واشنگتن تلاش‌های دیپلماتیک زیادی برای ایجاد یک جبهه متحد در برابر تهاجم پوتین به اکراین انجام داده است. به همین منظور جو بایدن ماه ژانویه تمیم بن‌حمد آل‌ثانی امیر قطر را دعوت کرد تا از نگرانی‌های آلمان در خصوص موضوع انرژی بکاهد.
رئیس جمهور آمریکا کوشید با در نظر گرفتن معافیت‌هایی، به اروپایی‌ها نشان دهد که متوجه نگرانی آنها از تأثیر تحریم‌ها بر تأمین انرژی و بیرون راندن روسیه از سیستم سوئیفت است. وی همچنین متحدان ناتو را که با اکراین همسایه هستند، با ارسال نیرو و سلاح تقویت کرد و تأکید نمود که آمریکا متعهد است بحران را به‌گونه‌ای هدایت کند تا از وقوع جنگ جهانی و تبدیل شدن جنگ، به جنگی هسته‌ای جلوگیری کند.
ولی در شرایطی که اروپا و آمریکا در موضع‌گیری در قبال جنگ اکراین روز به روز متحدتر می‌شوند، سایر متحدان آمریکا در دیگر نقاط جهان بی‌میلی و سرپیچی آشکاری در همراهی با این کشور از خود نشان داده‌اند.
25 فوریه امارات و اسرائیل تصمیم گرفتند در کنار چین ایستاده و از دادن رأی محکومیت به اقدامات روسیه در اکراین، در شورای امنیت خودداری کنند. بنابراین در شرایطی اقدام به دادن رأی ممتنع کردند که پیشتر گفتگوهایی بین آنتونی بلینکن و همتایان اماراتی و اسرائیلی‌اش بر سر این موضوع انجام شده بود.
به دنبال این رأی ممتنع، روزنامه ملی امارات مقاله‌ای منتشر کرد که نشان دهنده ناراحتی ابوظبی از آمریکا بود و از این می‌گفت که آمریکا تعهدات امنیتی خود را در قبال کشورهای خلیج فارس زیرپا گذاشته است. این مقاله به ناامیدی ابوظبی از واشنگتن بدلیل عدم پاسخ‌دهی مناسب این کشور به حملات ماه ژانویه حوثی‌ها به امارات، اشاره داشت.
به طور کلی این حس رو به فزونی در منطقه وجود دارد که دیگر نمی‌توان به آمریکا به عنوان ضامن امنیت منطقه اعتماد کرد؛ به ویژه که واشنگتن همچنان می‌کوشد برجام را احیا کند، درحالیکه احیای این توافق، نفوذ تهران را به کمک نیروهای نیابتی‌اش در عراق، سوریه، لبنان و یمن تقویت می‌کند. ضمن اینکه واشنگتن به جای پایبندی به تعهد خود برای حفاظت از متحدانش (از جمله عربستان) در برابر حملات موشکی حوثی‌ها، اقدام به خارج کردن سیستم‌های موشکی خود از عربستان نمود.
بنابراین امارات دیگر واشنگتن را به عنوان یک متحد قابل اعتماد نمی‌بیند و از دخالت در درگیری‌هایی که در بلندمدت به منافع این کشور ضربه می‌زند، خودداری می‌کند. از این منظر مادامی‌که بایدن نگرش خود را تغییر نداده و برای جلب نظر امارات کاری نکند، ابوظبی نفعی در همراهی با آمریکا نمی‌بیند. مسکو و پکن برای امارات متحدان بالقوه‌ای هستند که می‌توانند آنچه را که آمریکا از تمهیدش برای ابوظبی سرباز می‌زند، فراهم کنند و اگر امارات به آمریکا وفادار مانده و با سیاست‌های این کشور همراهی کند، روسیه و چین را از خود دور می‌نماید.
عبدالخالق عبدالله مفسر اماراتی، قبل از جنگ اکراین به این حقیقت اشاره نمود و در توئیتر این‌گونه نوشت: «زمانی که امارات مجبور شد بین F-35 آمریکا و 5G یکی را انتخاب کند، دومی را برگزید... این تصمیم استراتژیک چند پیام داشت، از جمله اینکه از نگاه امارات آینده در ارتباط با شرق است نه غرب».
امارات همچنین معتقد است که نارضایتی و ناامیدی از آمریکا، به درجات مختلف در سراسر منطقه از جمله قاهره، ریاض، آنکارا، دوحه، الجزایر و رباط وجود دارد.
سیسی رئیس جمهور مصر از اینکه کمک‌های آمریکا به این کشور به خاطر مسائل حقوق بشری قطع شده، عصبانی است. بن سلمان ولیعهد عربستان از اینکه بایدن همچنان از گفتگو با او خودداری می‌کند، ناامید شده است. آنکارا با تحریم‌های روسیه مخالفت کرده و روابطش با بایدن همچنان پرتنش است. دوحه علیرغم سفر بلندپایه‌ترین مقامش به واشنگتن، اعلام کرده است که نمی‌تواند گازی را که بایدن درخواست کرده، در اختیار اروپا قرار دهد. الجزایر رابطه‌ای تاریخی با مسکو دارد و دلیلی نمی‌بیند که با آمریکا بر سر روسیه مصالحه کند. در نهایت اینکه رباط از اینکه واشنگتن در موضوع صحرای غربی با بی‌تفاوتی برخورد می‌کند، ناامید شده است.
از این رو امارات فکر نمی‌کند که واشنگتن بابت عدم همراهی این کشور در موضوع روسیه، ابوظبی را مجازات کند؛ چراکه این روندی است که تمام کشورهای خارومیانه و شمال آفریقا آن را در پیش گرفته‌اند.
اسرائیل
تضاد رویکرد تل‌آویو با دولت بایدن آشکار است. این کشور همچنان از مذاکرات واشنگتن و تهران بر سر توافق هسته‌ای انتقاد می‌کند؛ ضمن اینکه به دلیل همکاری امنیتی نزدیک بین اسرائیل و روسیه بر سر سوریه، نمی‌تواند با مسکو رودرور شود. این کشور منافع خود را بر منافع واشنگتن ترجیح می‌دهد لذا بایدن باید درک بیشتری از وضعیت ژئوپلیتیک متحدان خود در منطقه داشته باشد، نه اینکه از آنان بخواهد بر سر منافع حیاتی خود مصالحه کنند.
هند و چین
چین از جمله کشورهایی بود که در شورای امنیت از محکوم کردن روسیه خودداری کرد و هند نیز در رأی گیری مجمع عمومی سازمان ملل رأی ممتنع داد. سیاست‌گذاران آمریکا مدتی است که می‌کوشند مشارکت خود را با دهلی تقویت کنند اما از نظر دهلی‌نو این تلاش آمریکا صرفا بدلیل نگرانی‌هایی است که بابت چین دارد. هند رابطه‌ای تاریخی با روسیه دارد و با توجه به حمایت آمریکا از رقیب اصلی هند یعنی پاکستان، دهلی کوشیده است تا از طریق تقویت رابطه‌اش با روسیه، موازنه‌ای ایجاد کند. علاوه بر این آمریکا برای خروج نیروهایش از افغانستان، با هند هیچ گفتگویی نکرد و این امر سبب خشم دهلی شد. در مجموع آمریکا به هند نشان نداده است که می‌تواند جایگزین خوبی برای روسیه باشد و دهلی می‌تواند به جای شراکت دیرینه‌اش با مسکو، روی واشنگتن حساب باز کند. بنابراین از نگاه هند ارزش ندارد که رابطه خوب خود را با روسیه، به خاطر جنگی که در یک قاره دیگر است به خطر بیاندازد.
روسیه
از منظر کشورهایی که در قبال جنگ اکراین موضعی بی‌طرف اتخاذ کرده‌اند، صرف نظر از اینکه پایان جنگ چه خواهد بود، روسیه همچنان قدرتی بزرگ باقی خواهد ماند و آمریکا به طور فزاینده‌ای به متحدی غیرقابل اعتماد تبدیل خواهد شد. از دید این کشورها پوتین یا به آنچه می‌خواهد در کیف می‌رسد یا به مصالحه‌ای دست می‌یابد که قدرت آمریکا را برای همیشه تضعیف می‌کند.
ولی آنچه این متحدان درک نکرده‌اند، نخست پیامدهای فاجعه‌باری است که جنگ اکراین بر ثبات منطقه دارد و دوم تأثیر بالقوه‌ای است که پیروزی پوتین ممکن است داشته باشد. کافی است نگاهی به سوریه و لیبی بیاندازیم و تأثیر توسعه‌طلبی روسیه در منطقه و ماهیت رابطه‌ای که مسکو می‌خواهد با قدرت‌های منطقه داشته باشد را ببینیم.
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما