twitter share facebook share ۱۳۹۹ اسفند ۰۹ 923

هنگامی که هواپیما بر فراز شهر به پرواز درآمد، چشمان جواد جلالی پر از اشک شد؛ ترک افغانستان برای این عکاس خبرنگار 30 ساله کار راحتی نبود «جنگ چهره بسیار زشتی دارد، همه چیز تو را می بلعد شغلت را، امنیتت را، امید و آرزوهایت را»

حالا که بیست سال از جنگ افغانستان گذشته و آمریکا در آستانه ترک کشور قرار گرفته، سراسر کشور و به ویژه کابل شاهد خشونت های بی سابقه ای بوده است. به گفته نیروهای امنیتی افغان، از سپتامبر 2020 در افغانستان، حدود 200 ترور رخ داده که هدف عمده آن روزنامه نگاران بوده اند. به گزارش کمیته امنیت خبرنگاران، سال گذشته 132 حمله علیه روزنامه نگاران صورت گرفته است که از آن میان 7 نفر کشته و 18 نفر دیگر زخمی شدند. حملات تروریستی علیه غیرنظامیان و نیروهای امنیتی افغان نیز افزایش چشمگیری داشته و شرایط به بدیِ زمانی است که آمریکا در سال 2001 به افغانستان حمله کرد.

طبق اعلام سازمان ملل، تنها در سال گذشته بیش از 3000 غیرنظامی کشته شدند و تلفات غیرنظامیان از زمان شروع مذاکرات صلح بین طالبان و دولت افغانستان، افزایش یافته است. شهروندان کابل عادت کرده اند که هر روز با صدای انفجار از خواب برخیزند؛ این انفجارها اغلب با بمب های مغناطیسی که به اتومبیل ها چسابنده می شود، صورت می گیرد؛ لذا مردم سعی می کنند در ساعات شلوغ روز در خانه بمانند.

اما برای آقای جلالی شرایط به نحوی پیش رفت که دیگر در خانه ماندن را نیز صلاح نمی دید. در اواخر نوامبر 2020 یک راکت به منزل همسایه اش اصابت کرد و در آستانه مرگ قرار گرفت «راکت ها درست نزدیک خانه اصابت کردند، فرزندانم را برداشتم و به سمت زیرزمین دویدم؛ آن لحظه بود که فهمیدم دیگر هیچ نقطه امنی برای ما وجود ندارد و حتی پنجره های خانه می تواند جان خانواده ام را به خطر اندازد.» به گفته آقای جلالی، کابل به خطرناک ترین شهر افغانستان تبدیل شده است. وی شغل خوب و خانه و باغ بزرگ و مرسدس بنزش را رها کرد و به خانه ای کوچک در ترکیه نقل مکان کرد «همه چیز را پشت سر خود گذاشتیم و بدون داشتن هیچ شغلی به کشوری بیگانه رفتیم؛ کشوری که نه زبانش را می دانیم و نه کسی را می شناسیم.»

صدها افغانِ دیگر، همچون آقای جلالی طی هفته ها و ماههای اخیر آماده ترک کابل شده اند. بسیاری از آنها روزنامه نگار، کارمند دولت، امدادگر و مدافع حقوق بشر هستند؛ طبقه متوسط تحصیلکرده ای که آمریکا طی دو دهه گذشته با اعطای بورسیه و دادن آموزش، روی آنان سرمایه گذاری کرده و برای احیای کشور چشم امید خود را به آنان دوخته بود. اوایل، زندگی این طبقه در پایتخت به خوبی پیش می رفت تا اینکه اوضاع رو به وخامت گذاشت و باعث شد که آمریکا نیز تسلیم شده و برای نجات جان سربازانش، درصدد ترک کشور برآید

شهرزاد اکبر رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، با اشاره به آینده مبهم کشور و موج حملات اخیر می گوید «از سال 2001 این تاریک ترین لحظه در تاریخ کشور است.» افزایش حملات در حالی صورت می گیرد که بیش از یکماه است مذاکرات صلح بین طالبان و دولت افغانستان متوقف شده است؛ قرار است مذاکرات مجددا از روز دوشنبه آغاز شود. از آن سو به ضرب الاجل خروج 2500 نیروی باقی مانده آمریکایی از افغانستان که دولت ترامپ آن را تصویب کرد، نزدیک می شویم. ظاهرا دولت بایدن مایل به نگهداشتن طولانی مدت تر ارتش آمریکا در افغانستان می باشد؛ ولی در هر دو حالت، چشم انداز افغانستان مبهم به نظر می رسد

در حال حاضر طالبان حدود نیمی از کشور را در کنترل خود دارد. اگر آمریکا نیروهایش را ماه می از کشور خارج نکند، انتظار می رود که خشونت ها افزایش یابد و این بار خارجی ها نیز هدف حمله قرار گیرند. طالبان در بیانیه ای به ناتو اعلام کرد «ادامه اشغال و جنگ، نه به نفع شماست نه به نفع مردمِ شما و ما»

اما خروج آمریکا نیز خطرات خود را دارد. بسیاری در افغانستان می ترسند که اگر پیش از انعقاد توافق نهایی بین طالبان و دولت، نیروهای آمریکایی از کشور خارج شوند، یا طالبان با خشونت کنترل کشور را در دست گیرد یا کشور عرصه ظهور جنگ سالاران متعدد شود. شبح جنگ داخلی کشور را تهدید می کند و این احتمال وجود دارد که تمام دستاوردهای دو دهه اخیر از دست رود

به گفته خانم اکبر «بعد از سال 2001 بسیاری از افغان ها به کشور بازگشتند، در مشاغل مختلف سرمایه گذاری نمودند و اینجا زندگی کردند. بعد از آنکه اکثر نیروهای آمریکایی سال 2014 از کشور خارج شدند، بسیاری از افغان ها علیرغم اینکه امکان مهاجرت داشتند، تصمیم گرفتند بمانند و مشکلات را با همیاری یکدیگر حل کنند. آنچه که امروز مایه تأسف است، این است که همان افراد حالا در حال ترک کشور هستند و این نشان دهنده یأسی است که بر مردم حاکم شده است»

موج خروج از کشور گسترده است. مسعود احمد نیاز دو دهه به عنوان مکانیک برای ارتش آمریکا کار می کرد، اما درخواست ویزای مهاجرتیِ ویژه اش به آمریکا –ویزایی که برای اسکان خانواده هایی که برای ارتش آمریکا کار می کنند داده می شود- سال گذشته بدون هیچ توضیحی توسط دولت ترامپ رد شد.

حالا مسعود که در کابل زندگی می کند، می گوید «ماههاست که به کودکانم اجازه بازی بیرون از خانه را نداده ام؛ خانه برای آنها همچون زندان شده است؛ خشونت بیداد می کند؛ می خواهم در صلح و آرامش بزرگ شوند و همچون کودکان معمولی باشند. به آمریکایی ها خدمت کردم، اما مرا به حال خود رها کردند. شبها به سختی می خوابم؛ فرار به پاکستان تنها گزینه ای است که پیش رو داریم؛ افغانستان دیگر امن نیست؛ اگر طالبان برگردد دیگر جایی برای ما باقی نمی ماند»

*منبع: فارین پالیسی

مترجم: فاطمه رادمهر

نظر شما