه در مراسم فارغ‌التحصیلی اعضای این گروه، با دستمال عرق او را پاک می‌کرد. 31 دسامبر 2021 در عفرین راهپیمایی‌ای در حمایت از ابو امشه که به دلیل نقض حقوق ساکنان منطقه تحت بازجویی قرار گرفته بود، برگزار شد. در این راهپیمایی کاروانی متشکل از ده‌ها ماشین درحالیکه اهنگ‌هایی در ستایش او پخش می‌کردند، به‌راه افتادند
به گفته یک مقام نظامی در ارتش آزاد «زندگی برخی از رهبران ارتش آزاد نشان می‌دهد که آنها به مردمی که از فقر رنج می‌برند و در کمپ‌های آوارگان از ابتدایی‌ترین چیزها محروم هستند، اهمیتی نمی‌دهند. این رهبران فاسد برای خود امپراتوری ساخته‌اند؛ از رنج مردم سوء استفاده کرده و از موقعیت خود برای بدست آوردن پول بیشتر بهره می‌برند. با وقاحت به خودروهای خود می‌بالند و زندگی مجلل خود را پیش چشم مردم و در شبکه‌های اجتماعی به نمایش می‌گذارند»
به گفته محمد سکاری محقق امور سوریه در غازی‌آنتپ «ایجاد یک نهاد نظامی که از نظر سیاسی خطی متفاوت با نظام سوریه دارد اما مشابه حکومت رفتار می‌کند، نتایج خوبی ندارد. هرج‌ومرج و فساد زیادی در بسیاری از گروه‌های نظامی اپوزیسیون سوریه وجود دارد»
وی اضافه می‌کند که بسیاری از رهبران مخالف مرتکب جنایات جنگی می‌شوند و متأسفانه برخورد قاطعی با مفسدان صورت نمی‌گیرد. وقتی آنها خود را پاسخگو نمی‌بینند، هرج‌ومرج بیشتری حاکم می‌شود و موجب می‌گردد که مردم در مناطق تحت کنترل مخالفان در شمال غرب سوریه، اعتماد خود را به رهبران ارتش آزاد از دست دهند
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما