افزایش خودکشی در ایران در پی تعمیق بحران اقتصادی

افزایش فشار اقتصادی بر ایرانیان باعث افزایش خودکشی به ویژه در بین طبقه کارگر شده است. به گزارش روزنامه اعتماد در 9 ماه ابتدایی سال جاری حداقل 23 کارگر دست به خودکشی زده اند.

در این گزارش آمده است که همه این افراد کارگر قراردادی یا روزمزد بودند و از 23 مورد، تنها دلیل خودکشی دو تن از آنها نامعلوم است. 11 مورد از خودکشی ها مدت کوتاهی بعد از اخراج از کار، ممنوعیت از ورود به محل کار، تنبیه یا تهدید کارفرمایان رخ داده است؛ همچنین 5 کارگر بدلیل فقر و بیکاری و چهار کارگر دیگر به دلیل مشکلات معیشتی ناشی از به تعویق افتادن دستمزدشان اقدام به خودکشی کرده اند. اعتماد می نویسد که یکی از کارگران هم بعد از آنکه با کارفرمای خود دچار اختلاف شد به زندگی خود پایان داد.

درحالیکه گمان می رود تعداد خودکشی ها بیشتر از آمار رسمی باشد، طبق همین آمار تعداد خودکشی در مناطق محروم بیشتر است. بر اساس داده ها استان ایلام با پنج مورد خودکشی در رده نخست قرار گرفته است و استان های کهگیلویه و بویر احمد، خوزستان و کرمانشاه هر کدام با سه مورد در رده های بعدی قرار دارند. استان فارس هم با دو مورد در جایگاه سوم است؛ به این ترتیب بیشترین موارد خودکشی در مناطق غرب، جنوب غرب و جنوب ایران است که جزء فقیرترین مناطق کشور هستند.

سیروس و کریم دو کارگر یک نانوایی در شهرستان ممسنی استان فارس بودند. این دو که حدود 20 سال سن داشتند، پیش از آنکه ماه مه گذشته از طریق مصرف بیش از حد مواد مخدر دست به خودکشی بزنند از محل کار خود اخراج شده بودند. آنها در یک ویدئو به بیان علت خودکشی پرداخته و گفتند که از مشکلات اقتصادی خسته شده اند.

محمد حمزه ای معاون امور بین الملل خانه کارگر ایران می گوید: «خودکشی کارگران در ایران عمدتا ریشه در بحث حقوق و امنیت شغلی دارد. رعایت نکردن اصول و پرداخت حداقل دستمزد، در کنار نبود ثبات و امنیت شغلی به کارگران آسیب روانی وارد می کند»

دولت حداقل دستمزد را در سال جاری 57.4% افزایش داد و به حدود 180 دلار رساند ولی خط فقر برای یک خانواده چهار نفره تقریبا 450 دلار است.

زهرا زنی خانه دار است که در 48 سالگی از شوهر بیمارش مراقبت می کند و در تهران به نظافت خانه ها می پردازد. وی می گوید: «تنها برخی از کارفرمایان دستمزدم را افزایش داده اند ولی حتی اگر همگی دستمزد خوبی به من بدهند، باز هم توان تأمین مخارج خانه را ندارم. گاهی به خودکشی فکر می کنم اما به خاطر شوهرم به این شرایط ادامه می دهم».

به گفته امان الله قرایی مقدم استاد علوم اجتماعی، خودکشی کارگران بیشتر ناشی از مشکلات اقتصادی است تا مسائل شخصی. این درحالی است که وزارت تعاون و کار و رفاه اجتماعی در مسئولیت اصلی خود که تأمین بیمه بیکاری برای کارگران اخراجی است کوتاهی می کند.

نرخ تورم سالانه ایران در دسامبر 2022 به شکل بی سابقه ای افزایش یافت و به 48% رسید. کاهش روزانه ارزش ریال بحران اقتصادی را تشدید کرده است و این امر به ادامه اعتراضات در ایران دامن زده است.