در هفته گذشته در این ستون نوشتیم که سیاست رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در حلب به بن بست رسیده‌است. آمبرین زمان با توجه به این نکته، به اشتیاق جنون آمیز ترکیه برای از سرگیری روابط نزدیک با روسیه دارد اشاره می‌کند. در همین راستا روز ۶ دسامبر بن‌علی ییلدریم، نخست وزیر ترکیه به مسکو سفر کرد.
به نوشته زمان تا روزهای اخیر، اکثر کارشناسان بر این عقیده بودند که تا روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا، ترکیه سیاستش در سوریه را تغییر نخواهد داد. پیش فرض این برداشت، پیروزی هیلاری کلینتون، نامزد حزب دموکرات در انتخابات بود. کلینتون با خواسته ترکیه برای برقراری منطقه پرواز ممنوع در سوریه موافق بود. اما از سوی دیگر دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا درباره شورشیان با شک و تردید زیاد صحبت کرده‌است و این ترکیه را واداشته برای توقف شکست‌هایش در سوریه اقدامی بکند.
زمان در ادامه می‌نویسد، از آخرین تحولات حلب اینطور به نظر می‌رسد که تفاهم‌هایی صورت گرفته که ترکیه در آن به قصد خارج کردن شورشیان و خانواده‌هایشان و فرستادنشان به ادلب میانجی‌گری کرده‌است. آنکارا از ترس دولت شبه خودمختاری که در کردستان سوریه و در آنسوی مرزهای ترکیه شکل گرفته، عجله دارد. ترکیه عاجزانه به دنبال جلوگیری از به هم پیوستن سه کانتون کردنشین سوریه توسط نیروهای واحدهای مدافع خلق (YPG) است. برای این کار ترکیه باید جلوی تصرف شهر الباب که هم اکنون تحت کنترل گروه دولت اسلامی است توسط واحدهای مدافع خلق را بگیرد و همچنین با روسیه و به تبع آن با دولت بشار اسد به توافقی برسد. توافقی که هزینه‌اش متوجه کردهای سوریه خواهد بود.
برزان ایسو می‌نویسد، تحولات الباب به درگیری‌های حلب مرتبط است. بنابر گزارش‌ها ترکیه در حال انتقال پیکارجویان مخالف دولت که از دمشق، حمص و حلب عقب نشینی کرده‌اند به الباب است تا در آنجا یک نیروی شبه نظامی تحت کنترل خودش ایجاد کند. برای ترکیه پیروزی در الباب پلی است برای نقش داشتن حزب حاکم عدالت و توسعه در آینده سوریه و همچنین برای نشان دادن بیهوده بودن تلاش کردها برای ایجاد محور اتصالی در راستای مرز ترکیه. هم ایالات متحده که حامی ترکیه است و هم روسیه که به ترکیه برای پیشروی در الباب چراغ سبز نشان داده، در مورد مقاصد رجب طیب اردوغان شک و تردید دارند. روسیه که حامی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه است به واحدهای مدافع خلق اجازه پیشروی در الباب -بین نیروهای بشار اسد و نیروهای مسلح ترکیه- را داده‌است. رزمندگان توانمند واحدهای مدافع خلق و نیروهای دموکراتیک سوریه توانسته‌اند عملا بین ارتش سوریه و نیروهای ترکیه، منطقه حائلی ایجاد کنند.
ایسو در گزارشش از عریمه سوریه و بر اساس گفته‌های شروان درویش، سخنگوی شورای نیروهای مسلح منبیج می‌نویسد، ترکیه مانع جنگ با دولت اسلامی شده‌است. منطقه‌ای که نیروهای دموکراتیک سوریه با کمک ائتلاف بین المللی از دولت اسلامی گرفت، مورد حمله ترکیه -یکی از اعضای این ائتلاف- قرار گرفته است.
ایسو در ادامه نتیجه گیری می‌کند، مشکل دیگر، ناتوانی ترکیه در اجرایی کردن مقرراتش و به دست آوردن ثبات است. این باعث می‌شود که مردم در دست گروه‌های تندرو اسلامی مانند جبهه فتح شام و احرار الشام رها شوند. مهمترین اجزای صنایع نظامی سوریه و بزرگترین فرودگاه بین المللی این کشور در جنوب الباب قرار دارند.
کردهای سوریه بر سر دو راهی مانده‌اند
فهیم تاستکین می‌نویسد، برداشت عمومی این است که کردها در حال حاضر در آستانه نقطه عطفی در روابط با رژیم دمشق هستند. نتیجه می‌تواند همکاری باشد و یا به سادگی، جنگ.
به نظر می‌رسد که نیروهای دولتی سوریه و رزمندگان واحدهای مدافع خلق در حملاتشان به گروه های مسلحی که کنترل محله شیخ مقصود حلب را در دست داشتند، با هم همکاری کرده‌اند. همانطور که محمود بزارسالان در ماه سپتامبر برای المانیتور گزارش کرد، روسیه سعی کرده بود توافقی بین نیروهای کرد و دولت سوریه بر سر حمله به حلب ایجاد کند.
تاستکین به نقل از یک منبع کرد گزارش می‌دهد که نشست (سپتامبر) به توافق منجر نشد و پس از آن نیز تماسی با روسیه ایجاد نشد. کردها می‌گویند برای جلوگیری از تبدیل شدن افرین و شیخ مقصود به مناطق مرگبار جنگی، تماس برقرار کردن با روسیه و رژیم بشار اسد برایشان اهمیت زیادی دارد. هماهنگی آشکار بین رژیم سوریه و واحدهای مدافع خلق کردها برای مقابله با گروه‌های مسلحی که شیخ مقصود را زیر آتش مدوام نگه داشته بودند، باعث گمانه زنی در مورد همکاری بین کردها و رژیم سوریه شده‌است. اما مسئله به این سادگی نیست. رابطه کردها با دولت سوریه دوستی و دشمنی همزمان است.
تاستکین همچنین می‌نویسد، علاوه بر آن، صحبت‌هایی در مورد همکاری ارتش سوریه با نیروهای کرد در الباب نیز شنیده می‌شود. منطقه‌ای که هدف اصلی عملیات سپر فرات ترکیه است. نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که تحت رهبری کردها قرار دارند می‌خواهند منطقه بین منبیج و افرین را به منطقه‌ای امن برای کردها تبدیل کنند. ارتش ترکیه در تلاش است مانع موفقیت آنها شود. برخی از ناظران هدف قرار دادن گروه‌های مورد حمایت ترکیه که در الباب پیشروی می‌کنند را نشانه‌ای از حمایت دولت از کردها دانسته‌اند.
تاستکین نتیجه گیری می‌کند که با وجود اینکه کردها اتهام همکاری با دولت سوریه را رد می‌کنند، هم بشار اسد و هم مشاورش، بثينه شعبان بارها گفته‌اند که به کردها کمک کرده‌اند و بین آنها و نیروهای کرد همکاری وجود داشته‌است. درگیری‌ها، در کنار تماس‌ها بین کردها و ارتش سوریه و گروه‌های شبه نظامی طرفدار دولت نشان داده‌است که کردها در خط مقدم مبارزه با دولت قرار ندارند و همزمان دولت، پشتیبان مطمئن آنها نیز نیست.
چنگیز جاندار می‌نویسد که صالح مسلم، رهبر حزب اتحاد دموکراتیک در کنفرانسی که اخیرا برگزار شد در مورد قدم بعدی کردها تا آنجایی که می‌توانست مبهم و کلی حرف زد. به گزارش جاندار موضوعی که صالح مکررا به آن اشاره می‌کرد اهمیت مدل خود مختار کردها در شمال سوریه است. او مدعی بود غیبت (ناخواسته) حزب اتحاد دموکراتیک در مذاکرات صلح ژنو عامل شکست این مذاکرات بود. اگر نمایندگان کردها در نشست ژنو یک و ژنو دو حضور داشتند امروز شراط بسیار متفاوت بود. بنابرین، از دیدگاه مسلم، به رسمیت شناختن خودمختاری کردها در شمال سوریه برای رسیدن به راه حلی صلح آمیز برای جنگ سوریه اهمیت زیادی دارد.
روسیه مخالف تقسیم سوریه است
سیاست خارجی رسمی فدراسیون روسیه، که در روز ۳۰ نوامبر به امضای ولادیمیر پوتین رسید، منافع بلند مدت روسیه را بار دیگر بیان می‌کند.
ماکسیم ساچکوف می‌نویسد، مسکو بار دیگر روی تعهدش به یگانگی، استقلال و انسجام سرزمینی سوریه به عنوان یک دولت سکولار، دموکراتیک و تکثرگرا تاکید می‌کند. سوریه کشوری است که در آن فرقه‌های مذهبی و قومی مختلف در صلح و امنیت در کنار هم زندگی می‌کنند و از حقوق و فرصت‌های برابر بهره‌مند می‌شوند.
ساچکوف می‌افزاید، کلمات به کار رفته نشان دهنده، نیت کرملین و موضعش در آغاز مذاکرات، پس از پایان «مرحله جنگی» است. همچنین این سخنان اتهام اینکه روسیه به دنبال تقسیم سوریه است را رد می‌کنند. هر چند این موضع گیری مانع اینکه مسکو از گزینه فدرالیسم در سوریه دفاع کند نمی‌شود. این البته در صورتی است که چنین گزینه‌ای مطرح باشد.
منبع: المانیتور
نظر شما