«کبوتر با کبوتر باز با باز، کند هم جنس با هم جنس پرواز» ضرب المثلی است مورد پذیرش همه فرهنگها که بر سنخیت اشاره دارد. هر موجودی زاییده هم جنس خود می باشد و با هم نوع خود قرین وهمراه می شود. این اصل نه تنها موجودات دارای جسم بلکه مفاهیم سیاسی و جامعه شناسی را در بر میگیرد. مثلا دموکراسی به عنوان یک مفهوم و روش زندگی هیچگاه به فساد منجر نخواهد شد، مگر اینکه دموکراسی، دروغین، تقلبی و یا مریض باشد. اما این امکان هست که فساد به حکومت های دیکتاتوری راه پیدا کند لذا این دو نوع حکومت (دموکراسی دروغین و دیکتاتوری) در بسیاری از جهات شبیه یکدیگرند.
درعراق دولت های پادشاهی و جمهوری یکی پس از دیگری قدرت را در دست گرفتند، اما هیچکدام مورد پسند مردم واقع نشدند. حتی نظام جمهوری به عنوان بهترین نظام حکومتداری در جهان، در عراق زاییده یک کودتای نظامی بود و با اعمال زور توانست قدرت را از آن خود کند. بنابراین اگر بخواهیم علل فساد را در یک جامعه ریشه یابی کنیم آنها را در حکومت ها می یابیم. سؤال اینجاست که علی رغم تغییر اوضاع در عراق از اوریل سال 2003 میلادی و تشکیل حکومت های کاملا دموکراتیک در این کشور، چرا کماکان شاهد فساد گسترده در ارکان مختلف حکومت هستیم در حالیکه فساد با دمکراسی سنخیتی ندارد؟
ملت عراق هیچگاه نسبت به دولتهایی که به قدرت می رسیدند بی تفاوت نبوده اند و در واقع همانگونه که بعضی از کارشناسان تاکید می کنند دلیل این فساد سهل انگاریِ مردم نیست ولی اعمال سیاستهای کشتار، شکنجه، تبعید و ... روحیه مقاومت و پایداری مردم را در هم شکست و توانی برای مقابله با حاکمان ستمگر در آنان باقی نگذاشت که بخواهند با آن درمقابل حاکمان ستمگر مقاومت کنند. یعنی در واقع با اعمال این سیاستها، پایمال شدن ملت، نابودی اراده و کشتار وحشیانه آنها به نهایت خود رسیده است.
وحشی گری در برخورد حکومت با ملت عراق همچون سفری طولانی و سخت بوده است که در حدود چهار دهه به درازا کشیده و در آن ملت عراق زیر لوای نظام سابق، علیرغم حاکمیت بسیار مستبد، زندگی کردند. با این حال اعتراضات و درگیری هایی شکل گرفت که فراموش شدنی نیست. همچون قیام سال 1975 درنجف اشرف ، قیام سال 1991 در تمام عراق و قیام های دیگر که به زور اسلحه قلع و قمع شدند و ملت عراق در این قیام ها تعداد زیادی شهید تقدیم کردند. بنابراین سیاست وحشیانه ای که دولت در پاک سازی کشور از وجود مخالفان در پیش گرفت، سبب خاموش شدن اعتراضات شد.
عصر دموکراتیک عراق:
قطعا وقتی ما در باره اثرات مخربی که فساد حاکم بر این نظام ها بر مردم عراق داشت مطالبی را می خوانیم، تعجب نمیکنیم چونکه دولت ها خود زمینه ساز ایجاد اینگونه فسادها در جامعه بودند. در واقع فساد یکی از مهمترین جلوه های این حکومت ها بوده و امری قابل پیش بینی نیز بود چرا که فساد در سرزمین استبداد شکوفا می شود.
بعد از این دوران طاقت فرسا که با کشتار ، زورگویی ، محدودیت ، جنگ و تحریم همراه بود...ملت عراق بعد از آوریل سال 2003 به یک دوره جدید وارد شد که بسیاری از آن به عنوان دوره جدید دموکراسی در عراق یاد کرده اند. دوره ای که برگشت پذیر نخواهد بود و ثمره دهها سال بلکه قرن ها تحمل عذاب ، گرسنگی ، محرومیت و عقب ماندگی می باشد.
سرانجام با تغییرات دموکراتیک در نهادهای سیاسی جامعه پس از براندازی نظام استبدادی سابق ، ملت عراق به دموکراسی واقعی دست یافت. اما با گذشت چند سال از حاکمیت دموکراسی بر مردم، مظاهر و نشانه های فساد ظهوری دوباره یافت. گودالهای هولناکی از فساد ساخته شده و بزرگ و بزرگتر شدند و تحت سایه نظام دموکراتیک جدید رشد کردند تا اینکه توانستند خودشان را از طریق برنامه های دموکراتیکی که قبلا برای عراقی ها وجود نداشت بر تشکیلات حکومتی که منتخب مردم بود تحمیل کنند. شاید بدترین و خطرناک ترین نشانه های فساد درعصر دموکراتیک جدید، گسترش فساد مالی و اداری در دستگاه های خدماتی و دیگر دستگاه های دولتی بوده باشد. مسأله ای که بین این دو موضوع یعنی حکومت دموکراتیک و وجود فساد، تناقض ایجاد می کرد.
نسل جدیدی از مافیا و باندبازی ها با ریشههای قدیمی فساد ایجاد شدند و شروع به نفوذ و گسترش در میان دستگاههای دولتی کردند. فساد به حکومت و تشکیلات آن آسیب رساند و به صورت برنامه ریزی شده اقدام به دزدیدن ثروت ملت کرد. چیزی شبیه باندهای مافیاییِ اداری شکل گرفت که همه امید و آرزوی ملت عراق را در راه آبادی ، پیشرفت و تحقق ثبات سیاسی و اقتصادی نابود کرد. این مسأله از طریق گسترش جرایمی مثل اختلاس ، تجاوز به بیت المال ورشوه روی داد. در واقع هیچ بخشی از دولت باقی نمانده بود مگر اینکه این فساد به آنجا رسید و بر اخلاقیات و ارزش های واقعی ملت عراق تاثیر گذاشت.
تخریب پی در پی مجموعه ارزش ها:
این مسأله خطرناکترین تهدید برای انسجام ملت عراق است، چون فساد موجب نابودی ارزش هایی است که باعث انسجام جامعه می شوند و این تخریبهای پی در پی به تغییر شکل دموکراسی و انتشار فساد به صورت مضاعف کمک کرد واینچنین ضد ارزش های خطرناکی در جامعه عراقی به خصوص در دستگاه ها و موسسات دولتی اشاعه پیدا کرد. بنابراین آرزوهای ملت عراق در راه پیشرفت و شکوفایی بر باد رفت و طرح هایی که در خدمت مردم بود که از کرامت آنها در برابر فساد و تاثیرات مخرب آن محافظت می کرد نابود شد، بدون اینکه هیچ نهادی مسؤلیت آن را بپذیرد. کار بدانجا رسید که مردم ارمانهای اصلاح طلبانه خود را در معرض تهدید دیدند.
پس مردم برای بازگرداندن امید به جامعه، استقرار یک دموکراسی سالم و نیرومند و مبارزه بافساد، دست به اعتراض زدند، تا به همه ملت عراق راه های زندگی شرافتمندانه را نشان داده و کرامتشان را پاس دارند و کلیه ی حقوق آنها را که در طول حکمرانی دولتهای نابود گر گذشته به هدر رفته است را بازگردانند.
ولی سران فساد که مصلحت خود را در گرسنه نگاه داشتن مردم می بینند و از وضعیت موجود سود می برند، حاضر به تغییر رویه ی در پیش گرفته شده نیستند پس با این وضع اهداف و برنامه های اصلاحات تنها جوهری بر کاغذ می ماند. تنها گامهای کوچکی برداشته شده، انقدر کوچک که نه نیازمندی را بی نیاز کرده و نه گرسنه ای را سیر می کند. آنان همان مفسدان ، اختلاس گران و باندهای متجاوز به حقوق و اموال ملت هستند که مردم را زمانیکه لب به اعتراض می گشایند، با بازگشت دوباره دیکتاتوری تهدید می کنند. ولی آنچه همگان به آن باور دارند، این است که چون عراقی ها دیکتاتوری را تجربه کرده و سختی های آن را چشیده اند، با چنین گفتارها و نظریاتی قانع نمی شوند و دزدی ثروت هایشان را به شکل کاملا برنامه ریزی شده، برنمی تابند.
آنها همانگونه که وجود باندهای وحشتناک فساد را در دستگاه های دولتی نمی پذیرند، ممکن نیست که اجازه سیطره مجدد حکومت دیکتاتوری را بدهند. برای کسانی که دغدغه سیاست دارند، از رهبران سیاسی گرفته تا دیگران، لازم است که تاریخ را خوب مطالعه کنند و ازخشم ملت بترسند، همانگونه که مراجع دینی نیز درباره این مسأله بارها هشدار داده اند.
بنابراین پیش از اینکه قطار فرصت ها از دست رود، در برابر طبقه سیاسی حاکم درعراق، راهی به جز حسابرسی سریع خود و شروع به اصلاحات گسترده، عمیق، سریع و به موقع باقی نمی ماند. بررسی دقیق کارنامه سیاستمداران و افشای رفتار و اعمال خلاف قانون آنان سبب به جوش آمدن خشم مردم شده، انان را از اریکه قدرت به زیر خواهند کشید و برنامه های سیاستمدارانی که در جهت کشاندن کشور به این حالت نا امید کننده مشارکت داشته اند نقش بر اب خواهد شد.
نظر شما